Badanie spójności przestrzennej regionalnych rynków pracy na obszarze oddziaływania Portu Lotniczego Katowice-Pyrzowice

• Authors: Agata Surówka

Title variants

Badanie spójności przestrzennej regionalnych rynków pracy na obszarze oddziaływania Portu Lotniczego Katowice-Pyrzowice

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autokorelacja przestrzenna jest to korelacja pomiędzy wartościami tej samej zmiennej w różnych punktach przestrzeni. Metoda ta umożliwia pełniejszą analizę niż tradycyjnie stosowane. Określa struktury przestrzenne i związki między elementami sąsiadującymi ze sobą. Analiza zjawisk przy użyciu tego narzędzia pomocna jest w identyfikacji obszarów, które posiadają odmienne bądź podobne wartości. Dzięki niej możliwa jest ocena i kontrola badanego zjawiska, jak również zidentyfikowanie różnic występujących między obszarami a ich otoczeniem. Podjęta w artykule problematyka miała źródło w tym, że w ostatnim okresie duże znaczenie mają badania w zakresie wpływu transportu lotniczego na regionalne rynki pracy, natomiast w sferze literatury występuje niewielu autorów, którzy podejmują wysiłek badawczy w tym zakresie. Wśród nich pojawiają się nawet stanowiska, że badania z tej dziedziny są jednymi z najważniejszych dla rozwoju regionów. Celem artykułu jest prezentacja metody autokorelacji przestrzennej do określenia stopnia koncentracji i powiązań przestrzennych sytuacji na lokalnych rynkach pracy w powiatach zlokalizowanych na obszarze izochrony Portu Lotniczego Katowice-Pyrzowice. Do analizy wzięto pod uwagę 27 wskaźników charakteryzujących rynek pracy. Okresem badawczym były lata 2011–2015. Źródłem pochodzenia danych są informacje GUS. Otrzymane wyniki pozwoliły ocenić i dostrzec stopień koncentracji sąsiadujących powiatów pod względem przyjętych mierników. W toku badań pozytywnie zweryfikowana została hipoteza badawcza o brzmieniu: powiaty zlokalizowane na obszarze ciążenia badanego obiektu cechują się autokorelacją przestrzenną sytuacji na regionalnych rynkach pracy oraz powodują występowanie nierówności przestrzennych. Charakteryzują się one istotnym statystycznie zróżnicowaniem sytuacji na lokalnych rynkach pracy ze względu na niektóre cechy.

EN

Spatial autocorrelation is the correlation between the values of the same variable at different points in space. This method enables a more complete analysis than is traditionally used as it specifies the spatial structures and relationships between adjacent elements. Analyses of phenomena using this tool is helpful in identifying areas that have different or similar values. Thanks to it, is possible to assess and control the studied phenomenon, as well as identify differences between the areas and their surroundings. The issue discussed in the article stemmed from the fact that recently research on the impact of air transport on regional labour markets has been of great importance. The aim of the article is to present the method of spatial autocorrelation to determine the degree of concentration and spatial connections of the situation on local labour markets in poviats located within the Katowice-Pyrzowice Airport isochrone area. The analysis took into account 27 indicators characterising the labour market. The research period was 2011–2015. In the course of the research, the goal was achieved. The obtained results made it possible to evaluate and notice the degree of concentration of the neighbouring poviats in terms of the adopted measures. In the course of the research, the research hypothesis was positively verified as follows: poviats located in the area of gravity of the examined object are characterised by a spatial autocorrelation of the situation in regional labour markets and cause spatial inequalities.

Keywords

PL

autokorelacja przestrzenna; transport lotniczy; porty lotnicze; metody ilościowe; rynek pracy; autokorelacja przestrzenna; transport lotniczy; porty lotnicze; metody ilościowe; rynek pracy

EN

spatial autocorrelation; air transport; airports; quantitative methods; labour market

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2021
• Issue: 65
• Pages: 138-155

Dates

published

2021-03-31

Contributors

author

Agata Surówka

• Zakład Metod Ilościowych Wydział Zarządzania Politechnika Rzeszowska

References

• Chrzanowska, M., Drejerska, N. (2016). Unemployment in Polish Regions from the Perspective of Spatial Autocorrelation. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 103(3), 101–116.
• Cyrek, M. (2014). Sektorowe charakterystyki państw UE wobec alternatywy konkurencyjność – spójność społeczna. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 37(1), 104–122.
• Jadamus-Hacura, M., Melich-Iwanek, K. (2016). Przyszłość śląskiego rynku pracy w opinii ekspertów – badania pilotażowe. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 304, 68–83.
• Kołodziejczak, A., Kossowski, T. (2016). Wykorzystanie metody autokorelacji przestrzennej do analizy ubóstwa na obszarach wiejskich. Wiadomości Statystyczne, 10, 22–32.
• Malina, A. (2020). Analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski w latach 2005–2017. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 61(1), 138–155. DOI: 10.15584/nsawg.2020.1.10.
• Müller-Frączek, I., Pietrzak, M.B. (2012). Analiza stopy bezrobocia w Polsce w ujęciu przestrzenno-czasowym. Oeconomia Copernicana, 2, 43–55.
• Portal Geostatystyczny (2016). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Pośpiech, E., Mastalerz-Kodzis, A. (2016). A Spatial and Temporal analysis of Labour Market Characteristics. Folia Oeconomica Stetinensia, 16(2), 60–71. DOI 10.1515/ foli-2016-0025.
• Pośpiech, E., Mastelerz-Kodzis, A. (2015). Autokorelacja przestrzenna wybranych charakterystyk społeczno-ekonomicznych. Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych, 16(4), 85–94.
• Kujawiak, M. (2016). Analiza obszaru oddziaływania portu lotniczego – przegląd metod badawczych. Studia Oeconomica Posnaniensia, 4, 112–124. DOI 10.18559/ SOEP.2016.7.6.
• Sej-Kolasa, M., Sztemberg-Lewandowska, M. (2011). Macierze wag w analizie przestrzennej. Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej, 23, 215–233.
• Sitek, S., Runge, J., Kłosowski, S., Runge, A., Petryszyn, J., Pytel, S., Spórna, T., Kurpanik, M., Zuzańska-Zyśko, E. (2013). Społeczno-gospodarcze i przestrzenne kierunki zmian regionalnego oraz lokalnych rynków pracy województwa śląskiego. Raport końcowy, Sosnowiec.
• Sojka, E. (2014). Analiza porównawcza powiatowych rynków pracy województwa śląskiego. Studia Ekonomiczne, 181, 101–113.
• Surówka, A. (2007). Badanie zróżnicowania województw pod względem konkurencyjności. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 11, 645–658.
• Surówka, A. (2014). Konkurencyjność województw Polski Wschodniej na tle regionów Unii Europejskiej w świetle badań własnych. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 39(3), 394–407.
• Surówka, A. (2019a). Portal Geostatystyczny jako narzędzie badawcze nierówności na lokalnych rynkach pracy. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 59(3), 162– 172. DOI 10.15584/nsawg.2019.3.11.
• Surówka, A. (2019b). Taksonomiczna analiza zróżnicowania sytuacji na lokalnych rynkach pracy na obszarze ciążenia Lotniska Chopina w Warszawie jako metoda zarządzania rozwojem regionalnym. Studia Ekonomiczne i Regionalne, 12(4), 362–371. DOI:10.2478/ers-2019-0033.
• Surówka, A. (2019c). Ilościowa ocena dynamiki zmian wskaźnika PKB per capita w regionach Bułgarii i Słowacji. Economic and Regional Studies, 12(2), 127–135. DOI:10.2478/ers-2019-0012.
• Szczuciński, P. (2019). Autokorelacja przestrzenna wybranych cech rozwoju gmin w województwie lubuskim. Optimum. Economic Studies, 3(97), 164–176. DOI: 10.15290/ oes.2019.03.97.11.
• Wosiek, M. (2010). Strukturalne uwarunkowania konkurencyjności regionów Polski Wschodniej w przestrzeni krajowej i europejskiej. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 16, 388–402.
• Woźniak, A., Sikora, J. (2007). Autokorelacja przestrzenna wskaźników infrastruktury wodno-ściekowej województwa małopolskiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 4(2), 315–329.
• Zeug-Żebro, K., Miśkiewicz-Nawrocka, M. (2018). The Demographic Situation and the Level of Unemployment in Poland in the Years 2002, 2008 and 2014. Folia Oeconomica. Acta Universitatis Lodziensis, 4(336), 71–85. DOI: 0.18778/0208-6018.336.05.

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2021.1.8