Ateizm, metafizyka i filozofia demokracji. Refleksje o teologii Braci Polskich

• Authors: Ryszard Paradowski , Wiera Paradowska

Title variants

EN

Atheism, Metaphysics, and Philosophy of Democracy. Reflections on the Theology of the Polish Brethren

Abstracts

EN

The article is devoted to arguments for the thesis that not only the concept – according to which “God does not exist” (God in the sense given to him by theologies) – is indeed atheistic but also the theory which, initially declaring attachment to the idea of God religiously understood, simultaneously formulates its confession of faith in the socio-cultural and axiological order in a way fundamentally contradictory to the image of God as the highest level of the absolute hierarchy, the personification of absolute power, and exclusive competence to define good and evil. In this sense, atheism is the view of the fundamentally non-hierarchical structure of the world and the non-existence of one absolute authority. In this sense, atheism is (despite the theistic declaration) the worldview of the Polish Brethren.

PL

Artykuł poświęcony jest argumentom na rzecz tezy, że istotnie ateistyczna jest nie tylko koncepcja, zgodnie z którą „Bóg nie istnieje” (Bóg w znaczeniu, jakie nadają mu teologie), ale również teoria, która, wstępnie deklarując przywiązanie do idei Boga religijnie rozumianego, zarazem formułuje swoje wyznanie wiary w porządek społeczno-kulturowy i aksjologiczny w sposób zasadniczo sprzeczny z wizerunkiem Boga jako najwyższego szczebla absolutnej hierarchii, jako uosobienia absolutnej siły i wyłącznej kompetencji do definiowania dobra i zła. Ateizmem w tym rozumieniu jest pogląd o zasadniczo niehierarchicznej budowie świata i o nieistnieniu jednego absolutnego autorytetu i  ateizmem w tym rozumieniu jest (pomimo teistycznej deklaracji) światopogląd Braci Polskich.

Keywords

EN

Socinianism; mutual tolerance; atheism; theology

PL

socynianizm; wzajemna tolerancja; ateizm; teologia

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
• Year: 2023
• Issue: 1
• Pages: 71-88

Dates

published

2023

Contributors

author

Ryszard Paradowski

• University of Warsaw

• https://orcid.org/000900005577030X

author

Wiera Paradowska

• Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych im. Fryderyka Skarbka

• https://orcid.org/000900059905298X

References

• Feuerbach L., O istocie chrześcijaństwa, PWN Warszawa 1959.
• Hegel G. W. F., Wykłady z filozofii religii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Kołakowski L., Herezja, SIW Znak, Kraków 2010.
• Majmurek J. Bracia Polscy. Przewodnik Krytyki Politycznej, t.. XXXII, Warszawa 2013.
• Możejko M. A., Teologia, w: Nowiejszyj filosofskij slovar, Mińsk 1999.
• Onfray M., Traite d'ateologie, Paris 2005.
• Paradowski R. (2009), Problem normy absolutnej i dekalog społeczeństwa obywatelskiego, w: Instytucje państwa a społeczeństwo obywatelskie, red. A. Chodubski, L. Kacprzak, K. Pająk, Piła.
• Paradowski R., Biblical Definitions of God and Man in Light of Dialectical Metaphysics of Choice, Dialogue&Universalism 4/2011.
• Paradowski R., Religia jako ideologia, Środkowoeuropejskie Studia Polityczne 1/2012.
• Paradowski R., Paradowska, W., Bóg jako metafora, w: M. Śliwa, E. Chodźko, Kulturowe i filozoficzne aspekty literatury i sztuki, wyd. TYGIEL, Lublin 2020.
• Paradowski R. (2010), Ateizm, metafizyka i typy kultury, „Przegląd Filozoficzno-Literacki”, nr 2(27).
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Wyd. Pallotinum, Poznań 1965.
• Szwed A., Rozum wobec chrześcijańskiego Objawienia. Kant, Hegel, Kierkegaard, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2011.
• Tazbir, J., Państwo bez stosów, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2009.
• The Fontana Dictionary of Modern Thought (1979), red. A. Bullock, O. Stallybrass, Fontana/Collins, London.

Identifiers

DOI

10.14746/ssp.2023.1.4

Biblioteka Nauki

31339489