Problem tożsamości filozofii w koncepcjach przedstawicieli szkoły lwowsko-warszawskiej oraz ich krytyków

• Authors: Anna Drabarek

Title variants

EN

The problem of the identity of philosophy in the concepts of the representatives of the Lviv-Warsaw School and their critics

Abstracts

EN

The article presents polemics, concerning the concept of philosophy of the Lviv-Warsaw School (R. Ingarden’s polemic with K. Twardowski’s views on the possibility of forms and limits of cognition of mental states of other people), and three polemics with Łukasiewicz’s concept of trivalent logic: F. Gonseth; Urquhart; T. Bigaj. A polemical analysis of the differences in the understanding of the tasks of philosophy between the Lviv-Warsaw School and Polish neo-Thomism is also presented. The postulate of the neutrality of philosophy in relation to worldview problems leads to non-involvement in religious and political disputes, while the recommendation to avoid speculative issues – to an aversion to statements of a metaphysical nature. M. Przełęcki, considered to be one of the last representatives of the Lviv-Warsaw School, argues against this view.

PL

W artykule przedstawione zostały polemiki dotyczące koncepcji filozofii szkoły lwowsko--warszawskiej R. Ingardena z poglądami K. Twardowskiego na temat możliwości form i granic poznawania cudzych stanów psychicznych; trzy polemiki z koncepcją trójwartościowej logiki Łukasiewicza: F. Gonsetha, A. Urquharta, T. Bigaja. Zaprezentowano także polemiczną analizę różnic w rozumieniu zadań filozofii między szkołą lwowsko-warszawską a polskim neotomizmem. Z postulatu neutralności filozofii wobec problemów światopoglądowych wynikało nieangażowanie się w spory religijne i polityczne, a z zalecenia unikania zagadnień spekulatywnych – niechęć do wypowiedzi o charakterze metafizycznym. M. Przełęcki, uważany za jednego z ostatnich przedstawicieli szkoły lwowsko-warszawskiej, polemizuje z tym poglądem.

Keywords

PL

filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska; polemiki; psychologia; logika; etyka

EN

Lviv-Warsaw Philosophical School; polemic; psychology; logic; ethics

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2022
• Issue: 8: "Filozofia w Galicji III"
• Pages: 315-333

Dates

published

2022

Contributors

author

Anna Drabarek

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie

• https://orcid.org/0000000207419643

References

• Ajdukiewicz A., Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa 1949.
• Bigaj T., Three-valued Logic, Indeterminacy and Quantum Mechanics, „Journal of Philosophical Logic” 2001, 30.
• Brożek A., Jadacki J., Przełęcki M., W poszukiwaniu najwyższych wartości, Wyd. Naukowe Semper, Warszawa 2011.
• Czeżowski T., Główne zasady nauk filozoficznych, Toruń 1949.
• Czeżowski T., Kazimierz Twardowski, „Ruch Filozoficzny” 1938, t. 14.
• Drabarek A., Etyka umiaru. Ideał człowieka i jego szczęście w poglądach filozofów ze szkoły lwowsko-warszawskiej, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2004.
• Drabarek A., Dziarnowska W., Postek H., Radzki M., Wolman W., Around The Lvov-Warsaw School, Wyd. APS, Warszawa 2016.
• Ingarden R., O poznawaniu cudzych stanów psychicznych. U podstaw teorii poznania, PWN Warszawa 1971.
• Kołakowski L., Filozofia nieinterwencji, „Myśl Filozoficzna” 1953, nr 1.
• Kotarbiński T., O etyce niezależnej, „Kronika” 1956, nr 21.
• Kotarbiński T., O potrzebie zaniechania wyrazów filozofia, filozof, filozoficzny itp. [w:] tegoż, Wybór pism, t. 1, Warszawa 1957.
• Krąpiec M.A., Realizm ludzkiego poznania, Wyd. KUL, Lublin 1995.
• Łukasiewicz J., Logistyka a filozofia [w:] Zagadnienia z logiki i filozofii, Warszawa 1961.
• Łukasiewicz J., Philosophical remarks on many-valued systems of propositional logic [w:] S. McCall (red.), Polish Logic 1920–1939, Clarendon Press, Oxford 1967.
• Pacuła S., Filozofia analityczna formacji szkoły lwowsko-warszawskiej, „Życie i Myśl” 1966, R. 16.
• Przełęcki M., Intuicje moralne, Wyd. Naukowe Semper, Warszawa 2005.
• Przełęcki M., O rozumności i dobroci. Propozycje i morały, Wyd. Naukowe Semper, Warszawa 2002.
• Rzepa T., Psychologia w szkole lwowsko-warszawskiej, PWN, Warszawa 1997.
• Skolimowski H., Polish analitical philosophy, London 1967.
• Styczeń T., Etyka niezależna, Wyd. KUL, Lublin 1980.
• Suszko R., Remarks on Łukasiewicz’s three-valued Logic, „Bulletin of the Section of Logic” 1975, 4, no. 3.
• Twardowski K., Kultura etyczna [w:] tegoż, Rozprawy i artykuły filozoficzne, Lwów 1927.
• Twardowski K., O idio- i allogenicznych teoriach sądu, „Przegląd Filozoficzny” 1907, nr 10.
• Twardowski K., O metodzie psychologii. Przyczynek do metodologii porównawczej badań naukowych [w:] tegoż, Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992.
• Twardowski K., O psychologii, jej przedmiocie, zadaniach, metodzie, stosunku do innych nauk i o jej rozwoju [w:] tegoż, Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992.
• Twardowski K., O zadaniach etyki naukowej, „Przegląd Filozoficzny” 1907, nr 10.
• Woleński J., Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska, Warszawa 1985.
• Woleński J., Logic and Philosophy in the Lvov-Warsaw School, Synthese Library 198, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht 1989.
• Woleński J., Szkoła Lwowsko-Warszawska w polemikach, Warszawa 1997.
• Zamecki S., Koncepcja nauki w szkole lwowsko-warszawskiej, Warszawa 1977.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2022.8.21

Biblioteka Nauki

2233579