Duchowość i mistyka ewangelicka

• Authors: Andreas Müller

Title variants

EN

Evangelical Spirituality and Mysticism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Czy istnieje mistyka ewangelicka i czym różni się ona od mistyki w innych religiach lub wyznaniach? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy przede wszystkim opisać trudny do zdefiniowania termin „mistyka”. Mistyka jako zjawisko przekraczające granice religii i wyznań może mieć ważne znaczenie dla współczesnych społeczeństw i być dawną odpowiedzią na aktualne wyzwania naszych czasów. Doświadczenie jedności z Bogiem odgrywa i zawsze odgrywało ważną rolę także w protestantyzmie, chociaż pierwotnie reformatorzy byli sceptyczni wobec mistycznych doświadczeń. Krótkie spojrzenie na Marcina Lutra i jego teologię, a także na współczesne protestanckie teorie mistyki wskazuje, że tożsamość ewangelicka i mistyka nie wykluczają się wzajemnie. Jednakże ewangeliccy chrześcijanie mogą jedynie przekazywać swoje mistyczne doświadczenia w odwołaniu się do ich języka religijnego i własnej tradycji. Ponadto muszą oni interpretować te doświadczenia w świetle podstawowych założeń teologii ewangelickiej, aby w ten sposób zachować swoją ewangelicką tożsamość. Tak rozumiana mistyka stanowi jedno z głównych źródeł ewangelicznej duchowości.

EN

Is there any mysticism specifi cally evangelical and how does it diff er from other forms of mysticism conditioned by a confession or religion? To answer such questions, fi rst of all, mysticism, a diffi cult to defi ne term, has to be thematized. Mysticism as a phenomenon expanding boundaries of any confession or religion, can have an important meaning for the contemporary society, providing it with an old answer to the current challenges of our times. Experiencing the unity with God has played and still does play an important role also within Protestantism, even though originally the reformers were skeptical toward mysticism. A brief look at Martin Luther and his theology, as well as at the contemporary protestant theories of mysticism reveals that the evangelical identity and mysticism do not exclude each other. However, Evangelical Christians can communicate their mystical experiences only if they resort to the religious language of their tradition. In addition, they have to perceive such experiences in the light of the basic theses underlying evangelical theology in order to sustain their evangelical identity. Thus, mysticism in a modifi ed form constitutes one of the main sources evangelical spirituality stems from.

Keywords

PL

duchowość; mistyka; ewangelicy

EN

spirituality; mysticism; evangelical Christians; spirituality; mysticism; evangelical Christians

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia Praktyczna
• Year: 2017
• Issue: 18
• Pages: 7-23

Dates

published

2017-01-24

Contributors

author

Andreas Müller

• Uniwersytet Christiana Albrechta w Kilonii Wydział Teologiczny

References

• Benz E.: Die protestantische Thebais. Zur Nachwirkung Makarios des Ägypters im Protestantismus des 17. und 18. Jahrhunderts in Europa und Amerika. Wiesbaden 1963.
• Bouyer L.: „Mystisch“ – Zur Geschichte eines Wortes. W: Sudbrack J. (Red.): Das Mysterium und die Mystik. Beiträge zu einer Theologie der christlichen Gotteserfahrung. Sudbrack
• J.: Würzburg 1974 s. 57–75.
• Delgado M./Fuchs G. (Red.): Die Kirchenkritik der Mystiker. Prophetie aus Gotteserfahrung, t. I i II, Fribourg – Stuttgart 2004/2005.
• Delgado M./Leppin V. (Red.), „Dir hat vor den Frauen nicht gegraut”. Mystikerinnen und Theologinnen in der Christentumsgeschichte (= Studien zur christlichen Religionsund Kulturgeschichte 19) Stuttgart 2015.
• Dienst K.: Mystik als eine Form protestantischer Frömmigkeit. „Luther” 73 (2001) s. 65–83.
• Dienst K.: Protestantische Mystik. Zu Begriff – Geschichte – Kontexte. „Zeitwende 68(1997) s. 227–241.
• Gordon R.: Mystik III. Geschichtlich 1. Griechisch-römische Antike. W: Religion in Geschichte und Gegenwart V. Tübingen 2002 s. 1655n.
• Haas A.: „Was ist Mystik“. W: Ruh K. (Red.): Abendländische Mystik im Mittelalter. Symposium Kloster Engelberg 1984. Stuttgart 1986 s. 319–346.
• Hasse H-P.: Karlstadt und Tauler. Gütersloh 1993.
• Harnack A.: Lehrbuch der Dogmengeschichte III. Tübingen 1910.
• Jehle H.: Glaube, Erfahrung, Mystik im Evangelischen Kirchenlied. „Una Sancta” 61 (2006) s. 309–326.
• Leppin V.: Die fremde Reformation. Luthers mystische Wurzeln. München 2016.
• Leppin V.: Transformationen spätmittelalterlicher Mystik bei Luther. W: Hamm B./Leppin V. (Red.): Gottes Nähe unmittelbar erfahren. Mystik im Mittelalter und bei Martin
• Luther. Tübingen 2007 s. 165–185.
• Leppin V.: Die christliche Mystik. München 2007.
• Müller A.: „… durch treff ende Aussagen widerlegt …“? Theologie, Kirchenpolitik und Frömmigkeit beim 3. Ökumenischen Konzil von Ephesos. W: Jördens A. i in. (Red.):
• Quaerite faciem eius semper. Studien zu den geistesgeschichtlichen Beziehungen zwischen Antike und Christentum. FS Albrecht Dihle. Hamburg 2008 s. 255–271.
• Müller A.: „… da erhoben wir uns mit glühenderem Verlangen nach dem «wesenhaften Sein»“. Individualisierte Religiosität in Augustins Confessiones (IX 24). „Archiv für Kulturgeschichte” 97 (2015) s. 271–289.
• Müller A.: Geistliche Väter als Lebensbegleiter. Ein Beitrag zur Seelsorgepraxis in der ostkirchlichen Orthodoxie. „Internationale Kirchliche Zeitschrift” LXXXIX (1999) s. 209–251.
• Nigg W.: Heimliche Weisheit. Mystisches Leben in der evangelischen Christenheit. Zürich//München 1987.
• Pico della Mirandola G.: Oratio de hominis dignitate. Tłum. N. Baumgarten. Hamburg1990.
• Rosenau H.: Mystik III, Systematisch-theologisch. W: Theologische Realenzyklopädie 23 (1994) s. 581–589.
• Ruhbach G./Sudbrack J.: Christliche Mystik. Texte aus zwei Jahrtausenden. München 1989.
• Schwarz R.: Thomas Müntzer und die Mystik. W: Bräuer S./Junghans H. (Red.): Der Theologe Thomas Müntzer. Untersuchungen zu seiner Entwicklung und Lehre. Gütersloh 1989 s. 283–301.
• Wehr G.: Mystik im Protestantismus. Von Luther bis zur Gegenwart. München 2000.
• Wriedt M.: Mystik und Protestantismus – ein Widerspruch? W: Schilling J. (Red.): Mystik. Religion der Zukunft – Zukunft der Religion?. Leipzig 2003 s. 67–87.
• Zeller W.: Luthertum und Mystik. W: Tenże: Theologie und Frömmigkeit. Gesammelte Aufsätze II. Marburg 1978 s. 35–54.
• Zimmerling P.: Evangelische Mystik. Göttingen 2015.
• Zimmerling P.: Sonne in einem stillenWasser. Mystik und Protestantismus – eine schwierige Beziehung. „Zeitzeichen” 1 (2009) s. 19–21.

Identifiers

DOI

10.14746/tp.2017.18.01