Stefan Harassek and the problems of contemporary philosophy

• Authors: Witold Nowak

Title variants

PL

Stefan Harassek i problemy filozofii współczesnej

Abstracts

PL

Wpływ czynnika narodowego na filozofię wyraża się w dwóch modelach historii filozofii: problemowym i kulturalistycznym. Kulturalistyczna odmiana historii filozofii obejmuje nie tylko same problemy, sposoby ich rozwiązywania i rekonstrukcję argumentacji, lecz także cały kulturowy kontekst danego filozoficznego oeuvre. Wśród czynników wpływających na filozofię analizuje się także narodową tradycję, w jakiej sytuuje się filozof. Kulturalistyczna historia filozofii wymaga dużej kompetencji kulturowej i erudycji. Badacz musi umieć ukazać wzajemne związki różnych dziedzin kultury człowieka: filozofii, religii, nauki, literatury, sztuk wizualnych. Natomiast pisanie problemowej historii filozofii czyni koniecznym, aby badacz miał rozwinięte zdolności analityczne.

EN

The influence of the national factor on philosophy is expressed in two models of the history of philosophy: the problem-oriented and the culturalist one. The culturalist variety of the history of philosophy includes not only the problems themselves, the ways in which they are solved and the reconstruction of the argumentation, but also the entire cultural context of a given philosophical oeuvre. Among factors influencing philosophy, the analysis also includes the national tradition in which the philosopher is situated. A culturalist history of philosophy requires a high degree of cultural competence and erudition. The researcher must be able to show the interrelationships of the various fields of human culture: philosophy, religion, science, literature, and visual arts. Writing a problem-based history of philosophy, on the other hand, requires the researcher to have developed analytical skills.

Keywords

EN

Stefan Harassek; history of philosophy; metaphilosophy; nationality; cultural studies

PL

Stefan Harassek; historia filozofii; metafilozofia; narodowość; kulturoznawstwo

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2022
• Issue: 8: "Filozofia w Galicji III"
• Pages: 248-263

Dates

published

2022

Contributors

author

Witold Nowak

• University of Rzeszów

• https://orcid.org/0000000237991851

References

• African American Philosophers and Philosophy, ed. by J.H. McClendon and S. Ferguson, Bloomsbury, London 2019.
• Australian Philosophy [w:] The Oxford Companion to Philosophy, ed. by T. Honderich, Oxford University Press, Oxford 1995, s. 67 68.
• Berlin I., Jeż i lis. Esej o pojmowaniu historii u Tołstoja, przeł. A. Konarek, K. Tarnowska, H. Krzeczkowski, Aletheia, Warszawa 1993.
• Bińczyk E., Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, PWN, Warszawa 2018.
• Bod R., Historia humanistyki. Zapomniane nauki, przeł. R. Pucek, Aletheia, Warszawa 2013.
• Bodei R., O życiu rzeczy, przeł. A. Bielak, Przypis, Łódź 2016.
• Bogusławski M. M., Humanistyka z perspektywy ontologii kulturowej, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018.
• Burke P., Społeczna historia wiedzy, przeł. A. Kunicka, Aletheia, Warszawa 2016.
• Cabaj J., A. O. Lovejoya filozofia i koncepcja historii idei, Wyd. UMCS, Lublin 1989.
• Colli G., Narodziny filozofii, przełożył i przedmową opatrzył S. Kasprzysiak, Wyd. Literackie, Kraków 1991.
• Collingwood R. G., An Essay on Metaphysics, revised and expanded edition, edited with an Introduction by R. Martin, Oxford University Press, Oxford 1998.
• Conelly T., Doing Philosophy Comparatively, Bloomsbury, London 2015.
• Copleston F., Filozofie i kultury, przeł. T.A. Malanowski, Pax, Warszawa 1986.
• Czerniak S., Socjologia wiedzy Maxa Schelera, PWN, Warszawa 1981.
• Doren van Ch., A History of Knowledge, Ballantine Books, New York 1992.
• Eve M.P., Open Access and the Humanities: Contexts, Controversies and the Future, Cambridge University Press, Cambridge 2014.
• Hamlyn D.W.F., Being a Philosopher. The History of a Practice, Routledge, New York and London 1994.
• Harassek S., Piotr Duhem i Max Scheler o cechach narodowych nauki i filozofii [w:] tegoż, Filozofia a Ethnos, słowo wstępne S. Symotiuk, Wyd. UMCS, Lublin 1994, s. 15–97.
• Harassek, Trentowski o filozofii narodów europejskich [w:] tegoż, Filozofia a Ethnos, słowo wstępne S. Symotiuk, Wyd. UMCS, Lublin 1994, s. 99–196.
• Hollingdale R. J., Nietzsche, przeł. W. Jeżewski, PIW, Warszawa 2001.
• Jakiej filozofii Polacy potrzebują?, wyboru dokonał i wstępem poprzedził W. Tatarkiewicz, PWN, Warszawa 1970.
• James I., Nowa filozofia francuska, przeł. J. Bednarek, P. Juskowiak, PWN, Warszawa 2014.
• Kołakowski L., Kapłan i błazen (Rozważania o teologicznym dziedzictwie współczesnego myślenia) [w:] tegoż, Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone sprzed roku 1968, przedmowa, wybór i oprac. Z. Mentzel, t. II, Aneks, Londyn 2002.
• Krasicki J., Dostojewski i laboratorium idei, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2020.
• Krupecka I., Don Kichote w krainie filozofów. O kichotyzmie Pokolenia ’98 jako poszukiwaniu nowoczesnej formuły podmiotowości, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Toruń 2012.
• Kuderowicz Z., Przegląd metod historii filozofii, PWN, Warszawa 1978.
• Lepenies W., Niebezpieczne powinowactwa z wyboru, przeł. E. Nowakowska-Sołtan, Oficyna Naukowa, Warszawa 1996.
• Marquard O., Szczęście w nieszczęściu. Rozważania filozoficzne, przeł. K. Krzemieniowa, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001.
• Marzec A., Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata, PWN, Warszawa 2021.
• Mocny program socjologii wiedzy, oprac. B. Barnes, D. Bloor, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 1993.
• Niżnik J., Socjologia wiedzy. Zarys historii i problematyki, Książka i Wiedza, Warszawa 1988.
• Nowak W.M., Spór o nowoczesność w poglądach Charlesa Taylora i Alasdaira MacIntyre’a, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2008.
• Patočka J., Kim są Czesi?, przeł. J. Baluch, Międzynarodowa Fundacja Kobiet, Kraków 1997.
• Raulet G., Filozofia niemiecka po 1945, przeł. A. Dziadek, Oficyna Naukowa, Warszawa 2013.
• Russell B., Dzieje filozofii Zachodu i jej związki z rzeczywistością polityczno-społeczną od czasów najdawniejszych do dnia dzisiejszego, przeł. T. Baszniak, A. Lipszyc i M. Szczubiałka, Aletheia, Warszawa 2000.
• Rutkowski K., Artes Liberales. O nauczycielach i uczniu, Wyd. Poznańskie, Poznań 2014.
• Scheler M., W kręgu socjologii metafizyki, przeł. A. Węgrzecki [w:] tegoż, Problemy socjologii wiedzy, przeł. zespół, wstępem opatrzyli S. Czerniak, A. Węgrzecki, PWN, Warszawa 1990, s. 131–142.
• Sloterdijk P., Krytyka cynicznego rozumu, przeł. P. Dehnel, Wyd. Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2008.
• Smart N., World Philosophies, Routledge, New York and London 2000.
• Smith D., Exceptional Technologies. A Continental Philosophy of Technology, Bloomsbury, London and New York 2018.
• Sojak R., Paradoks antropologiczny. Socjologia wiedzy jako perspektywa ogólnej teorii społeczeństwa, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004.
• Sommer M., Zbieranie. Próba filozoficznego ujęcia, przeł. J. Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003.
• The Rise of Scientific Europe 1500–1800, ed. by D. Goodman, C. A. Russell, Hodder&Stoughton, London 1991.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2022.8.17

Biblioteka Nauki

2233575