Colette Gaveau-Małcużyńska – portret pianistki

• Authors: Michał Ceglarek

Title variants

EN

Colette Gaveau-Małcużyńska – a Portrait of a Pianist

Abstracts

EN

The article is an attempt to sketch a portrait of the talented French pianist Colette Gaveau (1913–1987), winner of the first prize of the Paris Conservatory in 1932, participant in several international music competitions, including the 3rd Piano Competition Frederic Chopin in Warsaw in 1937 and the Eugène Ysaÿe, which took place in Brussels in 1938. A breakthrough event in the life of young Colette Gaveau was the marriage with the Polish pianist Witold Małcużyński (1914–1977) in October 1939. Due to the warfare of World War II, Gaveau-Małcużyńska left France with her husband, first to Portugal and then to Argentina. The Małcużyński family did not return to Europe until 1945. Colette Gaveau-Małcużyńska was a faithful and patient companion in the life and successes of one of the most outstanding Polish pianists of the second half of the 20th century.

PL

Artykuł jest próbą zarysowania portretu utalentowanej pianistki francuskiej Colette Gaveau (1913–1987), laureatki pierwszej nagrody Konserwatorium Paryskiego w 1932 r., uczestniczki kilku międzynarodowych konkursów muzycznych, w tym III Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie z 1937 r. oraz Konkursu im. Eugène’a Ysaÿe’a, który odbył się w Brukseli w 1938 r. Przełomowym wydarzeniem w życiu młodej Colette Gaveau był ślub z polskim pianistą Witoldem Małcużyńskim (1914–1977) w październiku 1939 r. Ze względu na działania wojenne II wojny światowej Gaveau-Małcużyńska opuściła wraz z mężem rodzinną Francję i udała się najpierw do Portugalii, a następnie do Argentyny. Do Europy Małcużyńscy powrócili dopiero w 1945 r. Colette Gaveau-Małcużyńska była wierną i cierpliwą towarzyszką życia, a także uczestniczką sukcesów jednego z najwybitniejszych polskich pianistów drugiej połowy XX w.

Keywords

PL

Colette Gaveau; pianistyka francuska i polska XX w.; Witold Małcużyński; konkursy muzyczne; kobieta w muzyce

EN

Colette Gaveau; French and Polish pianism of the 20th century; Witold Małcużyński; music competitions; woman in music

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2023
• Issue: 1(14)
• Pages: 73-92

Dates

published

2023

Contributors

author

Michał Ceglarek

• Narodowy Instytut Fryderyka Chopina Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie

• https://orcid.org/000000034354131X

References

• Źródła archiwalne
• Archiwum Naukowe Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, Kolekcja Witolda Małcużyńskiego, Dokumenty Colette Gaveau, Materiały biograficzne.
• Archiwum Naukowe Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, Kolekcja Witolda Małcużyńskiego, Dokumenty Colette Gaveau, Diplôme la Fondation Musicale Reine Elisabeth (1938).
• Archiwum Naukowe Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, Kolekcja Witolda Małcużyńskiego, Dokumenty Marcela i Henriette Gaveau.
• Archiwum Naukowe Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, Kolekcja Witolda Małcużyńskiego, III Międzynarodowy Konkurs imienia Fr. Chopina dla Pianistów w Warszawie (książka z informacjami o konkursie).
• Archiwum Naukowe Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, Kolekcja Witolda Małcużyńskiego, Materiały biograficzne.
• Opracowania
• „A Paris et Ailleurs. Mariages”, Le Jour, 14 octobre 1939, 4. Aubert, Louis. „Aux Concerts Lamoureux”, Le journal, 2 janvier 1935, 6b.
• Bernard, Élisabeth. „Jules Pasdeloup et les Concerts Populaires”, Revue de Musicologie, t. 57, no 2, 1971, 150–178.
• Bielatowicz, Jan. „Rozmowa z Witoldem Małcużyńskim”, Życie. Katolicki tygodnik religijno-kulturalny, nr 50/234, 1951.
• Brunel, Raoul. „Concours du Conservatoire”, L’oeuvre, 30 juin 1932, 6.
• Brunel, Raoul. „Les remarquables pianistes soviétiques lauréats de concours Ysaye”, L’oeuvre, no 8296, 1938, 2.
• Brzeziński, Franciszek. „Kronika muzyczna”, Wieczór Warszawski, nr 93, 1938, 7.
• „Carnet d’Excelsior. Mariages”, Excelsior, 11 octobre 1939, 2.
• Centnerszwer, Maksymilian. „Finałowe rozgrywki i wyniki trzeciego Międzynarodowego Konkursu im. Fr. Chopina”, Nasz Przegląd, nr 79, 1937, 8.
• Centnerszwer, Maksymilian. „Z koncertów”, Nasz Przegląd, nr 91, 1938, 6.
• Chamot, Marek. „Pamięć a życie kulturalne Pałuk. Słaboszewska linia rodu Zdziechowskich”, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki. Seria: Edukacja – Rodzina – Społeczeństwo, t. 29, nr 2, 2017.
• „Chronique musicale. 23e Concert Mozart”, L’Ouest-Eclair, 2 décembre 1933, 6.
• „Colette Gaveau et Henri Szeryng au Cercle Artistique”, L’Est Républicain, 30 janvier 1939, 3.
• „Concert par Mme Colette Gaveau et M. Witold Malcuzynski”, Le Petit Marseillais, 7 février 1940, 2.
• „Concert Polonais”, L’Ouest-Éclair, 13 avril 1940, 4.
• „Courrier Artistique. Concert franco-polonais”, La Dépêche, 12 mars 1940, 6.
• d’Arvor, Jean. „Le Mouvement musical en Province. Brest”, „Le Ménestrel”, no 2, 1934, 14.
• Dambly, Paul. „Le centenaire de la naissance de Charles Lamoureux”, Le petit journal, 31 décembre 1934, 5.
• „Die Konzerte der Preisgekrönten”, Neues Wiener Tagblatt, Nr. 170, 1936, 13.
• Dybowski, Stanisław. Laureaci Konkursów Chopinowskich w Warszawie, (Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne Selene, 2005).
• Dybowski, Stanisław. Słownik pianistów polskich, (Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne Selene, 2003).
• „Échos et nouvelles”, Le Ménestrel, no 29, 1933, 196.
• Fijan, André. „Notre concert symphonique de dimanche dernier”, Le journal, 11 décembre 1934, 6b.
• Fraggi, Hector. „La musique à Paris”, Le Petit Marseillais, 9 janvier 1935, 2.
• „Gala franco-polonais donné par Colette Gaveau et Witold Malcuzynski”, Le Petit Provençal, 7 février 1940, 2.
• Gaweł, Łukasz. Marc Chagall. Wszystko jest malarstwem, (Warszawa: Wydawnictwo Muzeum Narodowego w Warszawie, 2022).
• Gombrowicz, Witold. „Podróże i przygody. Niesmak w permanencji”, Kurjer Poranny, nr 195, 1937.
• „Gymnase”, Le Sémaphore de Marseille, 9 février 1940, 2.
• Halski, Czesław. „Większy talent od męża?”, Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza, nr 35, 1977, 9.
• Hirsch, Michel-Léon. „Concerts-Pasdeloup”, Le Ménestrel, no 3, 1939, 12.
• Kenarowa, Halina. „Lato w Nohant”, Przekrój, nr 2125, 1986, 8–9.
• Keszler, Pierre. „Radio »Liberté«. Nos artistes”, La Liberté, 7 mai 1928, 4.
• Krukowski, Kazimierz. Z Melpomeną na emigracji, (Warszawa: Czytelnik, 1987).
• Kurjer Warszawski, nr 85, 1938, 15.
• Landormy, Paul. „L’équipe française du concours Isaye”, Le Temps, 25 juin 1938, 5.
• „Le Concert polonais au Miramar”, La Gazette de Biarritz-Bayonne et Saint-Jean-de-Luz, no 9701, 1940, 2.
• „Le deuxième concert symphonique des Amis du Conservatoire”, Les Nouvelles de Versailles, 3 avril 1935, 4.
• „Le Mouvement musical à l’Étranger. Autriche”, Le Ménestrel, no 25, 1938, 203.
• „Le Mouvement musical à l’Étranger. Belgique”, Le Ménestrel, no 23–24, 1938, 166.
• „Le Mouvement musical à l’Étranger. Monaco”, Le Ménestrel, no 15–16, 1940, 62.
• „Le Mouvement musical en Province. Nîmes”, Le Ménestrel, no 8 i 9, 1940, 38.
• „Les journées franco-polonaises des 9 et 10 mars 1940. Lex deux pianistes virtuoses: Malcuzynski et Colette Gaveau”, La Dépêche, 7 mars 1940, 3.
• „Listy. Witold Małcużyński do Zygmunta Mycielskiego (wybór)”, Ruch Muzyczny, nr 3, 2016.
• Majewski, Paweł. „III Konkurs. W cieniu nadchodzącej wojny 21 lutego – 12 marca 1937”, w: Paweł Majewski (red.), Chopinowskie Igrzysko. Historia Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina 1927–2015, (Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2020), 66–107.
• „Miłość kobiety”, Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza, nr 32, 1977, 8.
• Minkiewicz, Władysław. „Wspomnienia 1939–1954 (dok.)”, Zeszyty Historyczne, t. 430, z. 81, 1987.
• Portier, Madeleine. „Les Concours du Conservatoire”, Comoedia, 30 juin 1932, 2.
• „Publiczność przyznaje pierwszą nagrodę Małcużyńskiemu”, Dziennik Poznański, nr 62, 1937, 2.
• Rebatet, Lucien. „Les concours du Conservatoire. Le Piano”, L’Action française, 1er juillet 1932, 3–4.
• Régamey, Konstanty. „Finał konkursu chopinowskiego”, Prosto z Mostu, nr 14, 1937, 7.
• Régamey, Konstanty. Witold Małcużyński, (Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1960).
• Régamey, Konstanty. „Z ruchu muzycznego w Polsce. Warszawa”, Muzyka Polska, z. 3, 1937, 127–128.
• Roggeri, Edoardo. „Le Mouvement musical à l’Étranger. Italie”, Le Ménestrel, no 21, 1935, 178.
• Schmitt, Florent. „Les concerts”, Le Temps, 12 janvier 1935, 3.
• Schneider, Louis. „Concours du Conservatoire”, Le Ménestrel, no 27, 1931, 298.
• Schneider, Louis. „Concours du Conservatoire”, Le Ménestrel, no 28, 1932, 291.
• Skołuba, Maciej. „Rocznica śmierci K. Szymanowskiego. – Z Filharmonii: C. Gaveau i L’Guttry na poranku; E. Ansermet i Fr. Navarra w koncercie symfonicznym”, Kurjer Polski, nr 93, 1938, 5.
• Szeliga, Witold. „Koncerty laureatów konkursowych”, Warszawski Dziennik Narodowy, nr 84, 1937, 4.
• Szopski, Feliks. „Z muzyki”, Kurjer Warszawski, nr 84 (wydanie wieczorne), 1937, 10.
• „Trayectoria científica y académica de M.-Pierrette Malcuzynski”, Itinerarios. Revista de estudios lingüísticos, literarios, históricos y antropológicos, nr 10, 2009, 11–24.
• „Uroczyste zakończenie III. Międzynarodowego Konkursu im. Szopena”, Ilustrowany Kuryer Codzienny, nr 74, 1937, 12.
• Vaquinhas, Irene. „A Figueira da Foz como „lugar de memória” na rota da fuga da Europa ocupada durante a 2ª Grande Guerra (1943–1945). Proposta de itinerário histórico”, w: Fernando Magalhães, Luciana Ferreira da Costa Francisca Hernández, Alan Curcino, Museologia e Património – Volume 2, (Leiria: Instituto Politécnico, 2019), 10–36.
• Vinteuil, Roger. „Les grandes concerts. Concerts-Lamoureux”, Le Ménestrel, no 1, 1935, 3.
• Vuillermoz, Emile. „Un virtuose polonaise”, Candide: grand hebdomadaire parisien et littéraire, 31 janvier 1940.
• Who’s Who in Switzerland including the Principality of Lichtenstein 1972–1973, (Geneva: Nagel Publishers Inc., 1972/73).
• „Wielki koncert w Lille na rzecz uchodźców z Polski”, Narodowiec. Niezależny dziennik demokratyczny dla obrony socjalnych i kulturalnych interesów Wychodztwa, nr 295, 1939, 2.
• Witold Malcuzynski, text by Bernard Gavoty, portr. by Roger Hauert, (Geneva: Kister, 1957).
• Witold Malcuzynski, texto de Bernard Gavoty, fotografias de Roger Hauert, (Geneva: Kister, 1957).

Identifiers

DOI

10.15290/cnisk.2023.01.14.04

Biblioteka Nauki

3131400