Pomiędzy tradycją a filozofią analityczną. Karola Frenkla (1891–1920) droga do etyki naukowej

• Authors: Stefan Konstańczak

Title variants

EN

Between tradition and analytic philosophy. Karl Frenkel’s (1891-1920) path to scientific ethics

Abstracts

EN

Karol Frenkel took as the object of his research the inner need to come to terms with the tradition in which he had been brought up. He developed an original conception of independent ethics. In his doctoral thesis, he analysed two competing ethical systems formulated by David Hume and Arthur Schopenhauer, which sought ethical determinants in the affective sphere. These proposals proved unsatisfactory to him, which is why he proposed his own solution, derived from his understanding of the concept of morality. From today’s perspective, it was the first attempt to formulate a concept of analytic ethics, which chronologically speaking preceded the analogous solutions proposed by George Moore in Principia Ethica.

PL

Karol Frenkel za przedmiot swych badań obrał wewnętrzną potrzebę rozliczenia się z tradycją, w której został wychowany. Wypracował oryginalną koncepcję etyki niezależnej. W swojej rozprawie doktorskiej przeanalizował dwa konkurencyjne systemy etyczne sformułowane przez Davida Hume’a oraz Artura Schopenhauera, które doszukiwały się determinant etycznych w sferze afektywnej. Propozycje te okazały się dla niego niezadowalające i dlatego zaproponował własne rozwiązanie, które wyprowadził z przyjętego przez siebie rozumienia pojęcia moralności. Z dzisiejszej perspektywy było to pierwsza w Polsce próba sformułowania koncepcji etyki analitycznej, która – chronologicznie rzecz ujmując – wyprzedzała analogiczne rozwiązania zaproponowane przez Georga Moore’a w Principia ethica.

Keywords

PL

Karol Frenkel; tradycyjna etyka; filozofia analityczna; szkoła lwowsko-warszawska; etyka niezależna

EN

Karl Frenkel; traditional ethics; analytic philosophy; Lviv-Warsaw School; independent ethics

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2022
• Issue: 8: "Filozofia w Galicji III"
• Pages: 264-283

Dates

published

2022

Contributors

author

Stefan Konstańczak

• Uniwersytet Zielonogórski

• https://orcid.org/0000000189111257

References

• Ajdukiewicz K., Karol Frenkel, Polski słownik biograficzny, 1948, t. VII/1, z. 31.
• Dąmbska I., O niektórych etycznych i metaetycznych poglądach w szkole lwowsko-warszawskiej, „Przegląd Filozoficzny – Nowa seria” 1994, nr 4.
• Frenkel K, O pojęciu moralności, Skład Główny w księgarni Gubrynowicza i syna, Lwów 1927.
• Frenkel K., O przedmiocie oceny etycznej, „Przegląd Filozoficzny” 1919, z. I–II.
• Frenkel K., Sympatya i współczucie u Hume’a i Schopenhauera, maszynopis – Państwowe Archiwum Obwodowe we Lwowie, Fond 26, Opis 5, Eg. xp. 379.
• Górny M., Polska bez cudów. Historia dla dorosłych, Wyd. Agora, Warszawa 2021.
• Gromska D., Poglądy etyczne Kazimierza Twardowskiego, „Ruch Filozoficzny” 1959, nr 1–2.
• Jonas H., Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej, przeł. M. Klimowicz, Wyd. Platan, Kraków 1996.
• Konstańczak S., Kazimierza Ajdukiewicza lwowskie wykłady z etyki, „Galicja. Studia i materiały” 2019, t. 5.
• Nekrologia, „Ruch Filozoficzny” 1920, nr 4–5.
• Program wykładów w półroczu zimowem 1915–1916, Pierwsza Związkowa Drukarnia we Lwowie, Lwów 1915.
• Siódme sprawozdanie PTF we Lwowie, „Ruch Filozoficzny” 1911, nr 4.
• Sprawa doktorska K. Frenkla, Państwowe Archiwum Obwodowe we Lwowie, Fond 26, Opis 7, c. 1932.
• Twardowski K., Dzienniki, t. 1–2, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 1997.
• Twardowski K., Etyka, oprac. R. Jadczak, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 1994.
• Twardowski K., O zadaniach etyki naukowej, oprac. I. Dąmbska, „Etyka” 1973, t. 12..
• Twardowski K., Ocena pracy dr Karola Frenkla „Sympatya i współczucie u Hume’a i Schopenhauera”, Państwowe Archiwum Obwodowe we Lwowie, Fond 26, Opis 15, c. 727.
• Twardowski K., Wykłady z etyki, przygot. I. Dąmbska, „Etyka” 1971, t. 9.
• Twardowski K., Wykłady z etyki, przygot. I. Dąmbska, „Etyka” 1974, t. 13.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2022.8.18

Biblioteka Nauki

2233576