Trudne pojednanie w Rwandzie

• Authors: Dawid Stelmach

Title variants

EN

Difficult reconciliation in Rwanda. Reflections around the testimony of Janvier Gasore SAC

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rwanda kojarzona jest z tragedią ludobójstwa w 1994 roku, jednak ostatnio staje się przykładem odbudowy kraju i rozwoju gospodarki. W kontekście przebaczenia i pojednania kraj ciągle jest na drodze do pełnego pojednania. Ksiądz Janvier Gasore SAC, opisuje swoją historię przebaczenia i pojednania, jak zmierzył się trudną rzeczywistością swojej wioski, gdzie zginęła prawie cała jego rodzina, oraz jak niósł pomoc więźniom z Gikondo. Pojednanie w życiu księdza Janviera Gasore SAC, dokonuje się w konkretnych sytuacjach życiowych podczas spotkania z ofiarami i oprawcami. Metodą na udane pojednanie jest zastosowanie przebaczenia i zaniechania odwetu, proponowane przez Kosciół katolicki. W ten sposób zatrzymuje się dalszą eskalację zła i zaczyna się inaczej patrzeć na drugiego człowieka, który jeszcze niedawno był moim wrogiem. Istotnym novum świadectwa księdza Janviera Gasore jest fakt, że Gacaca- ludowe trubunały które osądzaly winnych ludobójstwa istniały wcześniej niż w 2001 roku. Powstanie pierwszych Gacacy było z błogosławienstwem Kościoła katolickiego, przy dużej rezerwie władz państwowych. Dopiero po 2001 roku władze państwowe przejmują ten pomysł na uporanie się z koniecznością powszechnego osądzenia winnych ludobójstwa. Nigdzie wcześniej w literaturze przedmiotu nie można było znaleźć wzmianki o istnieniu Gacacy przez 2001 rokiem. Innym ważnym elementem świadectwa jest wspomnienie o męczennikach spośród ludzi Kościoła. Obecnie częściej podkreśla się marginalny udział księży w ludobójstwie, pomijając meczeńśtwo 250 duchownych Koscioła katolickiego. Najczęściej ginęli w obronie niewinnych ludzi.

EN

Rwanda is associated with the tragedy of genocide in 1994, but recently it has become an example of the reconstruction of the country and the development of the economy. In the context of forgiveness and reconciliation, the country is still on the path to full reconciliation. Father Janvier Gasore SAC describes his story of forgiveness and reconciliation, how he faced the difficult reality of his village, where almost all of his family died, and how he helped the prisoners from Gikondo. Reconciliation in the life of Father Janvier Gasore SAC takes place in specific life situations during a meeting with victims and torturers. The method for successful reconciliation is the application of forgiveness and abandonment of retaliation, proposed by the Catholic Church. In this way, the further escalation of evil stops and begins to look differently at the other man who until recently was my enemy. An important novelty of Janvier Gasore’s testimony is the fact that Gacaca - popular tribunals that judged the guilty of genocide existed earlier than in 2001. The rise of the first Gacacas was with the blessing of the Catholic Church, with a large reserve of state authorities. It is only after 2001 that the state authorities take over this idea to deal with the necessity of mass perpetration of those who are guilty of genocide. Nowhere in the literature on the subject could one find information concerning the existence of Gacaca by 2001. Another important element of the testimony is the memory of martyrs among the people of the Church. At present, the marginal participation of priests in genocide is more often emphasized, ignoring the martyrdom of 250 clergy of the Catholic Church.  Most often they died in defense of innocent people.

Keywords

PL

Rwanda; ludobójstwo; Gacaca; pojednanie; Janvier Gasore

EN

Rwanda; genocide; Gacaca; reconciliation; Janvier Gasore; Rwanda; genocide; Gacaca; reconciliation; Janvier Gasore

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2018
• Volume: 13
• Issue: 2(24)
• Pages: 243-252

Dates

published

2019-03-22

Contributors

author

Dawid Stelmach

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Teologiczny

• https://orcid.org/0000-0001-5266-9388

References

• d’Amour Dusengumuremyi J. (2015), No Greater Love. Testimonies on the Life and Death of Felicitas Niyitegeka, Lake Oswego.
• d’Amour Dusengumuremyi J. (2017), Intikangarusibana. Abapadiri bahisemo guhara amagara yabo kubera intama zabo, Nzeri.
• Bar J. (2013), Po ludobójstwie. Państwo i społeczeństwo w Rwandzie 1994-2012, Kraków.
• Gasore J. (2018), Świadectwo, Ruhango 24 lipca 2018 r. archiwum autora.
• Harrell P.E. (2003), Rwanda’s Gamble. Gacaca and a new model of transistional justice, New York.
• Jaworski M. (2012), Kwemera, czyli wierzyć. Świadectwo wiary Kościoła w Rwandzie, Kraków.
• Palmer N. (2015), Courts in conflict. Interpreting the Layers of Justice in Post-Genocide Rwanda, Oxford.
• Tochman W. (2010), Dzisiaj narysujemy śmierć, Wołowiec.
• Waldorf L. (2017), Censorhip and Propaganda in Post-Genocide Rwanda, w: The media and the Rwanda Genocide, red. A. Thomson, London.

Identifiers

DOI

10.14746/tim.2018.24.2.14