Etyczny wymiar idei wychowawczych i inicjatyw społecznych w Galicji w dobie autonomii

• Authors: Grzegorz Grzybek

Title variants

EN

Ethical dimension of educational ideas and social initiatives in Galicia in the era of autonomy

Abstracts

EN

The article analyses the educational ideas and social initiatives of the period of autonomy in Galicia, revealing several important elements. Two aspects should be pointed out by taking into account the rationale of the social principles of the Catholic Church, for which the impetus was provided by Leo XIII’s encyclical Rerum novarum, The focus on ‘catholicity’ shaping an identity for a reborn nation does not have a universalist dimension for a pluralistic society. The socio-political situation only partially justifies this approach. The social work undertaken by the clergy and those associated with the Catholic Church has made it possible to rebuild trust in the Church.

PL

Przeprowadzona w artykule analiza idei wychowawczych i inicjatyw społecznych Galicji okresu autonomii ujawnia kilka istotnych elementów. Biorąc pod uwagę podstawy uzasadnienia oparte na zasadach społecznych Kościoła katolickiego, dla których impulsem była między innymi encyklika Leona XIII Rerum novarum, należy wskazać na dwa aspekty. Ukierunkowanie na „katolickość” kształtującą tożsamość dla odradzającego się narodu nie ma wymiaru uniwersalistycznego dla społeczeństwa pluralistycznego. Sytuacja społeczno-polityczna tylko częściowo uzasadnia takie podejście. Podjęta przez duchownych i osoby związane z Kościołem katolickim praca społeczna pozwoliła na odbudowanie zaufania do tegoż Kościoła.

Keywords

PL

idee wychowawcze; inicjatywy społeczne; etyka; autonomia galicyjska; Leon XIII

EN

educational ideas; social initiatives; ethics; Galician autonomy; Leo XIII

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2022
• Issue: 8: "Filozofia w Galicji III"
• Pages: 306-314

Dates

published

2022

Contributors

author

Grzegorz Grzybek

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000289192429

References

• Banaszak M., Historia Kościoła katolickiego, t. 3: Czasy nowożytne 1758–1914, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1991.
• Bieś A. P., Recepcja społecznego nauczania Papieża Leona XIII w publikacjach jezuitów galicyjskich 1884–1914, WFTJ, Kraków 1996.
• Bilczewski J., Listy pasterskie i mowy okolicznościowe, t. 1, Mikołów–Warszawa 1908.
• Bilczewski J., Listy pasterskie, odezwy, kazania i mowy okolicznościowe, t. 2, Lwów 1922.
• Bilczewski J., Listy pasterskie, odezwy, kazania i mowy okolicznościowe, t. 3, Lwów 1924.
• Bilczewski J., Ukochanym swoim synom uczniom szkół średnich i seminaryów nauczycielskich (Młodości! Ty nad poziomy wylatuj), Kurenda II, Lwów 1905, s. 9–27.
• Błotnicki F., Zasady pracy społecznej, „Gazeta Kościelna” 1919, R. 26, s. 191–193.
• Czerkawski W., Enuncyacye naszego episkopatu w kwestyi socjalnej, „Przegląd Powszechny” 1903, t. 78, s. 33–60.
• Dębowska M., Akcja społeczna w Archidiecezji Lwowskiej za rządów arcybiskupa Józefa Bilczewskiego (1901–1923), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, t. 61, Lublin 1992, s. 227–374.
• Dzwonkowski R., Listy społeczne biskupów polskich 1891–1918, Éditions du Dialogue, Paris 1974.
• Groch B., Idea X. Markiewicza a potrzeby narodu, „Gazeta Kościelna” 1912, R. 20, s. 90–92.
• Gryziecki W., Ochronka. Jej znaczenie i potrzeba, „Gazeta Kościelna” 1923, R. 29, s. 99–101, 115–116, 137–139, 352–353, 361.
• Grzybek G., Chrześcijańskie miłosierdzie a troska o wychowanie, „Akcja” 2002, nr 11/73, s. 13.
• Grzybek G., Etyka zawodowa jako subdyscyplina naukowa (odniesienie do działalności zawodowej w obszarze nauczania, wychowania i opieki), Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2016.
• Grzybek G., Praca socjalna – historyczny rozwój a moralny wymiar podejmowanych działań [w:] Grzybek G., Michałowski S.C., Studenski M., Etyczne podstawy pedagogiki społecznej. Wybrane zagadnienia, Wyd. ATH, Bielsko-Biała 2004, s. 7–40.
• Grzybek G., Związek Katolicko-Społeczny w nauczaniu pasterskim arcybiskupa Józefa Bilczewskiego, „Horyzonty Wiary” 2001, 12, nr 3, s. 70–81.
• Joblin J., Refleksje nad ewolucją chrześcijańskiego ruchu społecznego przed i po „Rerum novarum”, „Chrześcijanin w Świecie” 1984, R. 16, nr 126, s. 2–24 (5–7).
• Kramarz H., „Praca od podstaw” w poglądach O. M. Kuznowicza SJ, „Związkowiec ZMMPiR” 1994, R. 14, nr 2 (3), s. 11–12.
• Kurs społeczny w Krakowie, „Gazeta Kościelna” 1914, R. 22, s. 97–98, 110–112, 135–138.
• Kuznowicz M., Metody pracy społecznej. Referat wygłoszony na kursie społecznym w Krakowie, „Przegląd Powszechny” 1914, t. 121, s. 14–27, 211–228.
• Kuznowicz M., O dusze dorastającej młodzieży, „Przegląd Powszechny” 1920, t. 145–146, s. 39–48.
• Lenkiewicz Z., Kurs społeczny we Lwowie, „Gazeta Kościelna” 1906, R. 14, s. 186–187.
• Lipke L., Pierwszy katolicki kurs socyalny w Krakowie, „Przegląd Powszechny” 1897, t. 55, s. 312–322.
• Możdżeń S.I., Historia wychowania 1795–1918, Wyd. Stachurski, Kielce 2000.
• O kwestyi socyalnej. Mowa na wiecu lwowskim, „Przegląd Powszechny” 1896, t. 51, s. 244–259.
• Pechnik A., Praca społeczna w Galicyi, „Ruch Chrześcijańsko-Społeczny” 1905, R. 3, s. 205–211.
• Pelczar J., O obowiązkach katolików w naszych czasach i o potrzebie organizacyi katolickiej. List pasterski na Wielki Post R. 1906, Przemyśl 1906.
• Pelczar J., O sprawie społecznej. List pasterski na Wielki Post R. P. 1907, Przemyśl 1907.
• Piechnik L., „Związkowcy” ks. Mieczysława Kuznowicza, „Związkowiec ZMMPiR” 1997, R. 17, nr 1 (8), s. 3–4.
• Pliszak W., Ksiądz Bronisław Markiewicz (Parę słów o swoim przyjacielu), „Gazeta Kościelna” 1912, R. 20, s. 92–93.
• Rehmus J., J, Bojanowski Edmund Stanisław Wojciech (1814–1871), świecki apostoł, założyciel Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Niepokalanego Poczęcia Maryi Panny, sługa Boży [w:] Hagiografia polska. Słownik bio-bibliograficzny, t. 1: A–K, Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań– Warszawa–Lublin 1971, s. 159–171.
• Sieg J., Powściągliwość, umiarkowanie i praca a rozwój ludów, Wyd. Zgromadzenia św. Michała Archanioła – Michalineum, Kraków 1981.
• Szukalski N., Akcya sekretaryatu katolickiego w r. 1912, „Gazeta Kościelna” 1913, R. 21, s. 170–172, 183–184.
• Szukalski N., Czynnik religijno-kulturalny w pracy nad robotnikami, „Gazeta Kościelna” 1910, R. 20, s. 203–204.
• Szukalski N., Luźne myśli o naszej pracy oświatowo-społecznej, „Gazeta Kościelna” 1910, R. 18, s. 605–607.
• Trzandel A., Encyklika „Rerum novarum”, „Przegląd Powszechny” 1897, t. 56, s. 90–98.
• Związki katolicko-społeczne, „Gazeta Kościelna” 1906, R. 14, s. 103–105.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2022.8.20

Biblioteka Nauki

2233578