Проклинання як ритуал і феномен міфопоетики зачарованої десни олександра довженка

• Authors: Iryna Zełeneńka , Wiktoria Tkaczenko

Title variants

EN

Curses as a ritual and the phenomenon of the myths of enchanted desna by Olexandr Dovzhenko

PL

Klątwa jako rytuał i fenomen mitopoetyki zaczarowanej desny Ołeksandra Dowżenki

Abstracts

PL

Artykuł został poświęcony klątwom jako elementom mitopoetyki rozpatrywanym na przykładzie powieści filmowej Ołeksandra Dowżenki z przeważającą narracją liryczną pt. Zaczarowana Desna. Autorki podejmują próbę odczytywania figur folkloryzowania (liryzowania) gatunku powieści filmowej za pomocą bogatej synonimii (synonimów kontekstowych), rozbudowanej charakterystyki bohaterów z porównaniami, a także okazjonalnych wypowiedzi w postaci przekleństw. Wszystkie aspekty koloryzacji językowej kondensują wielokulturową przestrzeń tekstu, wielowymiarowość jego poetyki. Dlatego jedną z najbardziej charakterystycznych cech systemu stylistycznego Ołeksandra Dowżenki jest synteza mitów przedchrześcijańskich i chrześcijańskich oraz przedwojennej rzeczywistości, co dobrze ilustruje bogata, wyimaginowana historia małego chłopca i dojrzałego artysty (koncept dualności).

EN

This article deals with the problem of curses and mythologically poetic stylistics withth e example of O. Dovzhenkos’ film “The Enchanted Desna”. It is a typical lyrical story. This work is the author’s attempt to folklorize (lyricize) the genre of cinema through rich synonymy (contextual synonyms), versatile characteristics with comparisons, and occasional expressions (lyrics, curses). All aspects of linguistic colorization of the text constitute the multicultural space of the text, and the multidimensional nature of the poetics of the work. Therefore, one of the very characteristic features of Oleksandr Dovzhenko’s stylistic system is the synthesis of pre-Christian and Christian myths and pre-war reality. This is well illustrated by the rich, synonymous story of a small boy and mature artist (the concept of duality). All this brings the style of Dovzhenko’s new romance to the style of the impressionist Mikhail Kotsubinsky (in this context, we recall the “Apple Flower”).

Keywords

EN

mythologicaly poetic; curse; impression; film story; narrative; folklore

PL

mitopoetyka; klątwa; impresja; powieść filmowa; narracja liryczna; symbol; folklor

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Ukrainica Posnaniensia
• Year: 2021
• Volume: 9
• Issue: 2
• Pages: 97-105

Dates

published

2021

Contributors

author

Iryna Zełeneńka

• Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Mychajła Kociubynskiego w Winnicy, Winnica – Ukraina

• https://orcid.org/000000023031775X

author

Wiktoria Tkaczenko

• Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny im. Mychajła Kociubynskiego w Winnicy, Winnica – Ukraina

• https://orcid.org/0000000219818510

References

• Honcharova N., Problema mifolohichnoho symvolizmu v konteksti kultury [The problem of mythological symbolism in the context of culture], avtoreferat dysertatsii kand. filoloh. nauk, Kyiv, 1998.
• Hunchyk I., Ukrainskyi okazionalno-obriadovyi folklor: strukturno-funktsionalnyi aspekt [Ukrainian occasional and ceremonial folklore: structural and functional aspect], avtoreferat kandydata filolohichnykh nauk, Lviv, 2005.
• Zelenenka I., „Chyi tse iliuzii stenaiut plechyma, yakoho narodu…”: Taras Melnychuk i literaturnyi protses 60-90-kh rokiv v Ukraini [“Whose illusions shrug their shoulders, what kind of people…”: Taras Melnychuk and the literary process of the 60-90s in Ukraine], Vinnytsia: Edelveis i K., 2008.
• Donchyk V.H., Oleksandr Dovzhenko [Oleksandr Dovzhenko], [v:] Istoriia ukrainskoi literatury XX st. [History of Ukrainian literature of the twentieth century], u 2 kn., kn. 2: Druha polovyna ХХ st. Pidruchnyk, za red. V.H. Donchyka. Kyiv: Lybid, 1994, s. 218–227.
• Kaharov Ye., Formy ta elementy narodnoi obriadovosti: Pervisne hromadianstvo ta yoho perezhytky na Ukraini [Forms and elements of folk rituals: Primitive citizenship and its remnants in Ukraine], vyp. 1, Kyiv 1928, s. 25–31.
• Koshelivets I., Oleksandr Dovzhenko. Sproba tvorchoi biohrafii [Olexandr Dovzhenko. An attempt at a creative biography], Miunkhen: Suchasnist, 1980.
• Literaturoznavchyi slovnyk-dovidnyk [Literary dictionary-reference book], za red. R. Hromiaka ta in., Kyiv: Akademiia, 1997.
• Medvid N., Zasoby psykholohichnoho analizu u tvorchosti O. Dovzhenka voiennoho periodu [Means of psychological analysis in the work of O. Dovzhenko of the war period], „Naukovi zapysky Kharkivskoho peduniversytetu imeni H.S. Skovorody”, ceriia: Literaturoznavstvo, vypusk 7 (18), Kharkiv, 1998, s. 85–90.
• Medvid N., Natsionalna svoieridnist psykholohizmu O. Dovzhenka [National originality of Dovzhenko’s psychologism], „Dyvoslovo”, 1999, no 9, s. 53–55.
• Teoriia literatury [Theory of literature], pidruchnyk, za nauk. red. O. Halycha, Kyiv: Lybid, 2008.
• Ukrainska literatura [Ukrainian literature], 11 kl. Pidruchnyk dlia zahalnoosvitnikh shkil, za zahal. red. R. Movchan, Kyiv–Irpin: VTF „Perun”, 2001.
• Tsarynnyk M., Plianetne vydyvo: mifotvorche svitovidchuvannia Oleksandra Dovzhenka [Planetary vision: myth-making worldview of Oleksandr Dovzhenko], „Suchasnist”, 1973, ch. 10.

Identifiers

DOI

10.14746/sup.2021.9.2.08

Biblioteka Nauki

2090156