Міграційний дискурс сучасної української літератури: теоретична модель і тематичні горизонти

• Authors: Ołena Romanenko

Title variants

PL

Dyskurs migracyjny współczesnej literatury ukraińskiej: model teoretyczny i horyzonty tematyczne

EN

Migration discourse of contemporary Ukrainian literature: theoretical model and thematic horizons

Abstracts

EN

The article examines the features of depicting migration in modern Ukrainian literature. Serhiy Zhadan’s short stories from the collection Big Mac and Other Stories and Volodymyr Rafeenko’s novel Mondergrin are the object of the analysis. The theoretical model of migration discourse research is described. The main aspects of such research are highlighted, for example, the typology of the character as Alien/Other; identity crisis and the formation of a multi-layered complex identity through assimilation/differentiation; plot models of moving/escaping/losing “one’s own” or mastering “another’s space”; traumatic experience and search for “their” community. Based on the structural model of the story of exile (relocation, migration), the plots of internal and external movement in modern Ukrainian literature are analyzed. It is proved that the plots of external and internal movement in the prose of Serhiy Zhadan and Volodymyr Rafeenko reproduce the crisis of the character’s identity. These are plot collisions in which border/border situations are embodied, in which “one’s own” and “another’s” describe the relationship between man and the spatial image of the world, a new semiotic model of reality in which the migrant found himself.

PL

Artykuł analizuje cechy opowieści migracyjnej we współczesnej literaturze ukraińskiej. Przedmiotem analizy są opowiadania Serhija Żadana ze zbioru Big Mac i inne historie oraz powieść Wołodymyra Rafiejenki Mondergrin. Opisano model teoretyczny badań dyskursu migracyjnego. Podkreślone zostały główne aspekty takich badań, np. typologie postaci jako Obcy/Inny; kryzys tożsamości i kształtowanie wielowarstwowej złożonej tożsamości poprzez asymilację/różnicowanie; modele fabularne poruszania się/ucieczki/utraty „swojej” lub opanowania „obcej” przestrzeni; traumatyczne przeżycia i poszukiwanie „swojej” społeczności. Na podstawie strukturalnego modelu historii wygnania (przesiedlenia, migracji) analizowane są wątki ruchu wewnętrznego i zewnętrznego we współczesnej literaturze ukraińskiej. Udowodniono, że wątki ruchu zewnętrznego i wewnętrznego w prozie Siergieja Żadana i Wołodymyra Rafiejenki odtwarzają kryzys tożsamości postaci. To znajduje wyraz na poziomie fabularnym, ucieleśnia się w sytuacjach granicznych, w których kategorie „swoje” i „inne” opisują relację między człowiekiem a przestrzennym obrazem świata, tworząc nowy semiotyczny model rzeczywistości, w której znalazł się migrant.

Keywords

EN

migration; migration discourse; Serhiy Zhadan; Volodymyr Rafeyenko; identity

PL

dyskurs migracyjny; Serhij Żadan; Wołodymyr Rafiejenko; tożsamość

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Studia Ukrainica Posnaniensia
• Year: 2022
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 193-212

Dates

published

2022

Contributors

author

Ołena Romanenko

• Kijowski Uniwersytet Narodowy im. Tarasa Szewczenki, Kijów – Ukraina

• https://orcid.org/0000000301502494

References

• Arendt Kh., My, bizhentsi [We, the refugees], [v:] „Ukraina moderna”, 2019, no. 26, s. 210–220.
• Volodymyr Rafeyenko, Kobylyacha holova abo Yak ya pochav pysaty ukrains’kiyu, 25.06.2019, [v:] Електронний ресурс: https://tiny.pl/wcf5v (12.05.2022).
• Dzhadt T., Pohranychnyi narod [Border people], [v:] „Krytyka”, 2010, zhovten. Kulkist’ naselennya Nimechchyny dosiahla rekordnoho rivnia zavdiaky mihrantam, 17.01.2020, [v:] Elektronnyi resurs: https://tiny.pl/wcf5z
• Krysteva Yu., Sami sobi chuzhi [Strangers to themselves], Kyiv: Vydavnytstvo Solomii Pavlychko „Osnovy”, 2004.
• Literator-intelektual u mihratsiinykh protsesakh: vyklyky dlia pamiati ta identychnosti: monohrafiia [An intellectual writer in migration processes], Yu. Hanoshenko ta in., holov. red. O. Pronkevych, Mykolaiv: Vyd-vo ChNU im. Petra Mohyly, 2018.
• Lotman Yu., Semiosfera [Semiosphere], Sankt-Peterburg: Iskusstvo-SPB, 2000, s. 704.
• Mihratsiia v Ukraini. Tsyfry i fakty [Migranion in Ukraine. Figures and Facts], Kyiv: MOM 2019.
• Said E., Kultura y imperiializm [Culture and Imperialism], Kyiv: Krytyka, 2007.
• Sliusarevskyi M., Psykholohiia mihratsii: navch. posibnyk [Psychology of migration], Kirovohrad: Imeks, 2013.
• Taran L., Eksperyment, vyklykanyi vnutrishnoiu neobkhidnistiu. Volodymyr Rafeienko – pro potrebu pereosmyslennia perezhytoho [An experiment caused by necessity. Volodymyr Rafeenko – about the need to rethink the experience], [v:] Elektronnyi resurs: https://m.day.kyiv.ua/uk/article/ukrayinci-chytayte/eksperyment-vyklykanyy-vnutrishnoyu-neobhidnistyu (14.11.2022).
• Khanenko-Frizen N., Trudova mihratsiia ta literaturna tvorchist: Do pytannia vyznachennia fenomena «zarobitchanskoi» literatury [Labor migration and literary creativity: On the question of defining the phenomenon of „labor” literature], [v:] „Ukrainoznavchyi almanakh”, 2014, vyp. 15, s. 230–238.
• Shostak O., „Emihratsiinyi” tekst Ivana Franka [„Emigration” text of Ivan Franko]: avtoref. dys. kand. filol. nauk. Lviv, 2018, s. 20.
• Yakovenko N., Dzerkala identychnosti. Doslidzhennia z istorii uiavlen ta idei v Ukraini KhVI – pochatku XVIII stolittia: Vybrani statti [Mirror of identity. Research on the history of ideas in Ukraine in the 16th – early 18th centuries: Selected articles], Kyiv: Laurus, 2012.
• Achille M., The idea of a borderless world Achille Mbembe, [in:] Electronic source: https://africasacountry.com/2018/11/the-idea-of-a-borderless-world (12.05.2022).
• Caruth C., Unclaimed Experience: Trauma, Narratives and History, Baltimore: John Hopcins University Press, 2018.
• Culture, Literature and Migration, ed. by A. Tilbe, M. Rania, London: Transnational Press London, 2019.
• Hartner M., Schneider R., British Novels of Migration and the Construction of Transnational Mental Spaces, [in:] „Zeitschrift für Anglistik und Amerikanistik”, 2015, vol. 63, no. 4, pp. 411–431.
• Migrant Identities of „Creole Cosmopolitans”: Transcultural Narratives of Contemporary Postcoloniality, ed. by N. Menon, M. Preziuso, New York–Bern–Berlin–Bruxelles–Frankfurt am Main–Oxford–Wien: Peter Lang Inc., International Academic Publishers, 2014.
• Park R.E., Human migration and the marginal man, „American Journal of Sociology”, 1928, vol. 33, no. 6, p. 881–893.
• Pries L., The Approach of Transnational Social Spaces: Responding to New Configurations of the Social and the Spatial, [v:] The Emergence of Transnational Social Spaces: International Migration and Globally Operating Companies, ed. L. Pries. London: Routledge, 2000, p. 3–33.
• Teksty Drugie. Migrant Literature, Warszawa 2018, nr 1.
• Soja Ed., Thirdspace: Journeys to Los Angeles and Other Real-and-Imagined Places, Cambridge, Mass.: Blackwell, 1996.

Identifiers

DOI

10.14746/sup.2022.10.1.12

Biblioteka Nauki

31343490