Ewangelizacja tęsknot na dziedzińcu pogan.

• Authors: Ignacy Bokwa

Title variants

EN

Evangelization of Yearnings in the Courtyard of the Pagans.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W obliczu słabnącej roli Kościoła w życiu społecznym (sekularyzacja), połączonej z osłabieniem wiary tych, którzy kiedyś przyjęli Ewangelię, papież Jan Paweł II wezwał wspólnotę wierzących w Jezusa Chrystusa do nowej ewangelizacji. Świat nieustannie się zmienia i to w coraz szybszym tempie, pojawiają się nowe wymagania czasu, pośród których należy wymienić tak zwany nowy ateizm. Odradzający się ateizm stanowi niewątpliwy znak czasu, a jednocześnie wołanie o zaspokojenie niezbywalnych tęsknot człowieka. Papieskie wołanie o nową ewangelizację, podejmowane także przez obecnego następcę świętego Piotra, dowodzi jednak, że jest konieczna pogłębiona refleksja nad tym podstawowym zadaniem Kościoła. Problem ten podejmuje niniejszy artykuł. Autor wychodzi z założenia, że jeśli dzieło ewangelizacji ma być skuteczne, to wydaje się być uzasadnionym postulat uważnego wsłuchania się w to, co do powiedzenia mają ateiści, w ich racje, obawy i tęsknoty. W myśli ateistycznej przewijają się dwa podstawowe motywy, dwie często ze sobą połączone i zbiegające się w jedno, choć bez trudu rozróżnialne, tęsknoty: tęsknota za sensem i nadzieja ostatecznego spełnienia. Niniejsze opracowanie stara się je tak wydobyć i sformułować, by następnie spojrzeć na nie w nowy sposób z perspektywy Ewangelii. Ojcowie II Soboru Watykańskiego pragnęli szczerego dialogu z niewierzącymi, uznawanymi przez wiele wieków za ludzi mniej wartościowych od wierzących i moralnie złych. Wolę tę uroczyście deklarował kardynał Henri de Lubac SJ, podejmując wątek istotny dla ateistycznego humanizmu, jakim jest swoiście pojęty kult człowieka. Ateizm odsłania braki ludzi wierzących: sztywny konformizm, słodkawy sentymentalizm, umysłowe lenistwo. Rzetelnie prowadzony dialog ma pobudzać do metodycznego wysiłku refleksji nad własną wiarą i życiem, uwzględniając jego nieuchronne skutki: mianowicie konieczność konfrontacji i stawienia czoła tak argumentom jak i prezentującym je osobom. Nierzadko będzie to też okazja do pogłębienia cnoty pokory, nie mówiąc o własnej wierze, wystawionej na poważną próbę.W tej sytuacji musi zadziałać szeroko pojęte duszpasterstwo, które nie powinno zamykać się do działań jedynie w stosunku do już nawróconych i pozostających w żywym związku z Kościołem jako wspólnotą wiary. Objawiają się współczesne „areopagi” nowej ewangelizacji: rodzina, edukacja, praca zawodowa, kultura, media czy życie społeczno-polityczne. Cały Kościół jest na nowo powołany do umocnienia profilu swojej wiary w kontekście wyzwania ze strony sekularyzmu i ateizmu.

EN

In the face of a weakening role of the Church in social life (secularization), combined with the weakening of the faith of those who had accepted the Gospel, Pope John Paul II called on the community of believers in Jesus Christ to the new evangelization. The world is constantly changing at an increasing rate and new demands emerge, among which the so-called new atheism should be mentioned. Reviving atheism is the indisputable sign of the times and simultaneously the call for fulfillment of inalienable human yearnings. The Pope's call for a new evangelization, also undertaken by the current successor of St. Peter, proves though that in-depth reflection on the primary role of the Church is necessary. This article deals with the problem. The author assumes that if the work of evangelization is supposed to be effective, a demand of careful listening to what atheists have to say, their anxieties and yearnings is justified. The atheist thought follows two basic, very often interconnected though easily distinguishable themes that converge into one: the yearning for sense and the hope of definitive fulfillment. This paper tries to bring out and formulate them, and look at them in a new way from the perspective of the Gospel. Fathers of the Second Vatican Council sought to engage in sincere dialogue with non-believers, recognized for centuries as people morally wrong and less valuable than the believers. This will was declared by Cardinal Henri de Lubac SJ who addressed the essential concern of atheistic humanism - a specifically understood cult of man. Atheism reveals the imperfections of believers: rigid conformism, slightly sweet sentimentality, intellectual laziness. Diligently conducted dialogue is supposed to stimulate a methodological effort of reflection on one's own faith and life, taking into consideration its inevitable effects: the necessity to confront and deal with not only arguments but also people who present them. It will frequently be an opportunity to deepen the virtue of humility, not to mention one's own faith, put to an acute test. In this situation, broadly understood pastoral work is in order which should not confine itself to activities only in relation to those already converted and placed in a living connection with the Church as a community of faith. The new "Areopagus" of new evangelization is being manifested: family, education, profession, culture, media as well as social and political life. The whole Church is called anew to strengthen the profile of its faith in the context of the challenge of secularism and atheism.

Keywords

PL

wiara; nowa ewangelizacja; ateizm; dziedziniec pogan; sens życia; nadzieja ostatecznego spełnienia

EN

faith; the new evangelization; atheism; courtyard of the Pagans; the meaning of life; the hope of ultimate fulfillment; faith; the new evangelization; atheism; courtyard of the Pagans; the meaning of life; the hope of ultimate fulfillment

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2013
• Volume: 8
• Issue: 1(13)
• Pages: 19-39

Dates

published

2013-01-01

Contributors

author

Ignacy Bokwa

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Teologiczny, Warszawa, Polska

References

• Ambaum J., Hoffnung auf eine leere Hölle – Wiederherstellung aller Dinge? H.U. von Balthasars Konzept der Hoffnung auf das Heil, „Internationale Katholische Zeitschrift Communio“ 20 (1991).
• Auster P., Das rote Notizbuch, Reinbek bei Hamburg 1996.
• Baggini J., Atheism. A Very Short Introduction, Oxford 2003.
• Balthasar H.U., Czy wolno mieć nadzieję, że wszyscy będą zbawieni?, tłum. S. Budzik, Tarnów 1998.
• Balthasar H.U., Epilog, Einsiedeln-Trier 1987 [wyd. pol.: Epilog, tłum. J. Zychowicz, Kraków 2010].
• Balthasar H.U., Glaubhaft ist nur Liebe, Einsiedeln 1963, „Übergewicht der Gnade“ [„Przewaga
• łaski“; wyd. pol.: Wiarygodna jest tylko miłość, Kraków 2002].
• Balthasar H.U., Kleiner Diskurs über die Hölle, Einsiedeln 1987.
• Balthasar H.U., Was dürfen wir hoffen?, Einsiedeln 1986.
• Bartnik C.S., Chrystus jako sens historii, Wrocław 1987.
• Beinert W. (Hg.), Lexikon der katholischen Dogmatik, Freiburg-Basel-Wien 1987.
• Biser E., Das Profil des Glaubens angesichts seiner Herausforderung durch Säkularismus und Atheismus, [w:] G. Baadte/A. Rauscher (Hrsg.), Glaube und Verantwortung, Graz-Wien-Köln 1988.
• Bokwa I, Jagodziński M. (red.), Wobec nowego ateizmu, Warszawa 2011.
• Bokwa I., Nadzieja zbawienia dla wszystkich: ostateczne zwycięstwo Bożej miłości, „Studia Diecezji Radomskiej”, t. VIII, 2007 r.
• Bokwa I., Teologia w warunkach nowoczesności i ponowoczesności, Sandomierz 2010.
• Borne E., Bóg nie umarł. Studium o współczesnym ateizmie, Paris 1968.
• Boros L., Mysterium mortis. Der Mensch in seiner letzten Entscheidung, Olten 1962 [wyd. pol.: Mysterium mortis. Człowiek w obliczu ostatecznej decyzji, tłum. B. Białecki, Warszawa, 1977].
• Budzik S., Dramat odkupienia. Kategorie dramatyczne w teologii na przykładzie R. Girarda, H. U. von Balthasara i R. Schwagera, Tarnów 1997.
• Cancik-Lindemaier H., Gottlosigkeit im Altertum. Materialismus – Pantheismus – Religionskritik – Atheismus, [w:] R. Faber/S. Lanwerd (Hg.), Atheismus: Ideologie, Philosophie oder Mentalität?,
• Würzburg 2006
• Dembowski B., Problem niewiary w perspektywie duszpasterstwa, „Przegląd Pastoralno-Homiletyczny” 4 (2000).
• Eicher P, Sinn, w: C. Schütz (Hg.), Praktisches Lexikon der Spiritualität, Freiburg-Basel-Wien 1988.
• Feuerbach L., L’Essence du christianisme, Paris 1864.
• Figura M., Nowa ewangelizacja jako centralne zadanie Kościoła, [w:] L. Balter, Nowa ewangelizacja, Kolekcja „Communio”, t. 8, Poznań 1993.
• Flynn T. (red.), The New Encyclopedia of Unbelief, New York 2007.
• Fries H., Fundamentaltheologie, Graz 1982.
• Gebhardt W., Weltjugendtag. Erlebnis – Medien – Organisation, Wiesbaden 2007 .
• Góźdź K., Jesus Christus als Sinn der Geschichte bei Wolfhart Pannenberg, Regensburg 1988; F.
• Adamski (red.), Ateizm oraz irreligia i sekularyzacja, Kraków 2011.
• Góźdź K., Teologia historii zbawienia według Oscara Cullmanna, Lublin 1996.
• Graf F.W., Der „liebe Gott” als blutrünstiges Ungeheuer. Richard Dawkins und Christopher Hitchens – ein biologistischer Hassprediger und ein liberaler Skeptiker greifen in ihren Büchern die Religion an Guerriero E., Hans Urs von Balthasar. Eine Monographie, Einsiedeln 1993, [wyd. pol. E. Guerriero, Hans Urs von Balthasar. Monografia, Kraków 2004].
• Hoff G.M., Die neuen Atheismen. Eine notwendige Provokation, Kevelaer 2009.
• Höhn H.-J., Gegen-Mythen. Religionsproduktive Tendenzen der Gegenwart, Freiburg-Basel-Wien 1994.
• Klauza K., Sens życia, w: M. Rusecki (red.), Leksykon teologii fundamentalnej, Lublin-Kraków 2002.
• Lubac H., Ateizm a sens człowieka, Paris 1969.
• Lubac H., Ateizm a sens człowieka, Paryż 1969.
• Lubac H., Méditation sur l’Eglise, Paris 1953.
• Mauthner F., Der Atheismus und seine Geschichte im Abendlande, Stuttgart-Berlin 1920-1923 (nowe wyd.: Frankfurt/M. 1989.
• Minois, G. Geschichte des Atheismus. Von den Anfängen bis zur Gegenwart, Weimar 2000.
• Möller J., Człowiek w świecie. Zarys antropologii filozoficznej, Paris 1969
• Parzyszek C., Nowa ewangelizacja – drogą Kościoła do nadziei. Refleksje w oparciu o nauczanie Jana Pawła II, Ząbki 2010.
• Pieper J., Śmierć i nieśmiertelność, Paris 1970.
• Rahner K., Zur Theologie des Todes, Freiburg/Br. 1958.
• Ruster T., Der verwechselbare Gott. Theologie nach der Entflechtung von Christentum und Religion,
• Freiburg-Basel-Wien 2000.
• Sauter G., Was heißt heute nach dem Sinn fragen?, München 1982.
• Schröder W., Ursprünge des Atheismus. Untersuchungen zur Metaphysik- und Religionskritik des 17. und 18. Jahrhunderts, Stuttgart-Bad Canstatt 1998.
• Sochoń J., Ateizm, Warszawa 2003.
• Sochoń J., Ponowoczesne losy religii, Warszawa 2004.
• Sochoń J., Religia jako odpowiedź, Warszawa 2008.
• Striet M. (Hg.), Wiederkehr des Atheismus. Fluch oder Segen für die Theologie?, Freiburg-Basel-Wien 2008, 7-9.
• Szafrański A., Zapłata F., Ewangelizacja, [w:] Encyklopedia Katolicka KUL, t. IV, Lublin 1983.
• Trocquer R., Kim jestem ja – człowiek? Zarys antropologii chrześcijańskiej, Paris 1968.
• Zawadzki M., Teologia postmodernistyczna jako szansa dla religii chrześcijańskiej, „Diametros” (2008) nr 15.

Identifiers

DOI

10.14746/tim.2013.13.1.2