THE DEVELOPMENT OF THE UKRAINIAN HORROR FICTION ON THE BACKGROUND OF EUROPEAN GOTHIC TRADITIONS: A BRIEF OVERVIEW

• Authors: Przemysław Lis-Markiewicz

Title variants

PL

ROZWÓJ UKRAIŃSKIEJ LITERATURY GROZY NA TLE EUROPEJSKICH TRADYCJI GOTYCKICH: ZARYS PROBLEMATYKI

UK

PОЗВИТОК УКРАЇНСЬКОЇ ЛІТЕРАТУРИ ЖАХУ НА ТЛІ ЄВРОПЕЙСЬКИХ ГОТИЧНИХ ТРАДИЦІЙ: СТИСЛИЙ НАРИС

• Languages of publication: EN

Abstracts

UK

У статті стисло репрезентовано традиції української літератури жаху, що розглянуті на тлі європейських готичних літературних традицій. Ідеться про неоднозначність поняттєвого апарату, що застосовується під час опису методологічних засад дослідження готичної прози; має місце спроба визначення статусу готичної літератури в сучасному літературознавстві. Стаття містить стислий аналіз специфіки англійської, французької, німецької, польської і чеської готичної прози, але увагу сконцентровано на своєрідності вияву української готичної прози. Крім того, автор порушив питання особливостей химерної прози в українській літературі. Українській готиці притаманне використання народної міфології, фольклору, демонології. Автор дійшов висновків, що українська готика - потужний унесок не лише в європейську, але й світову літературу, тому вона вимагає подальшого всебічного дослідження, оскільки розвиваються нові напрями цього жанру, зокрема такі, як фантастика чи література жаху.

PL

Przedmiotem publikacji jest ścisły zarys problematyki ukraińskiej literatury grozy przedstawiony na tle europejskich tradycji gotyckich w literaturze. Poruszone zostało zagadnienie niejednoznaczności stosowanej terminologii, którą zazwyczaj wykorzystuje się do tworzenia metodologii badań oraz ich samych. Autor podejmuje próbę umiejscowienia gotycyzmu literackiego w literaturoznawstwie. Artykuł zawiera zwięzłą analizę specyfiki prozy gotyckiej w literaturze Anglii, Francji, Niemiec, Polski i Czech, jednakże szczególnie wyróżniono ukraiński gotycyzm literacki, jego swoistość, wyjątkowość. Dostrzeżona została również ukraińska proza „chimeryczna”, choć jej zaliczenie do literatury gotyckiej jest sporne. Ukraińskiemu nurtowi gotyckiemu w literaturze właściwe jest również zastosowanie mitologii ludowej, folkloru i demonologii. Autor doszedł downiosku, że gotycyzm literacki w twórczości pisarzy ukraińskich stanowi doniosły wkład do literatury europejskiej, również światowej. Wymaga stałych badań literaturoznawczych z uwagi na jego nieustającą ewolucję i pojawianie się takich nowych gatunków nurtu gotyckiego jak fantastyka, fantasy czy literatura grozy.

Keywords

UK

химерна проза; готичний роман; готична література; література жаху; химерна проза; готичний роман; готична література; література жаху

PL

proza chimeryczna; powieść gotycka; literatura grozy; gotycyzm literacki

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Ukrainica Posnaniensia
• Year: 2020
• Volume: 8
• Issue: 2
• Pages: 151-162

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

Przemysław Lis-Markiewicz

• Adam Mickiewicz University in Poznań, Poznań — Poland

• https://orcid.org/0000-0002-8163-2020

References

• Antolohiia ukrainskoho zhakhu [The Anthology of Ukrainian Literature of Terror], ukl. V. Pakharenko, Kyiv: Asots. pidtrymky ukr. pop. lit., 2000.
• Antolohiia ukrainskoi fantastyky XIX–XX st. [The Anthology of Ukrainian Fantasy from the 19th and 20th Century], ukl. Yu. Vynnychuk, Kharkiv: Folio, 2017.
• Vynnychuk Yu., Antolohiia hotychnoi prozy [The Anthology of Gothic Prose], Kharkiv: Folio, 2014.
• Vynnychuk Yu., Nichnyi pryvyd: antolohiia ukrainskoi hotychnoi prozy XIX stolittia [A Night Spectre: the Anthology of Ukrainian Gothic Prose from the 19th Century], Kharkiv: Folio, 2001.
• Vynnychuk Yu., U zacharovanomu liustri [In a Magic Mirror], [v:] Antolohiia hotychnoi ukrainskoi prozy, u 2 tomakh, ukl. Yu. Vynnychuk, t. 2, Kharkiv: Folio, 2014.
• Horniatko-Shumylovych A., U dyvosviti opovidan Vasylia Gabora (Knyha ekzotychnykh sniv i realnykh podii) [In a Bizzare World of Vasil’ Gabor’s Novellas (A Book of Exotic Dreams and Real Events)], [v:] „Slovo i chas”, 2006, vyp. 11, s. 38–43.
• Denysiuk I., Literaturna hotyka i Frankova proza [Gothic Literature and Franko’s Prose], [v:] „Paradyhma”, 2004, vyp. 2, s. 142–154.
• Kravchenko A., Khudozhnia umovnist v ukrainskii radianskii prozi [Artistic Conditionality in the Ukrainian Soviet Prose], Kyiv: Naukova dumka, 1988.
• Kryvutsa L., Zhanrovo-tematychni rysy hotychnoho romanu v interpretatsii Nadii Kybalchych [Thematic and Generic Features of a Gothic Novel as Interpreted by Nadìa Kybalchych], [v:] „Literaturoznavchi studii”, 2015, vyp. 1 (1), s. 296–303.
• Melnyk L., Vid romantyzmu do modernizmu: Fedir Zarevych i yoho hotychna proza [From Romaticism to Modernism: Fedìr Zarevych and His Gothic Prose], [v:] „Slovo i chas”, 2009, № 11, s. 84–88.
• Melnyk N., Zhanrovo-stylovi modyfikatsii ukrainskoi novely 80–90-kh rokiv ХХ stolittia [Modifications of Genre and Style with Ukrainian Novella of XX Century], dys. … kand. filol. nauk, Kyiv 1999.
• Shevchuk V., U sviti fantazii ukrainskoho narodu [In the World of Fantasy of the Ukrainian Ffolk], [v:] Yu. Vynnychuk, Ohnenyi zmii, Kyiv: Molod, 1990, s. 3–7.
• Chaikovska V.T., Ukrainska khymerna proza: istoriia narodzhennia termina, [Ukrainian „Chimeric” Prose: the History of the Name], [v:] „Visnyk Zhytomyrskoho derzhavnoho universytetu imeni Ivana Franka”, 2006, vyp. 26, s. 79–82.
• Groom N., The Gothic. A Very Short Introduction, Оxford: Oxford University Press, 2012.
• Horniatko-Szumilowicz A., Ukraińska proza „chimeryczna” lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku [Ukrainian “Chimeric” Prose of the 1970s and 1980s], Szczecin: Wyd-wo Uniwersytetu Szczecińskiego, 2011.
• Izdebska A., Gotycyzm/gotycyzmy - rekwizyty i metamorfozy [Gothicism/Gothicisms - Props and Metamorphoses], [w:] „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, Poznań, 2017, vol. 30 (50), s. 325–338.
• Kruszewski P., Sacrum i mythos w polskiej literaturze fantastycznej [Sacrum i Mythos in Polish Fantasy Literature], Katowice: Uniwersytet Śląski, 2017.
• Mostowski T., Wybór powieści moralnych i romansów [Selected Moral Novels and Romances], vol. 1–5, Warsaw: Drukarnia Nro 646 przy Nowolipiu, 1804.
• Nawrocki R., Kuchenne fascynacje fantastyki grozy [Kitchen Fascination of Fantasy Horror], [w:] „Barbarzyńca”, Kraków 2009, nr 3–4 (16–17).
• Rustowski A.M., Angielska powieść gotycka doby wiktoriańskiej [English Gothic Novel in Victorian Era], „Scientific Papers of the University of Silesia in Katowice”, vol. 191, Katowice 1997.
• Sinko Z., Gotycyzm [Gothicism], [w:] Słownik literatury polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław: Ossolineum, 1991.
• Štĕpán L., Kalejdoskop form genologicznych w popularnych nurtach gotycyzmu [Genealogical Genres Kaleidoscope in Popular Goticism Current], [w:] Wokół gotycyzmów. Wyobraźnia, groza, okrucieństwo, red. G. Gazda, A. Izdebska, J. Płuciennik, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2002, s. 115–129.
• Swierkocki M., Magia gotycyzmu [Magic of Gothicism], [v:] Gotycyzm i groza w kulturze [Gothicism and Horror in Culture], edit. G. Gazda, A. Izdebska, J. Pluciennik, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2003.
• Szary-Matywiecka E., “Malwina” czyli Głos i pismo w powieści [„Malwina” i. e. Voice and Writing in a Novel], Warszawa: Wydaw. IBL PAN, 1994.
• Vachal J., Krvavý román. Studie kulturně a literárně historická [Cultural, Literature and History Study], Praha: Paseka, 1990.

Identifiers

DOI

10.14746/sup.2020.8.2.12