Cyrkularne modele biznesowe w miastach szwedzkich i holenderskich

• Authors: Justyna Świrk

Title variants

EN

Circular business models in Swedish and Dutch cities

Abstracts

EN

Contemporary problems related to the poor condition of our natural environment force changes in management models. The model that the economy has followed so far is a linear model - a highly consumption-based model that leads to an increased amount of waste and pollution, and consequently to not taking into account the interests of all stakeholders. As cities struggle with numerous problems (including a constantly growing population, pollution, demand for raw materials, etc.) they should change the way they are managed. The aim of the study is to identify which of them are most often used by these cities. The research questions asked in the article are: what is the role of the city as an authority in these models - is it an implementer or a recipient of circular models solutions? According to the current state of knowledge, is it possible to say that thanks to circular models used in cities the quality of life of residents is improving (from an environmental and social perspective)? The research method used was a review of professional literature (WoS and Scopus databases, as well as full-text databases), internet sources and reports. Three types of circular business models, in which Swedish and Dutch cities participate, were identified. The models that are used predominantly in cities in both Sweden and the Netherlands are models of sharing consumption. Cities as authorities assume different roles - they are both implementers and recipients of the models. It cannot be stated unequivocally that the introduction of circular business models in the current form has a positive effect on the quality of life in a city. Therefore, further research and experiments must be carried out, e.g. in the direction of expanding these models.

PL

Współczesne problemy związane ze złym stanem środowiska naturalnego wymuszają zmiany w modelach gospodarowania. Dotychczasowa gospodarka reprezentowała model liniowy – wysoce konsumpcyjny, prowadzący do wzrostu ilości odpadów i zanieczyszczeń, w konsekwencji do nieuwzględniania dobra wszystkich interesariuszy. Ponieważ miasta borykają się z wieloma problemami (m.in. stale rosnąca liczba ludności, zanieczyszczenia, zapotrzebowanie na surowce itp.), powinny zmienić sposób zarządzania. Celem artykułu jest próba identyfikacji cyrkularnych modeli biznesowych w miastach Szwecji i Holandii oraz wskazanie, które z nich są najczęściej wykorzystywane przez te miasta. Pytania badawcze zadane w artykule brzmią: 1. Jaką rolę odgrywa miasto jako władza w tych modelach (czy jest implementatorem czy odbiorcą rozwiązań modelu cyrkularnego)? 2. Czy zgodnie z obecnym stanem wiedzy można powiedzieć, że dzięki modelom cyrkularnym stosowanym w miastach poprawia się jakość życia mieszkańców (w sensie środowiskowym i społecznym)? Jako metodę badawczą zastosowano przegląd literatury fachowej (bazy WoS i Scopus, a także bazy pełnotekstowe), źródeł internetowych i raportów. Zidentyfikowano trzy rodzaje cyrkularnych modeli biznesowych, w których uczestniczą miasta szwedzkie i holenderskie: model z łańcuchem dostaw o obiegu zamkniętym, model systemu usług i model konsumpcji współdzielonej. W przeważającej mierze wykorzystywane są modele konsumpcji współdzielonej. Miasta jako władza przyjmują różne role – są zarówno implementatorami, jak i odbiorcami rozwiązań tych modeli. Nie można jednoznacznie stwierdzić, że wprowadzenie cyrkularnych modeli biznesowych w obecnej formie wpływa pozytywnie na jakość życia w mieście. Dlatego muszą być prowadzone dalsze badania i eksperymenty np. w kierunku rozbudowywania tychże modeli.

Keywords

PL

modele biznesowe; obieg zamknięty; miasta cyrkularne; rozwiązania cyrkularne; wartość środowiskowa i społeczna

EN

business models; closed loop; circular cities; circular solutions; environmental and social value

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: e-mentor
• Year: 2022
• Volume: 95
• Issue: 3
• Pages: 52-60

Dates

published

2022

Contributors

author

Justyna Świrk

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

• https://orcid.org/0000000329356775

References

• Amorim, W. S., de, Borchardt Degau, A., Livramento Gonçalves, G., do, Silva Neiva, S., da, Prasath, A. R, Salgueirinho Osorio de Andrade Guerra, J. B. (2019). Urban challenges and opportunities to promote sustainable food security through smart cities and the 4th industrial revolution. Land Use Policy, 87, 1-6. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2019.104065
• Armstrong, G., Adam, S., Denize, S. i Kotler, P. (2015). Principles of marketing. Pearson Australia Group.
• Aronson, E., Wilson, T. D. i Akert, R. M. (1997). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Zysk i S-ka Wydawnictwo s.c.
• Bačová, M., Böhme, K., Guitton, M., Herwijnen, M., van, Kállay, T., Koutsomarkou, J., Magazzu, I., O'Loughlin, E. i Rok, A. (2016). Pathways to a circular economy in cities and regions. ESPON, Interact, Interreg Europe, URBACT. http://www.espon.eu/sites/default/files/attachments/Policy_brief_on_Circular_economy_FINAL_0.pdf
• Belton, P. (2020, 7 lutego). What happens to all the old wind turbines? BBC. http://bbc.com/news/business-51325101
• Blok, R., Kuit, B., Schröder, T. i Teuffel, P. (2019). Bio-based construction materials for a sustainable future. Materiały z konferencji IABSE Congress: The Evolving Metropolis (s. 860-866). https://doi.org/10.2749/newyork.2019.0859
• Board of Innovation. (b.d.) Circular Economy business models explained. https://bit.ly/3JoXnTB
• Bocken, N. M., Pauw, I., de, Bakker, C. i Grinten, B., van der. (2016). Product design and business model strategies for a circular economy. Journal of Industrial and Production Engineering, 33(5), 308-320. https://doi.org/10.1080/21681015.2016.1172124
• Bolger, K. i Doyon, A. (2019). Circular cities: exploring local government strategies to facilitate a circular economy. European Planning Studies, 27(11), 2184-2205. https://doi.org/10.1080/09654313.2019.1642854
• Boulding, K. E. (1966). The economics of the Coming Spaceship Earth. W H. Jarred (red.), Environmental quality in a growing economy (s. 3-14). Resources for the Future, John Hopkins University Press. https://bit.ly/3JpM8KJ
• Carra, G. i Magdani, N. (2017). Circular business models for the built environment. https://bit.ly/3BAlflE
• Circular Economy Club. (2020, luty). Circular cities week report. https://bit.ly/3oNLBZy
• Climate-KIC i EIT. (2018). Municipality-led circular economy case studies. https://bit.ly/3OX1QOC
• Cramer, J. (2015). Moving towards a circular economy in the Netherlands: Challenges and directions. Proceedings of The HKIE Environmental Division Annual Forum The Future Directions and Breakthroughs of Hong Kong's Environmental Industry (s. 1-9). https://bit.ly/3d011aD
• Cuomo, F., Ravazii, S., Savini, F. i Bertolini, L. (2020). Transformative Urban Living Labs: Towards a Circular Economy in Amsterdam and Turin. Sustainability, 12(18), 7651. https://doi.org/10.3390/su12187651
• Dijk, S., van, Tenpierik, M. i Dobbelsteen, A., van der. (2014). Continuing the building's cycles: A literature review and analysis of current systems theories in comparison with the theory of Cradle to Cradle. Resources Conservation and Recycling, 82, 21-34. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2013.10.007
• Ellen MacArthur Foundation. (b.d.). Making a city circular. Pobrano 22 grudnia 2021 z https://ellenmacarthurfoundation.org/articles/making-a-city-circular
• Ellen MacArthur Fundation, SUN, McKinsey Center for Business and Environment. (2015). Growth within: A circular economy vision for a competitive Europe. https://unfccc.int/sites/default/files/resource/Circular%20economy%203.pdf
• Engblad, H. (2019). Municipalities as drivers for circular economy in refurbishment and construction projects. http://nordic.climate-kic.org/wp-content/uploads/sites/15/2018/05/Municipalities-as-drivers-for-circular-economy.pdf
• Ertz, M., Durif, F. i Arcand, M. (2016). Collaborative consumption: Conceptual snapshot at a buzzword. Journal of Entrepreneurship Education, 19(2), 1-23. https://doi.org/10.2139/ssrn.2799884
• European Commission. (2018). Environmental potential of the collaborative economy. https://trinomics.eu/wp-content/uploads/2018/09/DG-ENV-Collaborative-Economy.pdf
• Falencikowski, T. (2012). Strategia a model biznesu. Podobieństwa i różnice. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 260, 80-93.
• Feleki, E. (2020, 5 lutego). Transition to circular economy: the "power" of the building sector towards better cities. https://bit.ly/3vfj4zP
• Ferasso, M., Beliaeva, T., Kraus, S, Clauss, T. i Ribeiro-Soriano, D. (2020). Circular economy business models: The state of research and avenues ahead. Business Strategy and the Environment, 29(8), 3006-3024. https://doi.org/10.1002/bse.2554
• Fritidsbanken. (b.d.). Om oss [About us]. Pobrano 20 lutego 2022 z https://fritidsbanken.se/om-oss
• Gelsin, A. (2017, 31 sierpnia). Smart waste management solutions for smart cities. https://bit.ly/3Puyfx7
• Gemeente Amsterdam. (b.d.). eHUBS mobiliteitshubs voor de buurt [eHUBS mobility hubs for the neighbourhood]. Pobrano 12 lutego 2022 z https://bit.ly/3Jn8E6S
• Gray, E. (2020). Circular Cities: lessons from Malmö, Sweden. https://bit.ly/3z5q5nX
• Het Groene Brein. (b.d.). Circulaire steden en gemeenten [Circular cities and municipalities]. Pobrano 29 kwietnia 2021 z https://kenniskaarten.hetgroenebrein.nl/kenniskaart-circulaire-economie/circulaire-steden-en-gemeenten/
• Hoek, J. P., van der, Fooij, H., de, i Struker, A. (2016). Wastewater as a resource: Strategies to recover resources from Amsterdam's wastewater. Resource Conservation and Recycling, 113, 53-64. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2016.05.012
• Hofmann, F., Jokinen, T. i Marwede, M. (2017). Circular Business Models. https://sustainabilityguide.eu/methods/circular-business-models/
• Jansson, T. (2019, 3 lipca). Vad gör Sveriges kommuner för circular ekonomi? [What do Sweden's municipalities do for circular economy?]. https://circulareconomy.se/kommunlistan/
• Jonker, J., Kothman, I., Faber, N. i Navarro, N. M. (2018). Organizing for the Circular Economy. A workbook for developing Circular Business Models. https://bit.ly/3zQKtuI
• Kirchherr, J., Reike, D. i Hekkert, M. (2017). Conceptualizing the circular economy: An analysis of 114 definitions. Resources, Conservation and Recycling, 127, 221-232. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2017.09.005
• Komisja Europejska. (2015, 2 grudnia). Zamknięcie obiegu - plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52015DC0614&from=PL
• Koop, S. H. A. i Leeuwen, C. J., van. (2017). The challenges of water, waste and climate change in cities. Environment, Development and Sustainability, 19(2), 385-418. https://doi.org/10.1007/s10668-016-9760-4
• Korenik, A. (2019). Smart Cities. Inteligentne miasta w Europie i Azji. CeDeWu.
• Lacy, P., Spindler, W. i Long, J. (2020). The Circular Economy handbook. Realizing the Circular Advantage. Palgrave Macmillan.
• Lindner, P., Mooij, C. i Rogers, H. (2017). Circular economy in cities around the world. A selection of case studies. https://bit.ly/3blJIjG
• Loon, P., van, Diener, D. i Harris, S. (2021). Circular products and business models and environmental impact reductions: Current knowledge and knowledge gaps. Journal of Cleaner Production, 288. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.125627
• Malmö stad. (2021, 1 listopada). Circular economy. https://bit.ly/3BqMizo
• Markendahl, J., Hossain, M. I., Mccormick, K., Lund, T., Möller, J. i Näslund, P. (2018). Analysis of sharing economy services: Initial findings from sharing cities Sweden. Nordic and Baltic Journal of Information and Communications Technologies, 1, 239-260. https://doi.org/10.13052/nbjict1902-097X.2018.013
• MaterialDistrict. (2017, 9 lutego). Recycled Park made from plastic waste retrieved from the river. https://bit.ly/3S4nlzW
• Meadows, D. H., Meadows, D. L., Randers, J. i Behrens III, W. W. (1972). The limits to growth. A report for THE CLUB OF ROME'S project on the predicament of mankind. Universe Books.
• Meini, L., Facchini, A. i Papa, C. (2019, 22 stycznia). Cities of tomorrow: The Circular Cities. ISPI. https://bit.ly/3J6x5W8
• Metabolic. (2021, kwiecień). Circular Cities Program Poland. Executive summary. Gdansk, Lublin, Krakow. https://bit.ly/3zvvZAb
• Mooij, P. (2020, 4 lutego). Can we build bridges from paper we flush down the toilet. https://bit.ly/3PUVMrb
• Municipality of Amsterdam. (2020). Amsterdam Circular 2020-2025 Strategy. https://bit.ly/3QghF4e
• Münzel, K., Piscicelli, L., Boon, W. i Frenken, K. (2019). Different business models - different users? Uncovering the motives and characteristics of business-to-consumer and peer-to-peer carsharing adopters in the Netherlands. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 73, 276-306. https://doi.org/10.1016/j.trd.2019.07.001
• Nahikian, A. (2007). Cradle to Cradle: An environmental evolution. Environmental Design + Construction, 10(7), 143-144. https://bit.ly/3Jdg24Y
• NS. (b.d.). OV-fiets. Pobrano 12 lutego 2022 z https://www.ns.nl/deur-tot-deur/ov-fiets
• Nußholz, J. L. K. (2017). Circular business models: defining a concept and framing an emerging research field. Sustainability, 9(10), 1810. https://doi.org/10.3390/su9101810
• Obarska, M. (2017, 27 maja). Obieg zasobów. Magazyn Miasta. http://magazynmiasta.pl/2017/05/27/obieg-zasobow/
• OECD. (2018, 6 czerwca). Business models for the circular economy - opportunities and challenges from a policy perspective. https://oecd.org/officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/?cote=ENV/EPOC/WPRPW%282017%291/FINAL&docLanguage=En
• OECD. (2020, 28 października). The Circular Economy in cities and regions. Synthesis report. https://www.oecd-ilibrary.org/sites/10ac6ae4-en/index.html?itemId=/content/publication/10ac6ae4-en
• ONZ. (2015). Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030. Rezolucja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne w dniu 25 września 2015 r. http://www.unic.un.org.pl/files/164/Agenda%202030_pl_2016_ostateczna.pdf
• Osterwalder, A. i Pigneur, Y. (2012). Tworzenie modeli biznesowych. Podręcznik wizjonera. Wydawnictwo Helion.
• ReTuna. (b.d.). Världens första aterbruksgalleria finns i Eskilstuna [The world's first recycling gallery is located in Eskilstuna]. Pobrano 12 lutego 2022 z https://www.retuna.se/om-oss/historien-om-retuna/
• Ronnebyhus. (b.d.). Kilen [Kilen]. Pobrano 20 czerwca 2022 z https://www.ronneby.se/sidowebbplatser/ronnebyhus/sok-bostad/vara-omraden/ronneby-centrum/kilen.html
• Ronneby Kommun. (b.d.). Hulta förskola [Hulta preschool]. Pobrano 8 listopada 2021 z https://www.ronneby.se/forskola--skola/forskola-och-fritidshem/hitta-forskola/hulta-forskola.html
• Rosenthal, S. i Linder, N. (2021). Effects of bin proximity and informational prompts on recycling and contamination. Resources, Conservation and Recycling, 168(2), 105430. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2021.105430
• Shahrokni, H., Arman, L., Lozarevic, D., Nilsson, A. i Brandt, N. (2015). Implementing Smart Urban Metabolism in the Stockholm Royal Seaport: Smart City SRS. Journal of Industrial Ecology, 19(5), 917-929. https://doi.org/10.1111/jiec.12308
• Sosnowski, Ł. (2019). Cyrkularne modele biznesowe elementem strategicznego podejścia do GOZ. W M. Krawcewicz (red.), 15 polskich przykładów społecznej odpowiedzialności biznesu (s. 18-20). https://odpowiedzialnybiznes.pl/wp-content/uploads/2019/11/FOB_15-przykladow-CSRwPL-GOZ.pdf
• Stahel, W. R. (1982). The product-life factor. http://product-life.org/en/major-publications/the-product-life-factor
• STOKAB. (b.d.). We lease dark fibre. Pobrano 24 stycznia 2022 z https://stokab.se/en/stokab/why-stokab/business-model
• SUSTAIN EUROPE. (2020, 23 lipca). Malmö: Sustainability starts here. https://bit.ly/3zaR2GG
• Svennevik, E. M. C., Dijk, M. i Arnfalk, P. (2021). How do new mobility practices emerge? A comparative analysis of car-sharing in cities in Norway, Sweden and the Netherlands. Energy Research & Social Science, 82, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.erss.2021.102305
• The Hague. (2021, 15 września). Car sharing. https://www.denhaag.nl/en/in-the-city/nature-and-environment/car-sharing.htm
• United Nations. (1969). Problems of the human environment. Report of the Secretary-General. https://digitallibrary.un.org/record/729455
• Whalen, Ch. J. i Whalen, K. A. (2020). Circular economy business models: A critical examination. Journal of Economic Issues, 54(3), 628-643. https://doi.org/10.1080/00213624.2020.1778404
• Vanhuyse, F., Fejzić, E., Ddiba, D. i Henrysson, M. (2021). The lack of social impact considerations in transitioning towards urban circular economies: a scoping review. Sustainable Cities and Society, 75, 103394. https://doi.org/10.1016/j.scs.2021.103394
• XPAT. (b.d.). Recycling & waste management in Netherlands. https://bit.ly/3vg6Y9B

Identifiers

DOI

10.15219/em95.1573

Biblioteka Nauki

2130150