Medialny wizerunek osoby z autyzmem kreowany w filmach

• Authors: Olimpia Dubiel

Title variants

Medialny wizerunek osoby z autyzmem kreowany w filmach

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel badań. Celem badań było opisanie kreowanego we współczesnych filmach wizerunku osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, a także określenie obszaru filmowej stygmatyzacji bohaterów z autyzmem oraz ich kulturowej i społecznej dyslokacji. Metoda badań. Badaniom poddane zostały cztery dzieła: film dokumentalny pt. Komunia (Zamecka, 2008), dramat obyczajowy pt. Czarny balonik (Down, 2008), film biograficzny pt. Temple Grandin (Jackson, 2010) oraz komedia pt. W kosmosie nie ma uczuć (Öhman, 2010). Przy doborze utworów uwzględniono odmienność gatunkową, zróżnicowanie wiekowe bohaterówz autyzmem i poziom ich psychospołecznego funkcjonowania, a także kraj produkcji filmu.W celu realizacji badań zastosowano metodę jakościowej analizy treści. Wyniki badań. Analiza treści filmów dowiodła, że kreują one wizerunek osób z autyzmem uwypuklający ich anormatywność – intensyfikują zarówno brak cech rozwojowo normatywnych, jak również nadzwyczajne zdolności i umiejętności tych osób. W zakresie samorealizacji społeczno-kulturowej bohaterzy podejmują różnorodne aktywności, które w konfrontacjiz neurotypowym otoczeniem eksponują deficyty poznawcze i społeczne, jak również szczególny poziom umiejętności matematycznych i konstrukcyjnych. Ekspozycja niedoborów i nadmiarów behawioralnych i społecznych ukazuje pejoratywny obraz bohaterów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Wnioski. Filmy poddane analizie treści kreują wizerunek osób z autyzmem eksponujący ich atypowość, a tym samym stygmatyzujący, przedstawiając je jako osoby poszkodowane, które wymagają stałej opieki lub osoby genialne bądź dziwaczne. Specyfika funkcjonowania filmowych bohaterów stanowi problem dla społeczności, w której żyją – osoby neurotypowe wykazują dezaprobatę i brak zrozumienia wobec zachowania wynikającego z zaburzeń ze spektrum autyzmu.

EN

Research objective. The research objective was to describe the image of people with autism created in selected contemporary films, as well as to determine their cultural and social dislocation and the area of film stigmatization. Research method. The research covered four films: the documentary film Communion (Zamecka, 2016), the drama film The Black Balloon (Down, 2008), the biographical film Temple Grandin (Jackson, 2010) and the comedy film There are no feelings in space (Öhman, 2010). These particular films were chosen on purpose, taking into account genre diversity, age diversity of protagonists with autism and their levels of psychosocial functioning. In order to carry out the research, the method and technique of content analysis was employed. Research results. Content analysis of the films proved that they create an image of people with autism that highlights their abnormality; for they emphasise both the lack of developmentally normative traits and the extraordinary abilities and skills of people with autism.In the field of socio-cultural self-fulfilment, the protagonists undertake various activities that,in confrontation with the neurotypical reality, expose cognitive and social deficits, as well as the outstanding level of certain skills. The exposition of behavioural and social deficiencies and excesses stigmatises characters with autism spectrum disorders. Conclusions. The films that underwent the content analysis create an image of people with autism that accentuates their atypicality, and thus stigmatises them in different ways, presenting them as diseased persons who require constant care, as persons of genius, or as interesting “oddballs”. The specifics of social functioning of the film protagonists with autism pose a great problem for their immediate community, whose members show disapproval and lack of understanding of the peculiar way of being determined by the disorder.

Keywords

PL

osoba z autyzmem; kreowanie wizerunku; film

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2020
• Issue: 10
• Pages: 142-150

Dates

published

2020-07-25

Contributors

author

Olimpia Dubiel

• Uniwersytet Wrocławski plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

References

• Bibliografia:
• Bobrowicz – Lewartowska, L. (2005), Autyzm dziecięcy, zagadnienia diagnozy i terapii, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Brzezińska, A. (2004), Społeczna Psychologia Rozwoju, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Bytowska, B. (2011), Idea wczesnej interwencji i wspomagania rozwoju małego dziecka W: B. Bytowska, B. Winczura (red.), Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Czerwiński, M. (1973), Telewizja wobec kultury, Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.
• American Psychiatric Association, Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-V) (2013), Washington.
• Gerrig, R., J., Zimbardo, P., G. (2006), Psychologia i życie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gulczyńska, A., Wojciechowska, A.(2015), Potrzeba seksualna osób ze spektrum autyzmu, Studia Edukacyjne,34, 213.
• Lea, A. (2000), Pedagogika mass mediów, Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie.
• Markiewicz, K. (2007), Charakterystyka zmian w rozwoju umysłowym dzieci autystycznych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Pisula, E. (2015), Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Plisiecki, J. (2005), Film i sztuki tradycyjne, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Prauzner, T. (2010), Wpływ nowoczesnych mass mediów na osobowość człowieka, Edukacja -technika-informatyka: wybrane problemy edukacji informatyczne i informacyjnej: rocznik naukowy, 1, 48.
• Rode, B. (2017), Zwierzęta w życiu osób z zespołem Aspergera. Relacje, emocje i satysfakcja z życia, Życie weterynaryjne, 9, 646.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (2017), Dziennik Ustaw, poz. 1578.
• Skórzyńska, M. (2012), Autyzm a opóźnienie rozwoju W: B. Winczura (red.), Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Trudne ścieżki rozwoju, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. z późniejszymi zmianami (2019), Dziennik Ustaw, poz. 1481, 1818, 2197.

Identifiers

DOI

10.15503/onis2020.142.150