Prewencja rentowa jako metoda przeciwdziałania niezdolności do pracy. Wybrane aspekty

• Authors: Marek Pogonowski

Title variants

EN

Preventing employee incapacity to work. Selected aspects

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje dwa aspekty prewencji rentowej realizowanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, tj. rzeczowy – obejmujący infrastrukturę umożliwiającą rehabilitację leczniczą oraz finansowy – obejmujący świadczenia pieniężne, których wypłata stanowi zabezpieczenie materialne w czasie procesu powrotu do zdrowia. Autor stawia hipotezę, że przedstawione aspekty prewencji rentowej mają znaczenie w przeciwdziałaniu niezdolności do pracy. Przyjęta w rozważaniach metodologia oparta na analizie danych statystycznych i wykorzystująca metody interpretacji i porównania danych zgromadzonych i udostępnionych przez instytucje publiczne, w szczególności Zakład Ubezpieczeń Społecznych, potwierdziła znaczenie prewencji w przeciwdziałaniu niezdolności do pracy oraz redukcji kosztów ponoszonych przez budżet państwa z tego tytułu. Wymiar rzeczowy prewencji rentowej przyśpiesza powrót do pracy poprzez efektywną rehabilitację medyczną. Wymiar finansowy zapewnia poczucie bezpieczeństwa socjalnego, dzięki świadczeniom wypłacanym z ubezpieczenia społecznego (takim jak: zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, renta z tytułu niezdolności do pracy czy renta szkoleniowa). Istotne znaczenie ma także zaobserwowana tendencja obniżania wysokości świadczeń przysługujących podczas procesu powrotu do zdrowia.

EN

The article presents two aspects of how the Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS, Poland’s social security provider) works towards preventing workers suffer­ing incapacity to work (and thereby their potentially qualifying to receive disability pensions from ZUS). The material aspect includes the infrastructure aiding medical rehabilitation, and the financial aspect refers to monies paid in order to ensure material security during convalescence. The author argues that the two elements are important in preventing employees becoming incapable to work. The methodology adopted in the study is based on an analysis of statistical data and draws on the interpretation and comparison of the data collected and made available by public institutions, in particular ZUS. This methodology confirmed the importance of preventive actions by ZUS in reducing the numbers of employees suffering incapacity for work, and curbing the costs incurred by the state budget in this respect. The material aspect of these preventive actions accelerates the return to work through more effective medical rehabilitation. The financial dimension ensures a sense of social security, thanks to benefits paid out of social insurance (such as sickness benefit, rehabilitation benefit, disability pension or training allowance). Another significant trend observed involves reducing the amount of benefits due during convalescence.  

Keywords

PL

prewencja rentowa; świadczenia z ubezpieczenia społecznego; rehabilitacja lecznicza; niezdolność do pracy

EN

reducing ZUS’s obligation to pay incapacity pensions; social security benefits; medical rehabilitation; incapacity for work; reducing ZUS’s obligation to pay incapacity pensions; social security benefits; medical rehabilitation; incapacity for work

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
• Year: 2020
• Issue: 1
• Pages: 115-132

Dates

published

2020-03-15

Contributors

author

Marek Pogonowski

• Politechnika Koszalińska

• https://orcid.org/0000-0002-2965-9576

References

• Karczewicz E., Kania A., Zalewska H. (2018), Wydatki na świadczenia z ubezpieczeń społecznych związane z niezdolnością do pracy w 2017 r., Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych ZUS, Warszawa.
• Koczur W. (2014), Restytucja zdolności do pracy w powszechnym systemie ubezpieczeń społecznych – zarys problematyki, w: Niezdolność do pracy jako ryzyko w społecznym ubezpieczeniu rentowym, ZUS, Warszawa–Chorzów.
• Leśniowska J. (2012), Koszty niezdolności do pracy w badaniach kosztów chorób w Polsce na tle innych krajów, w: Różne aspekty ubezpieczeń społecznych, ZUS, Warszawa.
• Łabęcka M., Zalewska H. (2019), Ubezpieczeni poddani rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS w 2017 roku w 12 miesięcy po odbytej rehabilitacji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych, Warszawa.
• Pławucka H. (2014), Ryzyko niezdolności do pracy dla celów rentowych – konstrukcja i treść, w: Niezdolność do pracy jako ryzyko w społecznym ubezpieczeniu rentowym, ZUS, Warszawa–Chorzów.
• Sikora A. (2012), Wydatki na świadczenia z ubezpieczeń społecznych związane z niezdolnością do pracy – według grup chorobowych, w: Różne aspekty ubezpieczeń społecznych, ZUS, Warszawa.
• Wiktorow A. (2012), Co zaliczać do kosztów niezdolności do pracy?, w: Różne aspekty ubezpieczeń społecznych, ZUS, Warszawa.
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jednolity Dz. U. 2019, poz. 300 ze zm.
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity Dz. U. 2018, poz. 1270 ze zm.
• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, tekst jednolity Dz. U. 2019, poz. 645 ze zm.
• Kostrzewski L. (2018), Coraz więcej Polaków pobiera świadczenie rehabilitacyjne, „Gazeta Wyborcza”, nr 111 z 15.05.2018.
• Wilmowska-Pietruszyńska A. (2016), 20-lecie programu rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS, „Prewencja i Rehabilitacja”, nr 2–3(44–45), Warszawa.
• Absencja chorobowa wg jednostek chorobowych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych, https://psz.zus.pl.
• Informacja o świadczeniach pieniężnych z funduszu ubezpieczeń społecznych oraz o niektórych świadczeniach z zabezpieczenia społecznego. Okres I–XII 2018 (2019), Warszawa, https://psz.zus.pl.
• Mikołajewska E. (2011), Obiektywizacja wyników rehabilitacji – próba ujęcia kompleksowego, „Nowiny Lekarskie”, nr 80, https://www.jms.ump.edu.pl/uploads/2011/4/305_4_80_2011.pdf, 15.05.2018.
• Portal Statystyczny ZUS, https://psz.zus.pl.
• Rudawska I. (2013), Obciążenie gospodarki chorobami przewlekłymi – problem nie tylko ochrony zdrowia, https://ekonomia.wne.uw.edu.pl/ekonomia/getFile/357, 15.05.2018.
• Ruszkowski J., Leśniowska J. (2010), Rzeczywiste, ekonomiczne koszty choroby w Polsce, https://www.pszw.edu.pl/images/publikacje/t025_pszw_2010_ruszkowski_lesniowska_-_rzeczywiste_ekonomiczne_koszty_choroby_w_polsce.pdf, 15.05.2018.
• Ważniejsze informacje z zakresu ubezpieczeń społecznych 2015, 2016, 2017, 2018, Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych ZUS, https://psz.zus.pl.
• Wykaz ośrodków rehabilitacyjnych współpracujących z ZUS w podziale na profile schorzeń w kolejności wg miejscowości rehabilitacji zgodnie ze stanem na 15.03.2018 (2018), Zakład Ubezpieczeń Społecznych, https://www.zus.pl/documents/10182/167791/Wykaz+O% C5%9Brodk%C3%B3w+2018.
• Żebrowski P. (2018), NFZ i ZUS podpisały porozumienie w sprawie rehabilitacji, rynekzdrowia.pl, 17.07.2018, https://www.rynekzdrowia.pl/Uslugi-medyczne/NFZ-i-ZUS-podpisaly-porozumienie-ws-rehabilitacji,185903,8.html.

Identifiers

DOI

10.14746/ssp.2020.1.6