Rola kobiet we wczesnonowożytnej wojskowości: próba spojrzenia na przykładzie siedemnastowiecznej armii hiszpańskiej

• Authors: Paweł Szadkowski

Title variants

EN

Role of the Women in Early Modern Military Organization from the Perspective of Seventeenth-Century Spanish Army

Abstracts

EN

This article is devoted to the different roles played by women in the seventeenth-century Spanish army. As the issue of the presence of women in pre-industrial armies has not received much attention among researchers, the problem is still presented according to stereotypes shaped by nineteenth-century historiography and the early works of military historians. In their light, women in the armies of the early modern era assumed at best the role of servants, laundresses, cooks or offered sexual services. More recent works by historians of social military history, however, shed a completely different light on the issue, showing them not only as actively participating in army life, but also as taking up arms or seeking help for themselves and their soldiers’ orphans after the war. In this article, I will present the three roles of women that emerge from the sources – woman in armed combat, widow and mother – for the seventeenth-century Spanish army.

PL

Niniejszy artykuł jest poświęcony odmiennym rolom, jakie odgrywały kobiety w siedemnastowiecznej armii hiszpańskiej. Jako że zagadnienie obecności kobiet w armiach przedprzemysłowych nie cieszy się wielkim zainteresowaniem wśród badaczy, problem ten nadal jest przedstawiany zgodnie ze stereotypami ukształtowanymi przez dziewiętnastowieczną historiografię i wczesne prace historyków wojskowości. W ich świetle kobiety w armiach wczesnonowożytnych przyjmowały co najwyżej rolę służących, praczek, kucharek lub oferowały usługi seksualne. Nowsze prace historyków z kręgu społecznej historii wojskowości rzucają jednak kompletnie inne światło na to zagadnienie, ukazując je nie tylko jako aktywnie uczestniczące w życiu armii, ale też chwytające za broń czy szukające po wojnie pomocy dla siebie i sierot po żołnierzach. W artykule przedstawię trzy role kobiet, jakie wyłaniają się ze źródeł – kobiety walczącej zbrojnie, wdowy i matki – w siedemnastowiecznej armii hiszpańskiej.

Keywords

PL

wdowy; weterani; armia hiszpańska; petycje

EN

widows; veterans; Spanish army; petitions

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2023
• Issue: 1(14)
• Pages: 9-28

Dates

published

2023

Contributors

author

Paweł Szadkowski

• Uniwersytet w Białymstoku

• https://orcid.org/0000000290895041

References

• Źródła
• Archivo General de Simancas: Secretaría de Estado; Secretarías Provinciales; Consejo y Juntas de Hacienda; Secretarías de Hacienda
• Eguiluz, Martin de. Milicia, discurso y regla militar, (Anvers: Pedro Bellero, 1595).
• Erauso, Catalina de. Historia de la monja alferez Doña Catalina de Erauso, (Barcelona: Imp. de José Tauló , 1838).
• Londoño, Sancho de. Rozważania o sposobie przywrócenia dyscypliny wojskowej do jej dawnej i doskonalszej postaci, przeł. Paweł Szadkowski, (Oświęcim: Napoleon V, 2015).
• Literatura przedmiotu
• Ángeles Hernández Bermejo, María. „La imagen de la mujer en la literatura moral y religiosa de los siglos XVI y XVII”, Revista de Historia, Vol. 8‒9, 1987‒1988, 175‒188.
• Carillo, Martin. Historia o elogios de las mugeres insignes, (Madrid: Imprenta de Don Josef Doblado, 1792).
• Ciletti, Elena. „Patriarchal Ideology in the Renaissance Iconography of Judith”, w: Marylin Migiel, Juliana Schiesari (eds.) Refiguring Women: Perspectives on Gender and the Italian Renaissance, (Ithaca and London: Cornell University Press, 1991).
• Defoe, Daniel. Roxana; or, The Fortunate Mistress. And The Life and Adventures of Mother Ross, (New York: H.G. Bohn, 1855).
• Druett, Joan. She Captains. Heroines and Hellions of the Sea, (New York: Simon and Schuster, 2000).
• Fink de Backer, Stephanie. Widowhood in Early Modern Spain. Protectors, Proprietor, and Patrons, (Leiden: Brill, 2010).
• Grant de Pauw, Linda. Battle Cries and Lullabies. Women in Warfrom Prehistory to the Present, (Norman: University of Oklahoma Press, 1998).
• Hacker, Barton C. „Women and Military Institutions in Early Modern Europe. A Reconnaissance”, Signs, Vol. 6, 1981, 643–671.
• de las Heras, Jesús. Julián Romero. El de las hazañas, (Madrid: Editorial Edaf, 2018.
• Lynn, John A. Women, Armies, and Warfare in Early Modern Europe, (Cambridge: Cambridge University Press, 2008).
• Martines, Lauro. Furies. War in Europe 1450‒1700, (New York: Bloomsbury Press, 2013).
• Más Chao, Andrés. „El soldado español de los tercios. Dos tipos determinantes. El profesional y aventurero. Las vidas contrapuestas de Julián Romero y Alonso de Contreras”, w: Miguel Alonso Baquer (ed.), El ejército y la armada de Felipe II. Ante el IV centenario de su muerte, (Madrid: Ministerio de Defensa, Instituto Español de Estudios Estratégicos, 1997), 37–57.
• Parker, Geoffrey. Armia Flandrii i Hiszpańska Droga. Przyczyny hiszpańskich zwycięstw i porażek w Niderlandach, przeł. Paweł Szadkowski, (Oświęcim: Napoleon V, 2016).
• Pérez Molina, Isabel et al. Las mujeres en el antiguo régimen. Imagen y realidad (s. XVI–XVIII), (Barcelona: Icaria, 1994).
• Pérez-Villanueva, Sonia. The Life of Catalina de Erauso, the Lieutenant Nun. An Early Modern Autobiography, (Lanham: Farleigh Dickinson University Press, 2014).
• Saavedra Vazquez, Maria del Carmen. „Guerra, mujeres y movilidad social en la España moderna. El ejemplo de María Pita”, w: Xesús Balboa López, Herminia Pernas Oroza (coord.), Entre nós. Estudios de arte, xeografía e historia en homenaxe ó profesor Xosé Manuel Pose Antelo, (Santiago de Compostela: Universidad de Santiago di Compostela, 2001), 339‒358.
• Saavedra Vazquez, Maria del Carmen. María Pita. Una aproximación a su vida y a su tiempo, (La Coruña: Via Láctea, 2003).
• Saavedra Vazquez, Maria del Carmen. „Mujeres y militares en Galicia durante la primera mitad del siglo XVII”, SEMATA. Ciencias Sociais e Humanidades, Vol. 20, 2008, 27‒57.
• Sperling, Jutta Gisela. Convents and the bBody Politic in Late Renaissance Venice, (Chicago: Chicago University Press, 1999).
• Szadkowski, Paweł. „Weterani wojny Hiszpanii z Francją i Katalonią (1635‒1659) w starciu z administracją hiszpańską”, PrzeglądH istoryczny, t. 109, 2018, 39–71.
• Turner, James. Pallas Armata. Military Essayes of the Ancient Grecian, Roman, and Modern Art of War, (London 1683).
• Vassal-Reig, Charles. La guerre en Roussillon sous Louis XIII (1635‒1639), (Paris: Occitania. E.-H. Guitard, 1934).
• Wilson, Peter H. „German Women and War, 1500–1800”, War in History, Vol. 3, 1996, 127–160.
• Zarandieta Arenas, Francisco. „Riqueza y consumo en la Baja Extremadura en el siglo XVII. Análisis a través de las cartas dedote”, Historia Agraria, Vol. 21, 2000, 63‒97.

Identifiers

DOI

10.15290/cnisk.2023.01.14.01

Biblioteka Nauki

3131402