Pojęcie prawdy we współczesnej etyce prawniczej

• Authors: Marek Czachorowski

Title variants

EN

The notion of truth in contemporary legal ethics

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule wskazuje się powody, z uwagi na które w etyce pojęcie prawdy znajduje kluczowe miejsce. Dobro moralne to bowiem dobro człowieka jako człowieka, a zatem musi odpowiadać jego rozumności jako zdolności do poznania prawdy o rzeczywistości. Niektóre koncepcje współczesnej etyki prawniczej wprost lub pośrednio odrzucają te model etyki, przechodząc na pozycje subiektywizmu etycznego i zastępując etykę etologią (teorią ludzkich przekonań moralnych).

EN

The article indicates the reasons why in ethics the concept of truth finds a key place. The moral good is the good of man as a human being, and therefore must correspond to his rationality as the ability to know the truth about reality. Some concepts of contemporary legal ethics explicitly or indirectly reject this model of ethics, turning to the position of ethical subjectivism and replacing ethics with ethology (the theory of human moral convictions).

Keywords

PL

etyka; etyka prawnicza; prawda o dobru; człowiek; subiektywizm etyczny; opisowa teoria moralności (etologia)

EN

ethics; legal ethics; truth of good; human being; ethical subjectivism; descriptive science of morality; ethics; legal ethics; truth of good; human being; ethical subjectivism; descriptive science of morality

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2018
• Volume: 13
• Issue: 2(24)
• Pages: 197-209

Dates

published

2019-03-22

Contributors

author

Marek Czachorowski

• Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000-0002-7259-6152

References

• Arystoteles (2012), Etyka nikomachejska, I 1, tłum. D. Gromska, Warszawa.
• Biesaga T. (2016), Godność osoby ludzkiej jako źródło normy personalistycznej, w: Wokół antropologii Karola Wojtyły, red. A. Maryniarczyk i in., Lublin, s. 219-235.
• Borucka-Arctowa M., Woleński J. (1998), Wstęp do prawoznawstwa, Kraków.
• Czachorowski M. (2009), Spór o nierozerwalność małżeństwa, Lublin.
• Descartes R. (1996), Rozprawa o metodzie, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa.
• Finnis J. (1980), Prawo naturalne i uprawnienia naturalne, tłum. K. Lossman, Warszawa.
• Grocjusz H. (1957), O prawie wojny i pokoju, tłum. R. Bierzanek, Warszawa.
• Hume D. (1963), Traktat o naturze ludzkiej, tłum. C. Znamierowski, Warszawa.
• Jaroszyński P. (2002), Nauka w kulturze, Radom.
• Jędraszewski M. (2009), Oświecenie i konieczność nowej racjonalności, „Filozofia chrześcijańska”, t. 6: Osoba i racjonalność, Poznań.
• Kordela M. (2001), Zarys uzasadnień aksjologicznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Bydgoszcz–Poznań.
• Krąpiec M.A. (1996), Psychologia racjonalna, Lublin.
• Krąpiec M.A. (2003), Godność (dignitas hominis), w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 4, red. A. Maryniarczyk i in., Lublin.
• Lis W., Balicki A. red. (2012), Normatywny wymiar godności człowieka, Lublin.
• MacIntyre A. (1987), Krótka historia etyki: filozofia moralności od czasów Homera do XX wieku, tłum. A. Chmielewski, Warszawa.
• Piechowiak M. (2003), Czy prawo naturalne to zespół norm?; w: Ecclesiae in iustitia servire opuscula Thaddaeo Walachowicz piae memoriae dedicata Poznań, s. 11-20.
• Piechowiak M. (2008), Can Human Rights be Real? Can Norms be True?, w: Norm and Truth, red. M. Piechowiak, Poznań, s. 71-83.
• Piechowiak M. (2009), Elementy prawnonaturalne w stosowaniu konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 5(94): Studia i Materiały, s. 71-90.
• Pietrzykowski T. (2011), Etyczne problemy prawa, Warszawa.
• Pietrzykowski T. (2014), Ujarzmianie Lewiatana. Szkice o idei rządów prawa, Katowice.
• Safjan M. (2005), Przedmowa, w: R. Tokarczuk, Etyka prawnicza, Warszawa.
• Styczeń T. (1967), Tradycyjne i współczesne ujęcia etyki, „Roczniki Filozoficzne” t. 15, z. 2, s. 75-90.
• Styczeń T. (1972), Problem możliwości etyki jako empirycznie uprawomocnionej i ogólnie ważnej teorii moralności, Lublin.
• Styczeń T. (1980), Etyka niezależna?, Lublin.
• Styczeń T. (1981), Problem ogólnej ważności norm etycznych w aspekcie epistemologiczno-metodologicznym z uwzględnieniem indukcyjnych nauk o człowieku, „Zeszyty Naukowe KUL” t. 24: z. 1, s. 39-67.
• Styczeń T. (1984), Spór o naukowość etyki, w: T. Styczeń, W drodze do etyki, Lublin, s. 7-23.
• Styczeń T. (1999), ABC etyki, Lublin.
• Aquinatis Th. (1963), Summa theologiae, cura et studio P. Caramello, Torino.
• Winczorek J. (2011), Czy istnieje etyka prawnicza? Kilka uwag ze stanowiska socjologicznej teorii norm, w: Etyka prawnicza. Stanowiska i perspektywy 2, red. H. Izdebski, P. Skuczyński, Warszawa.
• Wojtyła K. (1958), O kierowniczej lub służebnej roli rozumu w etyce. Na tle poglądów Tomasza z Akwinu, Hume’a i Kanta, „Roczniki Filozoficzne KUL” t. 6 z. 2, s. 13-31.
• Wojtyła K. (1969a), Problem doświadczenia w etyce, „Roczniki Filozoficzne KUL” t. 17, z. 2, s. 5-24.
• Wojtyła K. (1969b), Problem teorii moralności, w: W nurcie zagadnień posoborowych, red. B. Bejze, t. 3, Warszawa, s. 233-234.
• Wojtyła K. (1986a), Elementarz etyczny, Lublin.
• Wojtyła K. (1986b), Miłość i odpowiedzialność, Lublin.
• Wojtyła K. (1986c), Wykłady lubelskie, Lublin.
• Wojtyła K. (1991), Człowiek w polu odpowiedzialności, Rzym–Lublin.
• Ziembiński Z. (1988), Uzasadnianie twierdzeń, ocen i norm w prawoznawstwie, Warszawa.
• Zirk-Sadowski M. (1979), Postulat etyki bezkodeksowej a stosunek prawa do moralności, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, nr 25.

Identifiers

DOI

10.14746/tim.2018.24.2.11