ОРУДНИЙ ПОРІВНЯЛЬНИЙ У КОГНІТИВНО-ОНОМАСІОЛОГІЧНОМУ АСПЕКТІ

• Authors: ОЛЕНА КРЯЧКО
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest analizie konstrukcji z narzędnikiem porównawczym przez pryzmat podejścia kognitywno-onomazjologicznego. Niedostateczny stan badań w tym kierunku warunkuje ich aktualność. Celem pracy jest określenie głównych typów motywacyjnych dla porównania z nieregularną nieciągłością i wyjaśnienie specyfiki ich funkcjonowania. Określono ramę modalną narzędnika porównawczego, wyznaczono sytuacje, w których występuje ten przypadek, zdefiniowano mechanizmy powstawania atrybutywnego znaczenia narzędnika porównawczego przyimkowego i przyczasownikowego. Ustalono, że nie wszystkie z motywacyjnych typów są produktywne przy tworzeniu takich porównań. Wskazano obecność szacującego składnika w strukturach o motywacji modalnej, co przyczynia się do wyrażenia wielu subiektywno-modalnych wartości. Określono istotę poznawczą struktur z narzędnikiem porównawczym, w których obserwuje się motywację skojarzeniową. Wymieniono mentalne osobliwości budowy porównania z narzędnikiem porównawczym (ablativus comparativus).

EN

The article examines structures with the comparative ablative through the prism of the cognitive and onomasiological approach. The fragmented coverage of the problem determines the topicality of the research. The aim is to identify the main motivation for comparativemes in ablative case and clarify the specificity of their functioning. The modus frame of the ablative comparative is outlined, the situations where this case appears are described, the mechanisms of the origin of the attributive meaning of the ablative comparative case used with nouns and verbs are defined. It is demonstrated that not all motivational types are productive for the formation of such comparatives. The evaluative component is singled out in structures with modus motivation, this promoting a range of subjective and modal meanings. The cognitive nature of ablative comparative structures with associative motivation is elucidated. Mental procedures shaping structures with the ablative comparative case are determined.

Keywords

PL

podejście kognitywno-onomazjologiczne; narzędnik porównawczy; motywacja modalna; motywacja skojarzeniowa

EN

cognitive and onomasiological approach; ablative comparative; modus motivation; associative motivation; cognitive and onomasiological approach; ablative comparative; modus motivation; associative motivation

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Ukrainica Posnaniensia
• Year: 2020
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 115-125

Dates

published

2020-06-30

Contributors

author

ОЛЕНА КРЯЧКО

• Харківський національний педагогічний університет імені Г. С. Сковороди, Харків — Україна

• https://orcid.org/0000-0001-8477-4238

References

• Arutyunova N. D., Tipy yazykovyx znachenij. Ocenka. Sobytie. Fakt [Types of Lingual Meaning. Assessment. Event. Fad], Moskva: Nauka, 1988.
• Devyatova N. M., Tvoritel’nyj sravneniya: znachenie i funkcii v teksie [Instrumental Comparative: Meaning and Functions in the Text], [v:] „Russkij yazyk v shkole”, 2008, № 10, s. 47-51.
• Kalko V. V., Kohnityvno-onomasiolohichnyi analiz nazv likarskykh roslyn v ukrainskii movi [Cognitive-Onomisiological Analysis of Medicinal Plants Denominations in Ukrainian Language], avtoref. dys. ... kand. filol. nauk, Odesa2003.
• Kononenko V.I., Synonimika porivnialnykh konstruktsii [Sunonymy of Comparative Constructions], [v:] Mova. Kultura. Styl, zb. nauk, st., Kyiv-Ivano-Frankivsk, 2002, s. 102-117.
• Lutsenko N. A., Tvoritel’nyj sravneniya: usloviya realizatsii, istoricheskie і funktsional’no- smyslovye svyazi [Instrumental Comparative: Terms of Implementation, Historical and Functional-Semantic Connections], [v:] „Vostochnoukrainskij lingvisticheskij sbomik”, 1998, № 4, s. 3-19.
• Makovetska-Hudz Yu. A., Semantychni typy ukrainskykh khudozhnikh porivnian [Semantic Types ofUkrainaian Artistic Comparisons], [v:] „Movni ta kontseptualni kartyny svitu”, 2009, № 26, ch. 2, s. 210-213.
• Oleksenko O. A., Orudnyi vidminok iz semantykoiu porivniannia v pryimennomu vzhyvanni [Instrumental Case with Comparative Semantic in Affiliated Usage], [v:] „Linhvistychni doslidzhennia”, 2018, № 47, s. 169-175.
• Romanchenko A. P., Do pytannia pro komparalno-subiektni (obiektni) katehorialni sytuatsii v prahmalinhvistychnomu aspekti [To the Question of Comparative-Subjective (Objective) Categorical Situations in Pragmalinguistic Aspect], [v:] Elektronnyi resurs: http://dspace.onu.edu.ua:8080/bitstream/l (15.10.2018).
• Selivanova O. O., Kohnityvna kontseptsiia slovotvorchoi motyvatsii [Cognitive Concept of Word-Building Motivation], [v:] Elektronnyi resurs: http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:LZ_9vOKVOcEJ:www.selivanova.net/downloads/Cognityvna%2520concepcia%2520slovotvor_motyvaciyi.doc+&cd=1&hl=ru&ct=clnk&gl=ua (22.11.2018).
• SelivanovaO.O., Linhvistychna entsyklopediia [Linguistic Encyclopedia], Poltava: Dovkillia- K, 2010.
• Khaliman O. V., Katehoriia vidminka. v aspekti aksiolohichnoiprahmalinhvistyky [The Category of Case in Axiological Pragmalinguistics], [v:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2013, zesz. I, s. 39-45.
• Cheremisina M. I., Tvoritel’nyjpadezh kaksredstvoformirovaniya. obraza [Instrumental Case as a Way of Figure Formation], [v:] „Grammatika russkogo yazyka”, 1972, № 1, s. 72-92.
• Lakoff G., Johnson M., Metaphors We Live By, Chicago: The University of Chicago Press, 1980.
• Lakoff G., Women, Fire, and Dangerous Things. What Categories Reveal about the Mind, Chicago: The University of Chicago Press, 1987.

Identifiers

DOI

10.14746/sup.2020.8.1.11