Мовна ідентичність етнічних спільнот у контексті української мовної ситуації

• Authors: Oksana Mykhalchuk

Title variants

EN

Language identity of ethnic communities in the context of Ukrainian language situation

PL

Tożsamość językowa wspólnot etnicznych w kontekście ukraińskiej sytuacji językowej

Abstracts

PL

Niniejsze badanie określa główne parametry socjolingwistyczne zbiorowej tożsamości językowej. Rozważana jest rola takich konstruktów, jak etniczność, państwowość, wartość językowa oraz kulturowa w kształtowaniu tożsamości językowej. Podejście do analizy zostało wybrane z uwzględnieniem posttotalitarnej specyfiki sytuacji językowej w Ukrainie. W badaniu została podjęta próba prześledzenia korelacji między etnolingwistyczną a narodową tożsamością językową. Zostały przeanalizowane takie determinanty, jak status językowy, witalność języka, socjolingwistyczna siła społeczności i wsparcie instytucjonalne. Podkreśla się znaczenie zarządzania i planowania językowego w kraju oraz nowatorskie zasady europejskiej polityki językowej (tolerancja językowa, integracja językowa, ochrona zagrożonych języków, zwrócenie szczególnej uwagi na prawa językowe) jako punkty odniesienia dla skupienia się na językowej tożsamości społeczności etnicznych. Proponuje się teoretyczne uzasadnienie pojęć tożsamość etnolingwistyczna i narodowa (państwowa) tożsamość językowa.

EN

The article outlines the main sociolinguistic parameters of collective language identity. The role of such constructs as ethnicity, statehood, linguistic and cultural value is considered in terms of the formation of language identity. The approach to the analysis here was chosen with taking account of the post-totalitarian specifics of the language situation in Ukraine. The correlation between ethnolanguage and national language identity has been traced. Determinants such as language status, language vitality, sociolinguistic capacity of communities and institutional support are taken into consideration. The importance of language management and language planning in the country and innovative principles of European language policies (language tolerance, language integration, preservation of endangered languages and emphasis on language rights) are underlined as points of reference for focusing on the language identity of ethnic communities. Theoretical substantiation of the concepts “ethnolinguistic identity” and “national (state) language identity” is offered.

Keywords

EN

language identity; language integration; language management; language planning; language community

PL

tożsamość językowa; integracja językowa; zarządzanie językiem; planowanie językowe; społeczność językowa

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Ukrainica Posnaniensia
• Year: 2021
• Volume: 9
• Issue: 2
• Pages: 37-49

Dates

published

2021

Contributors

author

Oksana Mykhalchuk

• O.O. Potebnia Institute of Linguistics of the National Academy of Science of Ukraine, Kyiv – Ukraine

• https://orcid.org/0000000192789341

References

• Azhniuk B.M., „Vsesvitnia deklaratsiia movnykh prav”: ukrainskyi kontekst [„Universal Declaration of Language Rights”: Ukrainian context], [v:] „Sotsiolinhvistychni studii”, заг. ред. Л. Ставицької, zb. nauk. prats, Kyiv: Vydavnychyi dim Dmytra Buraho, 2010, s. 51–57.
• Azhniuk B.M., Kryterii otsiniuvannia movnoi polityky [Criteria for evaluating language policy], [v:] „Movne zakonodavstvo i movna polityka: Ukraina, Yevropa, svit”, zb. nauk. prats, Kyiv: Vydavnychyi dim Dmytra Buraho, 2019, s. 25–50.
• Honcharova M., Rol movy u formuvanni riznovydiv identychnostei [The role of language in the formation of varieties of identities], [v:] „Mova i suspilstvo”, 2015, vyp. 6, s. 60–69.
• Demska O., Maltsev E., Movna polityka: pro identychnist i uspishnist u hlobalnomu sviti [Language policy: about identity and success in the global world], [v:] „Mova: klasychne--moderne-postmoderne”, ред. Л. Масенко, zb. nauk, prats, Kyiv: Dukh i litera, 2016, vyp. 2, s. 16–26.
• Etnonatsionalna struktura ukrainskoho suspilstva [Ethno-national structure of Ukrainian society], Kyiv: Naukova dumka, 2004.
• Kukharuk O.Yu., Osoblyvosti etnichnoi identychnosti predstavnykiv riznykh etnomovnykh hrup ukrainskoho studenstva [Features of ethnic identity of representatives of different ethnolinguistic groups of Ukrainian students], kvalifikatsiina naukova pratsia na pravakh rukopysu, Kyiv 2020.
• Liakhovych H.V., Variatsii na temu movnoi identyfikatsii ta movnoi identychnosti: mnozhynnist teoretychnykh interpretatsii [Variations on the theme of linguistic identification and linguistic identity: a plurality of theoretical interpretations], [v:] Elektronnyi resurs: http://irbis-nbuv.gov.ua/cgi-bin/irbis_nbuv/cgiirbis_64.exe?C21COM=2&I21DBN=UJRN&P21DBN=UJRN&IMAGE_FILE_DOWNLOAD=1&Image_file_name=PDF/Npchdusoc_2015_258_246_16.pdf (23.10.2020).
• Masenko L.T., Narysy z sotsiolinhvistyky [Essays on sociolinguistics], Kyiv: Vyd. dim „Kyievo-Mohylianska akademiia”, 2010.
• Matsiuk H., Rozvytok teorii suchasnoi sotsiolinhvistyky: formuvannia zmistu poniattia „instytutsiinyi movnyi menedzhment” [Development of the theory of modern sociolinguistics: formation of the content of the concept “institutional language management”], [v:] „Mova i suspilstvo”, 2013, vyp. 4, s. 12–32.
• Matsiuk H., Status i funktsii rosiiskoi movy v Rosiiskii Federatsii, na postradianskomu prostori y u sviti: stan i perspektyvy rozvytku [Status and functions of the Russian language in the Russian Federation, in the post-Soviet space and in the world: the state and prospects of development], [v:] „Movne zakonodavstvo i movna polityka: Ukraina, Yevropa, svit”, zb. nauk. prats, Kyiv: Vydavnychyi dim Dmytra Buraho, 2019, s. 213–240.
• Medvediev O., Movnyi balans Ukrainy-2 [Language balance of Ukraine-2], Kyiv: b. w., 2010.
• Mykhalchuk O., Etnomovna samoidentyfikatsiia: sotsiolinhvistychni parametry i yakisnyi stan [Ethnolinguistic self-identification: sociolinguistic parameters and qualitative state], [v:] „Ukrainske movoznavstvo”, 2015, vyp. 45/1, s. 281–287.
• Mykhalchuk O., Etnomovni spilnoty v Ukraini: intehratsiia v zahalnonatsionalnyi kontekst [Ethnolinguistic communities in Ukraine: integration into the national context], [v:] „Movne zakonodavstvo i movna polityka: Ukraina, Yevropa, svit”, zb. nauk. prats, Kyiv: Vydavnychyi dim Dmytra Buraho, 2019, s. 307–319.
• Ohulchanskyi Yu., Etnichna struktura ukrainskoho suspilstva: uiavni ta diisni problemy [Ethnic structure of Ukrainian society: imaginary and real problems], Kyiv: Vyd. dim „Kyievo-Mohylianska akademiia”, 2008.
• Oleksenko R., Sytnyk Yu., Movna identychnist yak zasib samovyznachennia ta samoidentyfikatsii v umovakh posttotalitarnoho suspilstva [Linguistic identity as a means of self-determination and self-identification in a post-totalitarian society], [v:] Elektronnyi resurs: http://nbuv.gov.ua/UJRN/upo_2017_1_4 (25.11.2020).
• Radevych-Vynnytskyi Ya.K., Movna skladova natsionalnoho buttia: studii z ukrainskoi linhvonatsiolohii [Linguistic component of national life: studies in Ukrainian linguonationalism], Kyiv; Drohobych: Posvit, 2013.
• Rubl B., Kapital rozmaitosty [Creating Diversity Capital], Kyiv: Krytyka, 2007.
• Sotsiolohiia: slovnyk terminiv i poniat [Sociology: a dictionary of terms and concepts], uporiad. Bilenkyi Ye.A. ta in., Kyiv: Kondor, 2006.
• Cherednychenko O., Natsionalno-movna identychnist u hlobalnomu sviti [National-linguistic identity in the global world], [v:] „Ekolohiia movy i movna polityka v suchasnomu sviti”, ред. Б. Ажнюк та ін., zb. nauk prats, Kyiv: Vydavnychyi dim Dmytra Buraho, 2012, s. 40–50.
• Shumarova N.P., Etnomovna identyfikatsiia z pohliadu sotsiolinhvistyky [Ethnolinguistic identification from the point of view of sociolinguistics], [v:] „Zhyttia u slovi”, zb. nauk. prats na poshanu akademika V.M. Rusanivskoho, Kyiv: Vydavnychyi dim Dmytra Buraho, 2011, s. 353–359.
• Iakubova L., Natsionalni menshyny Ukrainy: poshuky mistsia v modernomu ukrainskomu proekti [National minorities of Ukraine: search for a place in the modern Ukrainian project], [v:] „100-richchia derzhavnoho orhanu z pytan etnopolityky v nezalezhnii Ukraini yak istoriia zakhystu natsionalnykh menshyn: derzhavni instytutsii ta mizhnatsionalni vidnosyny – dosvid vyklyky, zavdannia”, zb. nauk. materialiv, Kyiv: Dukh i litera, 2019, s. 91–113.
• Fishman J., Endangered Minority Languages: Prospects for Sociolinguistic Research, [в:] Електронний ресурс: https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.519.6918&rep=rep1&type=pdf (25.11.2020).
• Labov W. Sociolinguistic Patterns, [в:] Електронний ресурс: https://books.google.com.ua/books/about/Sociolinguistic_Patterns.html?id=hD0PNMu8CfQC&redir_esc=y (23.11.2020).

Identifiers

DOI

10.14746/sup.2021.9.2.03

Biblioteka Nauki

2090111