Change in the level of socio-economic development in Poland in the subregional dimension

• Authors: Marcin Spychała

Title variants

PL

Zmiany poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce w ujęciu subregionalnym

Abstracts

PL

W opracowaniu dokonano analizy poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego subregionów (NUTS-3) w Polsce na podstawie 60 wskaźników ujętych w ramach czterech składowych (czynników) rozwoju regionalnego: kapitału materialnego, kapitału ludzkiego, środowiska naturalnego oraz innowacyjności i przedsiębiorczości. Celem artykułu jest określenie zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego Polski w układzie jednostek NUTS-3. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, a także poziom rozwoju jego czynników przedstawiono na podstawie syntetycznego miernika ukazującego odległość taksonomiczną danego subregionu od ustalonego wzorca rozwoju. Badanie równolegle przeprowadzono w ujęciu statycznym (na podstawie wartości wskaźników w 2019 roku) oraz w ujęciu dynamicznym (na podstawie zmian wartości wskaźników w latach 2010–2019). W opracowaniu weryfikacji poddano hipotezę, według której rozwój społeczno-gospodarczy subregionów w Polsce jest mocno zróżnicowany, a najwyższy jego poziom odnotowuje się w największych miastach wojewódzkich: Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, czy Poznaniu, natomiast najniższy – w subregionach oddalonych od wskazanych dużych miast stanowiących centra rozwoju. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż – z jednej strony – o bieżącym poziomie rozwoju poszczególnych subregionów w Polsce w znacznej mierze decydują działania podejmowane w ostatnim dziesięcioleciu, czyli w okresie pełnego uczestnictwa w polityce spójności Unii Europejskiej, a z drugiej strony – obserwuje się coraz większe dysproporcje rozwojowe na poziomie jednostek NUTS-3, gdyż w największym stopniu zwiększył się poziom rozwoju społeczno-gospodarczego w najsilniejszych gospodarczo subregionach, a w najmniejszym stopniu – w relatywnie słabiej rozwiniętych subregionach (np. w tych, które położone są przy północnej, północno-wschodniej i południowo-zachodniej granicy Polski).

EN

The compilation involved an analysis of the level of socioeconomic development at the NUTS-3 subregion level in Poland, based on 60 indicators classified within 4 subcomponents (factors) of regional development: material capital, human capital, natural environment and both innovativeness and entrepreneurship. The purpose of the article is to present the varied nature of the socio-economic level of development in Poland based on the NUTS-3 subregion concept. The level of socioeconomic development, as well as the level of its shaping factors, is presented based on a synthetic gap exhibiting the taxonomic distance of a particular subregion in terms of the established pattern of development. The examination was carried out in the static dimension (based on the values of the indicators in 2019) as well as in parallel with the dynamic dimension (based on changes in the values of the gaps in the years 2010–2019). In the compilation, a hypothesis which was tested according to which the socio-economic development of the subregions in Poland is highly varied, and its highest level is registered in the largest provincial cities: Warsaw, Cracow, Wrocław and Poznań, and the lowest in the subregions far away from these major cities, which constitute the centers of development.

Keywords

PL

miernik syntetyczny; powiaty; odległość od wzorca; redukcja Hellwiga

EN

synthetic gap; provinces; distance from the role model; Hellwig’s reduction

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2022
• Issue: 69
• Pages: 5-20

Dates

published

2022

Contributors

author

Marcin Spychała

• Katedra Finansów Publicznych Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

• https://orcid.org/000000023860303X

References

• Churski, P. (2008). Czynniki rozwoju regionalnego i polityka regionalna w Polsce w okresie integracji z Unią Europejską. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Dattorro, J. (2005). Convex Optimization & Euclidean Distance Geometry. USA: Meboo Publishing.
• Główny Urząd Statystyczny. (2020). Bank Danych Lokalnych. Retrieved from: http://stat.gov.pl/bdl/ (2020.12.15).
• Grosse, T. G. (2004). Poland and the EU new cohesion policy. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Hall, R. (2012). European Union Regional Policy Aims, Methods, Results and...Reform. Brussels: European Commission.
• Hartigan, J. A. (1975). Clustering Algorithms. New York: J. Wiley.
• Hellwig, Z. (1990). Taksonometria ekonomiczna, jej osiągnięcia, zadania i cele. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
• Iyer, S., Kitson, M., and Toh, B. (2005). Social capital, economic growth and regional development. Regional Studies, 8, 1015–1040. DOI:10.1080/00343400500327943.
• Kehagia, A. (2013). The Impact of the EU’s Structural and Cohesion Funds. Jean Monnet Papers on Political Economy, 6, 2–26.
• Kološta, S. (2016). Učiaci sa región – východiská, podstata, kritika, využitie. Banská Bystrica: Univerzity Mateja Bela v Banskej Bystrici.
• Kordos, J., Paradysz, J. (1999). Some experiments in small area estimation in Poland. Riga: International Association of Survey Statisticians.
• Kozarova, I. (2013). The impact of driving forces of globalization on the nature of border effects in Slovakia. In: L. Krticka (Ed.), Political factors of economic growth and development in transition economies (pp. 78–89). Ostrava: University of Ostrava.
• Krugman, P. (1991). Increasing returns and economic geography. Journal of Political Economy, 99(3), 483–499. DOI:10.1086/261763.
• Martin, R. (2010). Regional economic resilience, hysteresis and recessionary shocks.
• Journal of Economic Geography, 12(1), 1–32. DOI:10.1093/jeg/lbr019.
• Nowak, E. (1990). Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno-gospodarczych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Spychała, M. (2017). Zróżnicowanie przestrzenne absorpcji funduszy unijnych perspektywy finansowej 2007–2013 a zmiany poziomu wzrostu gospodarczego województw w Polsce. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 49(1), 348–358. DOI: 10.15584/nsawg.2017.1.26.
• Spychała, M. (2020a). Spatial differentiation in the EU fund absorption in Poland – a regional outlook. Scientific Papers of Silesian University of Technology – Organization and Management Series, 146, 455–468. DOI: 10.29119/1641-3466.2020.146.32.
• Spychała, M. (2020b). The absorption of EU funds and the socio-economic development in the subregional dimension in Poland. Research Papers of Wrocław University of Economics, 64(3), 78–91. DOI: 10.15611/pn.2020.3.07.
• Stiglitz, J. E. (2004). Globalizacja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sweet, D. (2012). EU Cohesion Policy 2014–2020. Brussels: European Commission.

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2022.1.1

Biblioteka Nauki

2216816