Forms of Public Participation in the Polish Local Government

• Authors: Lucyna Rajca

Title variants

PL

Formy partycypacji publicznej w polskim samorządzie terytorialnym

Abstracts

PL

Celem opracowania jest zaprezentowanie form angażowania obywateli, ich grup i organizacji w sferę działań administracji samorządowej oraz próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy w polskim samorządzie terytorialnym funkcjonuje partycypacyjny model zarządzania publicznego. Artykuł przedstawia ewolucję relacji między administracją publiczną a obywatelami oraz formy angażowania obywateli w proces decyzyjny, świadczenie usług publicznych i rządzenie umożliwiające obywatelom realny wpływ na sprawy publiczne. Wyniki analiz wskazują, że w Polsce istnieją formalno-instytucjonalne podstawy dla partycypacji publicznej, ale rzeczywistość społeczna nie daje podstaw do formułowania tezy o realnie funkcjonującym partycypacyjnym modelu zarządzania w samorządzie terytorialnym. W artykule zastosowano podejście instytucjonalno-prawne oraz analizę piśmiennictwa.

EN

The aim of the paper is to present forms of involving citizens, their groups, and organisations in the sphere of local administration activity and to answer the question whether a participatory model of public management is present in the Polish local government. The article presents the evolution of relationship between public administration and citizens, and forms of citizen involvement in decision-making, provision of public services, and governance enabling citizens to have a real impact on public affairs. Results of the analysis indicate that Poland has a formal-institutional base for public participation, but the social reality does not support a thesis that a participatory model of local governance is actually used. The article employs an institutional and legal approach and an analysis of the literature.

Keywords

EN

public participation; local self-government; Poland

PL

partycypacja publiczna; samorząd terytorialny; Polska

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
• Year: 2022
• Issue: 1
• Pages: 135-152

Dates

published

2022

Contributors

author

Lucyna Rajca

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego

• https://orcid.org/0000000239471729

References

• Abramowicz J. et al. (2019), Raport. Określenie optymalnego modelu funkcjonowania Lokalnych Grup Działania w nowej perspektywie finansowej oraz ocena jakości i efektywności ich funkcjonowania, Evaluation for Government Organizations, Warszawa.
• Blicharz J. (2020), Umowa o przekazanie prowadzenia szkoły podmiotowi pozarządowemu. Kilka uwag o stanie obecnym według prawa oświatowego, „Przegląd Prawa i Administracji”, vol. 120(1).
• Domagała Ł. (2014), Podsumowanie seminarium pt. Jak poprawić jakość dialogu obywatelskiego w Polsce? (Rady działalności pożytku publicznego jako przestrzeń do prowadzenia dialogu obywatelskiego), Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
• Huzarewicz M. (2021), Panele obywatelskie: lek czy placebo?, https://nowyobywatel.pl/2021/05/25/panele-obywatelskie-lek-czy-placebo/, 20.01.2022.
• Jasiecki K. (2015), Problemy partycypacji społecznej w Polsce i ich wpływ na politykę publiczną, „Studia z Polityki Publicznej”, tom 2, nr 3(7).
• Kołodziej-Hajdo M. (2017), Budżet partycypacyjny jako instrument zarządzania publicznego w koncepcji public governance na przykładzie miasta Krakowa, „Studia Ekonomiczne”, vol. 341.
• Kołomycew A. (2014), Organizacje społeczne w strukturze partnerstw międzysektorowych w województwie podkarpackim. Profesjonalizacja i formalizacja jako konsekwencja zmian sektora społecznego, in: Partnerstwa w sferze publicznej, eds. A. Kołomycew, B. Kotarba, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Krasnowolski A. (2020), Budżety obywatelskie (partycypacyjne). Historia instytucji i jej funkcjonowanie w polskich samorządach, Kancelaria Senatu, Warszawa.
• Krzewińska A. (2012), Sądy obywatelskie – kilka refleksji o metodzie, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Sociologia”, vol. 12.
• Madej M. (2021), Jednostki pomocnicze i ich rola w miastach na prawach powiatu na przykładzie Wrocławia, „Studia Regionalne i Lokalne”, no. 2(84).
• Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (2021), Raport rynku PPP. 2009–II kw. 2020, Warszawa.
• Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (2021), Badanie Finansowanie organizacji pozarządowych przez jednostki samorządu terytorialnego w 2020 i 2021 r., https://niw.gov.pl/badanie-finansowanie-organizacji-pozarzadowych-przez-jednostki-samorzadu-terytorialnego-w-2020-i-2021-r/, 6.11.2021.
• NIK (2018), Mało znana inicjatywa lokalna, https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/sprawy-spoleczne/malo-znana-inicjatywa-lokalna.html, 20.01.2022.
• Noworól K. (2020), Wyzwania partycypacji w zarządzaniu publicznym, Instytut Spraw Publicznych UJ, Kraków.
• Pasiut J. (2018), Wojewódzkie, Powiatowe i Gminne Rady Działalności Pożytku Publicznego jako forma dialogu obywatelskiego i ich wpływ na komunikację międzysektorową, Com.press, no. 3 (1).
• Pawłowska A. (2020), Wpływ społecznych rad i komisji na decyzje lokalne w opinii ich członków, in: Społeczne rady i komisje jako (nie)obecny uczestnik lokalnego procesu decyzyjnego, eds. A. Pawłowska et al., Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Pawłowska A. et al. (2020), Społeczne rady i komisje jako (nie)obecny uczestnik lokalnego procesu decyzyjnego, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Radzik-Maruszak K. (2019), Rada gminy jako uczestnik lokalnego współrządzenia. Przykład Anglii, Finlandii, Polski i Słowenii, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Radzik-Maruszak K. (2020), Społeczne rady i komisje – doświadczenia europejskie, in: Społeczne rady i komisje jako (nie)obecny uczestnik lokalnego procesu decyzyjnego, eds. A. Pawłowska et al., Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Rajczyk R. (2016), Jednostka pomocnicza jako forma partycypacji społecznej, „Acta Politica Polonica”, no. 2 (36).
• Senat RP (2020), Projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw, Printing no. 216.
• Sieci LGD – obowiązek czy szansa? Raport (2021), Fundacja Idealna Gmina, Warszawa.
• Sześciło D. (2014a), Administracja i obywatele. W stronę partnerstwa, in: Administracja i zarządzanie publiczne. Nauka o współczesnej administracji, ed. D. Sześciło, Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Sześciło D. (2014b), Mechanizmy rynkowe jako główna metoda zapewnienia usług publicznych, in: Administracja i zarządzanie publiczne. Nauka o współczesnej administracji, ed. D. Sześciło, Stowarzyszenie Absolwentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Sześciło D. (2015a), Samoobsługowe państwo dobrobytu, Czy obywatelska koprodukcja uratuje usługi publiczne?, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Sześciło D. (2015b), Współzarządzanie a usługi publiczne, in: Współzarządzanie Publiczne, ed. S. Mazur, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Sześciło D., Wilk B. (2020), Czego dowiedzieliśmy się z raportów o stanie gminy?, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
• Ustawa z 20 lutego 2015 r. o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 1167 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, tekst jedn. Dz. U. 2021, poz. 1082.
• Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 741.
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, tekst jedn. Dz. U. 2020, poz. 1057.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, tekst jedn. Dz. U. 2021, poz. 1372.
• Wiśniewski P. (2017), Rady Seniorów, czyli katastrofa na życzenie i potencjał do zbudowania, „Polityka Senioralna”, no. 4.
• Zakrzewski T. (2020), Referendum lokalne: czas na reformę, Ekspertyza, Instytut Spraw Obywatelskich, https://instytutsprawobywatelskich.pl/publikacje/referendum-lokalne-czas-na-reforme/, 15.12.2021.
• Zawora J. (2020), Wykorzystanie partnerstwa publiczno-prywatnego w realizacji inwestycji samorządowych, „Przedsiębiorczość – Edukacja”, no. 16(1).
• Zielińska E., Kraszewski D. (2019), Narzędzia partycypacji lokalnej w Polsce w latach 2014–2017, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/ssp.2022.1.7

Biblioteka Nauki

2118535