Motywy działalności charytatywnej w Kościele starożytnym

• Authors: Andreas Müller , Adam Kalbarczyk

Title variants

EN

The Motives of charitable activity in the ancient Church

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł przedstawia w sposób systematyczny uzasadnienie dobroczynności, jakie dawało wielu ojców Kościoła – począwszy od Cypriana z Kartaginy – w swoich mowach i pismach na temat jałmużny i uczynków miłosierdzia. Kościół starożytny posługiwał się licznymi tekstami biblijnymi dla uzasadnienia dobroczynności. W wielu z nich znajdziemy bezpośrednie wezwania do indywidualnego zaangażowania charytatywnego. Taka motywacja czyni jednak z diakonii formę sprawiedliwości z uczynków, która jest nie do przyjęcia dla protestantów. Niemniej w nauczaniu ojców Kościoła znaleźć można również takie linie argumentacji, które zwrócone są przede wszystkim w stronę adresata dobroczynności, oparte na chrześcijańskiej antropologii. Obok takiej argumentacji spotkać można także uzasadnienia związane z diakonią instytucjonalną, w ramach której do działalności charytatywnej mogła pobudzać presja międzyreligijnej konkurencji, a także chęć zdobycia prestiżu u dostojników kościelnych i wywierania osobistego wpływu na życie Kościoła i społeczeństwa.

EN

The article gives a systematic justifi cation of charitable activity following the teaching of many Church Fathers on this issue – from Cyprian of Carthage onward – contained in their orations and writings on almsgiving and works of charity. The ancient Church used numerous biblical texts to justify charity, and in many of them we can fi nd a direcThe article gives a systematic justifi cation of charitable activity following the teaching of many Church Fathers on this issue – from Cyprian of Carthage onward – contained in their orations and writings on almsgiving and works of charity. The ancient Church used numerous biblical texts to justify charity, and in many of them we can fi nd a direct appeal for individual commitment to charitable acts. Albeit such a motivation makes diakonia a form of righteousness by works, which is unacceptable to Protestants, in the teaching of the Church Fathers one also discovers lines of argumentation focused on the addressees of charity and based on Christian anthropology. Apart from arguments of this type there are also modes of justifi cation of charity connected to institutional diakonia which was likely to be driven by the pressure of interreligious competition, pursuit of prestige by Church dignitaries and their desire to exert a personal infl uence over the life of the Church and society. 

Keywords

PL

dobroczynność; Kościół starożytny; motywacja; Kościół ewangelicki

EN

charity; ancient Church; motivation; Evangelical Church; charity; ancient Church; motivation; Evangelical Church

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia Praktyczna
• Year: 2019
• Issue: 20
• Pages: 9-20

Dates

published

2019-12-30

Contributors

author

Andreas Müller

• Wydział Teologiczny Uniwersytetu Christiana Albrechta w Kilonii

• https://orcid.org/0000-0002-2746-5030

author

Adam Kalbarczyk

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Teologiczny

• https://orcid.org/0000-0002-3749-2497

References

• Ambroży z Mediolanu (1967): Obowiązki duchownych. Tłum. K. Abgarowicz. Warszawa.
• Atanazy Aleksandryjski (2017): Żywot św. Antoniego Wielkiego. Tłum. E. Dąbrowska. Kraków.
• Cyprian (2015): O uczynkach miłosiernych i jałmużnie. Kraków.
• Garrison R. (1993): Redemptive Almsgiving in Early Christianity. „Journal for the Study of the New
• Testament”. Suppl. Ser. 77.
• Grzegorz z Nazjanzu (1967): Mowy wybrane. Warszawa.
• Harnack A. (1902): Mission und Ausbreitung des Christentums. T. 1. Leipzig.
• Jan Chryzostom (2001): Homilie na Ewangelię według św. Mateusza. Cz. 2: Homilie 41-90. Tłum. A. Baron i J. Krystyniacki. Kraków.
• Jan Złotousty (1947): Dwadzieścia homilij i mów. Tłum. T. Sinko. Kraków.
• Julian Apostata (1962): Listy. Tłum. W. Klinger. Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Kislinger E. (1984): Kaiser Julian und die (christlichen) xenodocheia. W: W. Hörander, J. Koder, O. Kresten, E. Trapp (red.), Byzantios. Festschrift Für Herbert Hunger Zum 70. Geburtstag s. 171-184. Wien.
• Noormann R. (2010): Secundum euangeli legem. Die biblische Begründung des Bußverfahrens zur Wiederaufnahme abgefallener Christen bei Cyprian von Karthago. „Römische Quartalschrift” 105: 2010 s. 169-191.
• Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich (1998). Tłum. A. Świderkówna. Kraków.

Identifiers

DOI

10.14746/tp.2019.20.01