Twórcze nauczanie i nauczanie do twórczości w doświadczeniach wykładowców innowatorów

• Authors: Zofia Okraj

Title variants

EN

Creative teaching and teaching to creativity in the experiences of lecturers-innovators

Abstracts

EN

Teaching students creatively and teaching them to creativity in the realities of the university requires from the academic teachers: willingness, invention, knowledge, skills and their own creative competences. Their highest level - related to the teacher's professional creativity - is the innovative activity related to the implementation of new didactic solutions into academic didactics. These innovations are the result of many years of creative didactic work carried out by academic teachers. This text contains excerpts from the results of research on the experiences of Polish academic teachers-innovators who have implemented new and valuable paradigms, strategies, concepts, models, workshops, teaching techniques, as well as accompanying didactic means and methods of student assessment, which are useful in the context of the course and outcomes of education. The theoretical and methodological concept of ESA (The Evolving Systems Approach to Creative Work) by Howard E. Gruber was used in the qualitative research. The use of multiple case studies, semi-structured interviews and analysis of the content of publications by the surveyed teachers and photos from classes conducted with students allowed the researcher to learn about the determinants of the creative work of teachers-innovators. One of the distinguishing features of the didactic workshops created by the surveyed teachers is creative teaching and teaching to creativity. In this process, the surveyed innovators use many didactic solutions, including those developed by themselves. The aim of this study is to describe and characterize them, as well as to inspire other academic teachers to activate students' creative thinking, which - as the research shows - can be a creative, attractive and rewarding activity for both students and teachers.

PL

Twórcze nauczanie studentów i nauczanie ich do twórczości w realiach uniwersytetu wymaga od nauczyciela akademickiego chęci, inwencji, wiedzy, umiejętności a także własnych kompetencji twórczych. Najwyższym ich poziomem – związanym z twórczością profesjonalną nauczyciela – jest działalność innowacyjna związana z implementacją do dydaktyki akademickiej nowych rozwiązań. Innowacje te są wynikiem wieloletniej, twórczej pracy dydaktycznej nauczycieli akademickich. Niniejszy tekst zawiera fragmenty wyników badań nad doświadczeniami polskich nauczycieli akademickich innowatorów, którzy wdrażali do dydaktyki akademickiej nowe i wartościowe, czyli użyteczne w kontekście przebiegu i efektów kształcenia: paradygmaty, strategie, koncepcje, modele, warsztaty, techniki kształcenia a także towarzyszące im środki dydaktyczne i sposoby oceniania studentów. W przeprowadzonych badaniach jakościowych zastosowano koncepcję teoretyczno-metodologiczną ESA (The Evolving Systems Approach to Creative Work) Howarda E. Grubera. Wykorzystanie w badaniach wielokrotnego studium przypadku, wywiadów semistrukturyzowanych oraz analizy treści publikacji autorstwa badanych nauczycieli i zdjęć z zajęć prowadzonych ze studentami pozwoliło badaczce poznać uwarunkowania twórczej pracy innowatorów. Jednym z wyróżników warsztatów dydaktycznych kreowanych przez badanych nauczycieli jest twórcze nauczanie i nauczanie do twórczości. Badani innowatorzy wykorzystują w tym procesie wiele – również wypracowanych przez siebie – rozwiązań dydaktycznych. Celem niniejszego opracowania jest ich opis i charakterystyka a także zainspirowanie innych nauczycieli akademickich do aktywizowania twórczego myślenia studentów, które – jak wynika z badań – może być działaniem twórczym, atrakcyjnym oraz satysfakcjonującym zarówno dla studentów, jak i nauczycieli.

Keywords

PL

innowacje dydaktyczne; twórcze myślenie; twórcze nauczanie; nauczanie do twórczości; teoria ESA

EN

didactic innovation; creative thinking; creative teaching; teaching to creativity; ESA theory

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: e-mentor
• Year: 2023
• Volume: 102
• Issue: 5
• Pages: 38-47

Dates

published

2023

Contributors

author

Zofia Okraj

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

• https://orcid.org/000000020187547X

References

• Brower, R. (2003). Constructive repetition, time and the evolving system approach. Creativity Research Journal, 15(1), 61-72. https://doi.org/10.1207/S15326934CRJ1501_7
• Dobrołowicz, W. (1995). Psychodydaktyka kreatywności. Wydawnictwo WSP w Bydgoszczy.
• Duraj-Nowakowa, K. (1992). Teoria systemów a pedagogika. Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Dylak, S. (2013). Architektura wiedzy w szkole. Difin.
• Ekiert-Grabowska, D. (1989). Nowatorstwo pedagogiczne nauczycieli. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Flick, U. (2010). Projektowanie badania jakościowego. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Guilford, J. P. (1978). Natura inteligencji człowieka. PWN.
• Gruber, H. E. (1989). The evolving systems approach to creative work. W: H. E. Gruber i D. B. Wallace (red.), Creative people at work. Twelve cognitive case studies (s. 4-35). Oxford University Press.
• Józefowski, E. (2015). Creative workshop as a form of contemporary art and a space for subjective development1. Practice and Theory in Systems of Education, 10(1), 57-67.
• Klus-Stańska, D. (2009). Paradygmaty współczesnej dydaktyki - poszukiwanie kwiatu paproci czy szansa na tożsamość teoretyczno-metodologiczną? W: L. Hurło, D. Klus-Stańska i M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 11-20). Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Kowalkowska, A. (2018). Tutoring zespołowy - know-how tutora i coacha. Tutoring Gedanensis, 3(2), 28-31.
• Krzywoń, D. (2003). Twórcza postawa młodzieży o różnym typie lateralizacji. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kuciapski, M. (2010). Model for project management for development and implementation of e-learning courses. International Conference on Business Informatics Research (s. 43-54). W: P. Forbrig i H. Günther (red.), Perspectives in Business Informatics Research. BIR 2010. Lecture Notes in Business Information Processing, 64 (s. 43-54). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-642-16101-8_4
• Lasocińska, K. (2014). Autobiografia jako autokreacja. Twórcze aspekty procesu myślenia autobiograficznego w edukacji dorosłych. W: E. Dubas i J. Stelmaszczyk (red.), Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty (tom 3, s. 33?-46). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Markiewicz, M. i Bednarz, J. (2013). Znaczenie metody case study w kreowaniu postaw przedsiębiorczych studentów i absolwentów szkół wyższych. W: W. Bizon i A. Poszewiecki (red.), Efektywność innowacyjnych narzędzi dydaktycznych w procesach kształtowania postaw przedsiębiorczych (s. 103-118). Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Mochocki, M. (2013). Edu-larp as revision of subject-matter knowledge. International Journal of Role-Playing, 4, 55-75. https://doi.org/10.33063/ijrp.vi4.229
• Neil, T. (2009). Kreatywność i innowacje według Johna Adaira. Oficyna a Wolters Kluwer Business.
• Nęcka, E. (1995). Proces twórczy i jego ograniczenia. Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Nowak-Dziemianowicz, M. (2014). Narracja w pedagogice - znaczenie, badania, interpretacje. Kultura i Edukacja, 102, 8-44.https://doi.org/10.15804/kie.2014.02.01
• Okraj, Z. (2015). Twórcze rozwiązywanie problemów z zastosowaniem nowych technik dyskusji: teoria, badania, trening. Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
• Okraj, Z. (2020). "Self-Perpetuating Mechanism" in experiences stimulating academic teachers to creative didactic work - research report. Creativity. Theories - Research - Applications, 7(1), 107-122. https://doi.org/10.2478/ctra-2020-0007
• Pobojewska, A. (2019). Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Teoria i metodyka. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Przyborowska, B. (2013). Pedagogika innowacyjności. Między teorią a praktyką. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Rostan, S. M. (2003). In the spirit of Howard E. Gruber's gift: Case studies of two young artists' evolving systems. Creativity Research Journal, 15(1), 45-60. https://doi.org/10.1207/S15326934CRJ1501_6
• Sajdak, A. (2008). Edukacja kreatywna. Wydawnictwo WAM.
• Sajdak, A. (2013). Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich: teoretyczne podstawy dydaktyki akademickiej. Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Schulz, R. (1990). Twórczość: społeczne aspekty zjawiska. PWN.
• Schulz, R. (1994). Twórczość pedagogiczna. Elementy teorii i badań. Instytut Badań Edukacyjnych.
• Smith, J. A. i Pietkiewicz I. (2012). Praktyczny przewodnik interpretacyjnej analizy fenomenologicznej w badaniach jakościowych w psychologii. Czasopismo Psychologiczne, 2(18), 361-369.
• Szempruch, J. (2013). Pedeutologia. Studium teoretyczno-pragmatyczne. Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Szmidt, K. J. (2013). Pedagogika twórczości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Szmidt, K. J. (red.). (2003). Dydaktyka twórczości. Koncepcje - problemy - rozwiązania. Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Szmidt, K. J. (red.). (2005). Pedagogika twórczości. Idee - aplikacje - rady na twórczą drogę. Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Vidal, F. (2003). Contextual biography and the evolving system approach to creativity. Creativity Research Journal, 15(1), 73-82. https://doi.org/10.1207/S15326934CRJ1501_8
• Wallace, D. B. (1989). Studying the Individual: The case study method and other genres. W: H. E. Gruber i D. B. Wallace (red.), Creative people at work. Twelve cognitive case studies (s. 36-55). Oxford University Press.
• Witerska, K. (2011). Drama kreatywna - perspektywa rozwojowa. Chowanna, 1(36), 71-82.
• Yin, R. K. (2015). Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowanie i metody. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Zaorska, Z. (1999). Dodać życia do lat. Klanza.

Identifiers

DOI

10.15219/em102.1637

Biblioteka Nauki

28361091