(Dwu)podmiotowość relacji wychowania wobec codzienności edukacji dziecka

• Authors: Paweł Adam Trzos

Title variants

EN

The Dual-subjectivity of Upbringing Relation Towards Everyday Child Education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy analizy problemów podmiotowości we wczesnej edukacji dziecka. Zagadnienia te, ujęte w perspektywie pedagogicznej, są w opracowaniu tym zogniskowane do procesu wychowania dziecka w rodzinie. Przyjęty kontekst osobowych relacji pomiędzy naturalnymi podmiotami jakim jest rodzic i jego dziecko eksponuje potrzebę interdyscyplinarnej (w tym socjologicznej, pedagogicznej, antropologicznej) refleksji nad rolą „wspólnoty” i „doświadczania siebie” w społecznej praktyce edukacji. Takimi „doświadczającymi siebie” kompetentnymi podmiotami są dziecko i jego rodzic, który często pełni rolę pierwszego nauczyciela. Dlatego mówiąc o rodzicu i pedagogicznym uzasadnieniu jego wychowawczych oddziaływań coraz częściej widzimy w nim rolę także „kompetentnego nauczyciela” dziecka, tłumacza codziennych zdarzeń, ale też i współuczestnika wzajemnych interakcji, które oba te podmioty generują i jakim sami na co dzień są poddawani. Wiedza o procesie edukacji dziecka i rozwoju jego integralnej osobowości staje się wytwarzana właśnie poprzez interpretację wzajemnych doświadczeń i podzielanie wspólnej uwagi o wzorach, potrzebach i komunikacji w na co dzień przeżywanym świecie.

EN

The article discusses the analysis of subjectivity problems in child early education. Those matters, given from pedagogical perspective, focus on the process of child upbringing in family. The assumed relations context between natural subjects such as a parent and a child stresses the importance of interdisciplinary reflection (also sociological, pedagogical, anthropological) on the role of “community” and “self-experience” in social education practice.  Those “self-experiencing” competent subjects are the child and the parent who often plays the role of the first teacher. When talking about the parent and pedagogical justification of their educational influence, we more often see the role of "a competent teacher" to his child, the person that explains everyday events, the participant of mutual interaction they both undergo and generated by those two subjects every day. Knowledge on the process of child education and the development of his integral personality is being processed via interpretation of mutual experience and sharing attention about patterns, needs and communication in everyday world.

Keywords

PL

Wychowanie; wczesna edukacja; podmiotowość; codzienność; rodzina; szkoła; nauczyciel; rodzic

EN

Upbringing; early education; subjectivity; everyday life; family; school; teacher; parent; Upbringing; early education; subjectivity; everyday life; family; school; teacher; parent

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2014
• Volume: 9
• Issue: 2(16)
• Pages: 65-80

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Paweł Adam Trzos

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Pedagogiki, Bydgoszcz

References

• Ablewicz K., Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej. Studium sytuacji wychowawczej, Wyd. UJ, Kraków 2003.
• Berger P.L., Luckmann T., Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
• Berner H., Współczesne kierunki pedagogiczne, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, t. 1, red. B. Śliwerski, GWP, Gdańsk 2006, s. 195-295.
• Chłopkiewicz M., Osobowość dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1980.
• Dyląg J., Kognitywne i afektywne funkcje kształcenia muzycznego w kształtowaniu podstawy twórczej dziecka w edukacji zintegrowanej, w: Twórczość codzienna w praktyce edukacyjnej, red. M. Kołodziejski, PWSZ, Płock 2009, s. 77-84.
• Filipiak E., Wspólna aktywność dziecka i nauczyciela w strefie rozwoju, w: Rozwijający się człowiek w zmieniającym się świecie, red. J. Trempała, WSP, Bydgoszcz 1995, s. 221-228.
• Harwas-Napierała B., Rodzina jako kontekst rozwojowy jednostki, w: Rozwijający się człowiek w zmieniającym się świecie, red. J. Trempała, Wyd. WSP, Bydgoszcz 1995, s. 303-316.
• Hejnicka-Bezwińska T., Pedagogika ogólna. Seria: Pedagogika wobec współczesności, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
• Joas H., Powstawanie wartości, Biblioteka Myśli Socjologicznej, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009.
• Kawula S., Elementy nowego paradygmatu w pracy szkoły i nauczyciela, w: Problemy etyczno-deontologiczne zawodu nauczycielskiego w okresie przemian ustrojowych w Polsce, red. A. Tchorzewski, WSP, Bydgoszcz 1993, s. 143-156.
• Kołodziejski M., Music Teacher as a Researcher of Educational Process, “Musikas Zinatne Sodien: Pastavigais un Mainigais. Zinatniskorakstukrajums” 2012, v. 4, pp. 357-372.
• Konaszkiewicz Z., Nauczyciel muzyki między rutyną a twórczością, „Kwartalnik Polskiej Sekcji ISME” nr 4, 1999, s. 40-58.
• Konaszkiewicz Z., Szkice z pedagogiki muzycznej, Wyd. AMFCh, Warszawa 2001.
• Leksykon PWN. Pedagogika, red. B. Milerski, B. Śliwerski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, tłum. J. Hołówka, PWN, Warszawa 1978.
• Myrdzik B., Zrozumieć siebie i świat. Szkice i studia o edukacji polonistycznej, Wyd. UMCS, Lublin 2006.
• Marody M., Technologie intelektu. Językowe determinanty wiedzy potocznej i ludzkiego działania, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1987.
• Maslow A.H., Toward a Psychology of Beign, New York 1968.
• Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, red. Podsiad A., Więckowski Z., Warszawa 1983.
• Pryba A., Rodzina podstawową instytucją i wspólnotą życia społecznego?, „Teologia i Moralność” 11(2012), s. 7-18.
• Strachanowska I.: Wybrane zagadnienia uczestnictwa uczniów klas I-III w zajęciach pozalekcyjnych, w: Nauczyciel w toku pracy, Studia Pedagogiczne, red. P. Prusak, WSP, Bydgoszcz 1993, z. 26, s. 169-187.
• Szczepański J., Rozważania o dniu powszednim, „Odra” 3(1980), s. 30-34.
• Śliwerski B., Problemy wychowania w procesie globalizacji, w: Edukacja. Kultura. Teologia. Studia ofiarowane Księdzu Profesorowi Jerzemu Bagrowiczowi z okazji 65. rocznicy urodzin, red. K. Konecki, I. Werbiński, Wyd. UMK, Toruń 2003, s. 165-180.
• Trzos P., Dziecko twórcą, odbiorcą, krytykiem, „ Życie Szkoły” 2006, nr 2(669), s. 4-8.
• Trzos P.A., Dziecko w rodzinie jako środowisku społecznego „stawania się”, „Teologia i Moralność” 1(15) 2014, s. 119-130.

Identifiers

DOI

10.14746/tim.2014.16.2.5