Społeczno-kulturowy i religijny wymiar globalizacji w życiu współczesnej rodziny

• Authors: Wojsław Czupryński

Title variants

EN

Socio-Cultural and Religious Dimensions of Globalization in a Modern Family Life

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Globalizacja jest procesem wielowymiarowym, obejmującym przestrzeń życia politycznego, gospodarczego, społecznego, kulturalnego, a także religijnego. W niespotykanej dotąd skali dokonuje się transmisja systemów religijnych i ich asymilacja w całkowicie nowych środowiskach. Dlatego religijne konteksty globalizacji powinny być częstszym przedmiotem refleksji socjologów, psychologów i teologów. Czułym echem procesów społecznych jest rodzina. Różnorodność religijna w rodzinie wielokulturowej może stymulować rozwój duchowy, mobilizując do poszerzenia wiedzy na temat własnej religii i głębszego jej uzasadnienia w konfrontacji z wiarą współmałżonka. Częściej jednak różnice religijne powodują negatywne konsekwencje. W pełni ujawniają się one dopiero w codzienności życia małżeńskiego, w obliczu konkretnych sytuacji i wyborów życiowych, szczególnie, gdy wiąże się to z przyjęciem określonej aksjologii, rozbieżności ocen tego, co jest dobre, a co złe. Nie ulega wątpliwości, że globalizacja w swoich różnych odsłonach może być zagrożeniem dla rodziny, a także całych społeczeństw. Trzeba zatem uważnie śledzić negatywne skutki globalizacji, a jednocześnie wykorzystywać potencjał przez nią stwarzany, aby można było wypracowywać adekwatne do wyzwań programy działań ewangelizacyjnych i duszpasterskich. Szybko postępujące procesy globalizacji sprawiają, że Kościół traci wiele podmiotów religijnej socjalizacji. Ważne jest zatem, by odpowiedzieć na pytanie, jakie instytucje, środowiska mogą skutecznie zatroszczyć się o przekaz wiary i kształtowanie dojrzałej osobowości religijnej w wielokulturowym świecie.

EN

Globalization is a multidimensional process aff ecting many fi elds of life, namely politics, economy, society, culture and religion. On an unprecedented scale religious systems are transmitted and assimilated into a new environment. Thus, sociologists, psychologists and theologians seem justifi ed in refl ecting upon the religious contexts of globalization. A family is a litmus paper for social processes. Religious diversity in a multicultural family may broaden the knowledge of one’s beliefs and stimulate spiritual development. It appears useful when one is confronted with the spouse’s beliefs. However, religious diff erences often cause negative consequences. They emerge fully during everyday marriage life, when the spouses are facing specifi c situations and choices between what is good or bad, that refer to axiology. There is no doubt that globalization in some aspects may be a threat to a family and also to whole societies. Therefore, it is advisable to track the negative consequences of globalization and at the same time to use its potential to the full. Such an approach will allow to create adequate programmes for evangelization and pastoral work. Ongoing processes of globalization deprive the Church of many issues of religious socialization. That is why it is crucial to answer the following questions: what institutions and environments may eff ectively care for the transmission of the faith and form believers with a mature personality in a multicultural world.

Keywords

PL

globalizacja; rodzina; wielokulturowość; małżeństwa wielokulturowe; różnorodność religijna

EN

globalization; family; multiculturalism; multicultural marriages; religious diversity; globalization; family; multiculturalism; multicultural marriages; religious diversity

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia Praktyczna
• Year: 2017
• Issue: 18
• Pages: 147-162

Dates

published

2017-01-24

Contributors

author

Wojsław Czupryński

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Wydział Teologiczny.

References

• Bardziej J.: Zakorzenienie i alternacja: tożsamość jednostki w społeczeństwie tradycyjnym. W: Tożsamość i jej przemiany a kultura, Red. P. Oleś. Lublin 2008 s. 215-245.
• Bell D.: Kulturowe sprzeczności kapitalizmu. Warszawa 1994.
• Bronk A.: Zrozumieć świat współczesny. Lublin 1998.
• Danilewicz W.: Oblicza dzieciństwa w rodzinach rozłączonych z powodu migracji zagranicznych rodziców. W: Problemy teorii i praktyki opiekuńczej. Red. B. Matyjas. Kielce 2005 s. 73-84.
• Drożdż B.: Uwarunkowania społeczno-kulturowe ewangelizacji w Polsce na początku XXI wieku. W: Ewangelizacja odpowiedzią Kościoła w Polsce na wyzwania współczesności. Red. W. Przygoda, E. Robek. Sandomierz 2011 s. 45-57.
• Dziekoński S.: Specyfika chrześcijańskiego wychowania w rodzinie. W: Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością. Red. A. Rynio. Lublin 2007 s. 693-705.
• Geisler R.: Jednostka i społeczeństwo w postmodernizmie. Częstochowa 1999.
• Giddens A.: Europa w epoce globalnej. Warszawa 2009.
• Grabowska-Lusińska I., Okólski M.: Migracja z Polski po 1 maja 2004 r.: jej intensywność i kierunki geograficzne oraz alokacja migrantów na rynkach pracy Unii Europejskiej. Warszawa 2008.
• Hofstede G.: Kultury i organizacje: zaprogramowanie umysłu. Warszawa 2000.
• Kawczyńska-Butrym Z.: Migracje. Wybrane zagadnienia. Lublin 2009.
• Libiszowska-Żółtkowska M.: Nowe ruchy religijne w globalnej przestrzeni. W: Religia i religijność w warunkach globalizacji. Red. M. Libiszowska-Żółtkowska. Kraków 2007 s. 196-210.
• Mariański J.: Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne. Warszawa 2010.
• Mariański J.: Szanse i zagrożenia wychowania chrześcijańskiego w niestabilnym świecie. W: Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością. Red. A. Rynio. Lublin 2007 s. 523-538.
• Matsumoto D., Juang J.: Psychologia międzykulturowa. Gdańsk 2007.
• Nikitorowicz J.: Pogranicze tożsamości. Edukacja międzykulturowa. Białystok 1995.
• Nowicka E.: Rozdroże tożsamościowe. Dylematy potomków małżeństw narodowo mieszanych. „Kultura Współczesna”. 2005 nr 3 s. 115-130.
• Olearczyk T.: Sieroctwo i osamotnienie. Pedagogiczne problemy kryzysu współczesnej rodziny. Kraków 2007.
• Paleczny T.: Interpersonalne stosunki międzykulturowe. Kraków 2007.
• Pisula R.: Potrzeba inicjacji chrześcijańskiej w Kościele polskim. Ku katechezie katechumenalnej. „Katecheta” R. 43: 1999 nr 1 s. 9-20.
• Rostowski J.: Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa 1987.
• Sobecki M.: Komunikacja międzykulturowa w wymiarze religijnym jako wyzwanie edukacyjne. W: Od wielokulturowości miejsca do międzykulturowości relacji społecznych. Współczesne strategie kreowania przestrzeni życia jednostki, Red. J. Nikitorowicz, J. Muszyńska, B. Boćwinka-Kiluk. Warszawa 2014 s. 107-118.
• Sowa-Behtane E.: Rodziny wielokulturowe. Kraków 2016.
• Stopikowska M.: „Przeżyłam piekło” – oświadczenia kobiet w świetle pamiętników muzułmanek i żon muzułmanów – między stereotypem a rzeczywistością. W: Etykieta czy drogowskaz. Rola stereotypów w przestrzeniach edukacyjnej różnorodności. Red. M. Łojko, M. Grochalska. Olsztyn 2013 s. 213-224.
• Stopikowska M.: Małżeństwa polsko-arabskie: specyfika i zagrożenia. W: Nauki o rodzinie w służbie rodziny. Red. J. Stala. Kraków 2014 s. 539-549.
• Świda-Ziemba H.: Młodzież końca tysiąclecia. Obraz świata i bycia w świecie. Warszawa 2000.
• Walczak M.: Psychologiczna prognoza trwałości małżeństw dwukulturowych „Problemy Rodziny” 2001 nr 1 s. 23-28.
• Walkowska D.: Społeczne skutki eurosieroctwa. W: Migracje – wyniki aktualnych badan i analiz. Red. O. Dębowska. Kraków 2007 s. 117-120.
• Wyżlic M.: Migracja zarobkowa – zagrożeniem dla więzi małżeńskiej. „Cywilizacja” 2010 nr 32 s. 129-138.
• Zwoliński A.: Wprowadzenie do rozważań o narodzie. Kraków 2005.

Identifiers

DOI

10.14746/tp.2017.18.11