The importance of the bank tax for the Polish state budget − has the COVID-19 pandemic reduced the proceeds from this tax?

• Authors: Juliusz Giżyński

Title variants

PL

Znaczenie podatku bankowego w budżecie państwa polskiego – czy pandemia COVID-19 obniżyła wpływy z tytułu tego podatku?

Abstracts

PL

Głównym celem artykułu była analiza implikacji podatku od niektórych instytucji finansowych, określanego jako podatek bankowy, dla budżetu państwa polskiego od początku funkcjonowania tej daniny. W artykule wskazano także na istotę i cel funkcjonowania tego podatku na tle krajów należących do Unii Europejskiej oraz przedstawiono zasady jego konstrukcji prawnej. W oparciu o przeprowadzone badania stwierdzono, że poziom wpłat z podatku bankowego do budżetu państwa w latach 2016-2019 był stabilny, przyjmując niewielki trend wzrostowy, który się utrzymał w 2020 r., mimo wybuchu pandemii COVID-19. Dodatkowe działania finansowe polskiego rządu spowodowane tą pandemią zwiększyły bowiem podstawę opodatkowania w daninie bankowej. Przyczyniły się one również do wzmocnienia powiązań sektora rządowego z sektorem bankowym, mierzonych indeksem sovereign-bank nexus, wskutek dalszego wzrostu ekspozycji banków na papiery skarbowe. Papiery te bowiem są wyłączone z podstawy opodatkowania w podatku bankowym. W przygotowaniu artykułu wykorzystano metodę badawczą, jaką było krytyczne studium literatury, oraz analizę danych empirycznych publikowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego, Ministerstwo Finansów, Najwyższą Izbę Kontroli oraz Narodowy Bank Polski.

EN

The article's main objective was to analyse the implications of the tax on certain financial institutions, referred to as the bank tax, for the Polish state budget since the very beginning of the levy. The article also indicates the essence and the purpose of this tax's functioning, in comparison to the European Union countries, as well as presents the principles of its legal structure. Based on the research carried out, it was found that the level of the bank tax contributions to the state budget in 2016-2019 was stable, assuming a slight upward trend that continued in 2020, despite the outbreak of the COVID-19 pandemic. The Polish government's additional financial activities, induced by the pandemic, have increased the tax base in the bank levy. These activities have also contributed to the strengthening of the links between the government and the banking sectors, measured by the sovereign-bank nexus index, as a result of the continued increase in the banks' exposure to Treasury securities. These securities are excluded from the bank-levy tax base. The following research method was used in the preparation of the article: a critical study of the literature and an analysis of the empirical data published by the Polish Financial Supervision Authority, the Ministry of Finance, the Supreme Audit Office, and the National Bank of Poland.

Keywords

EN

bank tax; Polish state budget; coronavirus crisis

PL

podatek bankowy; budżet państwa polskiego; kryzys koronawirusowy

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Journal: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Year: 2021
• Volume: 65
• Issue: 4
• Pages: 54-76

Dates

published

2021

Contributors

author

Juliusz Giżyński

• University of Gdańsk

References

• Source: own elaboration based on (KNF, 2020, p. 8; NIK, 2018, p. 19, 2019, p. 97, 2020, p. 109; Rada Ministrów, 2017, p. 46, 2018, p. 45, 2019, p. 46, 2020, p. 47).
• Autoridade Tributaria e Aduaneira. (2020). Mantém-se em vigor em 2020 a contribuição sobre o setor bancário, cujo regime foi aprovado pelo artigo 141.º da Lei n.º 55-A/2010, de 31 de dezembro, na sua redação atual.
• Bremus, F., Schmidt, K., & Tonzer, L. (2020). Interactions between bank levies and corporate taxes: How is bank leverage affected? Journal of Banking and Finance, (118).
• Buch, C., Hilberg, B., & Tonzer, L. (2016). Taxing banks: An evaluation of the German bank levy. Journal of Banking and Finance, (72), 52-66.
• Czechowska, I., Hajdys, D., Stawska, J., Zatoń, W., & Sikorski, J. (2020). Konsekwencje zewnętrznych obciążeń regulacyjnych i fiskalnych dla potencjału akcji kredytowej banków. Warszawski Instytut Bankowości.
• Czekaj, J., Zatoń, W., Lipiński, C., Banasiak, A., Nierodka, A., & Pawlonka, T. (2021, March). Wpływ czynników regulacyjnych i fiskalnych na wyniki finansowe banków w 2020 roku (Raport opracowany na zlecenie Programu Analityczno-Badawczego Fundacji Warszawski Instytut Bankowości). Warszawa.
• Deloitte. (2020). Tax guides and highlights. Retrieved August 20, 2020 from https://dits.deloitte. com/#TaxGuides
• Drwiłło, A. (Ed.). (2018). Podstawy finansów i prawa finansowego. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Dudek, P. (2019a, 30 January). Globalne grupy kapitałowe uciekną przed podatkiem bankowym. Dziennik Gazeta Prawna, 21(4923).
• Dudek, P. (2019b, 8 May). Jest luka w podatku bankowym. Dziennik Gazeta Prawna, 88(4990).
• Dudek, P. (2020, 8 June). Fiskus odpuszcza podatek bankowy. Dziennik Gazeta Prawna, 110(5263).
• EC. (2020). Taxes in Europe Database v3. Retrieved August 20, 2020 from https://ec.europa.eu/taxation_customs/tedb/taxSearch.html
• EC. (2021a, May). European Economic Forecast - Spring 2021. European Economy. Institutional Paper, (149).
• EC. (2021b). European Investment Bank (EIB). Retrieved January 1, 2021 from https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/european-investment-bank_en
• Giżyński, J. (2017). Wydajność fiskalna podatku bankowego w Polsce w początkowym okresie jego funkcjonowania. Nauki o Finansach, 1(30), 28-41.
• Giżyński, J. (2021). Four years of tax levy on certain financial institutions in Poland - implications for the banking sector. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2(65), 33-56.
• Giżyński, J., & Wierzba, R. (2018). Spadek znaczenia euro jako waluty międzynarodowej. Zarządzanie i Finanse, 3/1(16), 179-206.
• Graca, M. (2020). Konsekwencje wprowadzenia podatku od niektórych instytucji finansowych dla polskiego sektora bankowego i budżetu państwa. Bezpieczny Bank, 1(78), 53-69.
• Hryckiewicz, A., Mielus, P., Skorulska, K., & Snarska, M. (2018). Does a bank levy increase frictions on the interbank market? (SGH KAE Working Papers Series, No. 033, March).
• IMF. (2018, September). Republic of Latvia. 2018 Article IV Consultation-Press Release; Staff Report; and Statement by the Executive Director for the Republic of Latvia (IMF Country Report, No. 18/266).
• IMF. (2021, February). Republic of Poland. 2020 Article IV Consultation-Press Release; Staff Report; and Statement by the Executive Director for the Republic of Poland (IMF Country Report, No. 21/35).
• Jarno, K., & Kołodziejczyk, H. (2018). Two years of the bank tax in Poland - an analysis of effects. Safe Bank, 2(71), 86-95.
• KNF. (2020, June). Informacja na temat sytuacji sektora bankowego. Warszawa: Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej. Zespół Analiz Sektora Bankowego.
• Kozłowska, A. (2017). Podatek bankowy w krajach UE - wybrane aspekty. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, (2), 88-100.
• Majchrzycka-Guzowska, A. (2019). Finanse i prawo finansowe. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Martysz, C., & Bartlewski, B. (2018). Podatek bankowy - koncepcja europejska i studium przypadków wybranych krajów UE. Studia BAS, 1(53), 101-133.
• NBP. (2016, December). Raport o stabilności systemu finansowego. Warszawa: Departament Stabilności Finansowej.
• NBP. (2019a, June). Raport o stabilności systemu finansowego. Warszawa: Departament Stabilności Finansowej.
• NBP. (2019b, December). Raport o stabilności systemu finansowego. Warszawa: Departament Stabilności Finansowej.
• NBP. (2020a, June). Raport o stabilności systemu finansowego. Wydanie specjalne: skutki pandemii COVID-19. Warszawa: Departament Stabilności Finansowej.
• NBP. (2020b, December). Raport o stabilności systemu finansowego. Warszawa: Departament Stabilności Finansowej.
• NBP. (2020c). Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2019 r. Warszawa.
• NBP. (2021a, June). Raport o stabilności systemu finansowego. Warszawa: Departament Stabilności Finansowej.
• NBP. (2021b). System finansowy. Raporty o stabilności systemu finansowego. Dane liczbowe do wykresów przedstawionych w raporcie. Retrieved June 30, 2021 from https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/systemfinansowy/stabilnosc.html
• NIK. (2018). Informacja o wynikach kontroli: Pobór podatku od instytucji finansowych. Warszawa.
• NIK. (2019). Analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2018 roku. Warszawa.
• NIK. (2020). Analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2019 roku. Warszawa.
• OECD. (2020). Details of Tax Revenue - Latvia. Retrieved September 30, 2020 from https://stats.oecd. org/Index.aspx?DataSetCode=REVLVA
• PWC. (2020). Worldwide Tax Summaries Online. Retrieved August 20, 2020 from https://taxsummaries.pwc.com
• Rada Ministrów. (2017). Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2016 r. Omówienie. Warszawa.
• Rada Ministrów. (2018). Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. Omówienie. Warszawa.
• Rada Ministrów. (2019). Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r. Omówienie. Warszawa.
• Rada Ministrów. (2020). Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r. Omówienie. Warszawa.
• Rada Ministrów. (2021). Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. Omówienie. Warszawa.
• Raport o sytuacji ekonomicznej banków „BANKI 2019” wydawany na zlecenie Związku Banków Polskich. (2020, April). Warszawa: Fundacja Warszawski Instytut Bankowości.
• Raport o sytuacji ekonomicznej banków „BANKI 2020” wydawany na zlecenie Związku Banków Polskich. (2021, April). Warszawa: Fundacja Warszawski Instytut Bankowości.
• Rudke, M. (2020, 13 February). Konsolidacja banków w Polsce efektem słabej rentowności. Retrieved September 30, 2020 from https://www.parkiet.com/Analizy/302139922-Konsolidacja-bankow-w-Polsce-efektem-slabej-rentownosci.html
• Rudke, M. (2021, 31 January). Podatek od aktywów przeobraził polski sektor bankowy. Retrieved June 30, 2021 from https://www.parkiet.com/Parkiet-PLUS/301319997-Podatek-od-aktywow-przeobrazil-polski-sektor-bankowy.html
• Santander. (2020). Establish Overseas. Retrieved August 20, 2020 from https://santandertrade.com/en/ portal/establish-overseas
• Stellmaszyk, S. (2019). Rumuńskie banki ograniczą inwestycje z powodu podatku od chciwości? Retrieved August 20, 2020 from https://alebank.pl/rumunskie-banki-ogranicza-inwestycje-z-powodu-podatku-od-chciwosci
• Szewska, M. (2020). Podatek bankowy na Słowacji przechodzi do historii już pierwszego lipca. Retrieved August 20, 2020 from https://alebank.pl/podatek-bankowy-na-slowacji-przechodzi-do-historii-juz-pierwszego-lipca
• The Swedish National Debt Office. (2020). Retrieved August 20, 2020 from https://www.riksgalden.se/ fi/our-operations/financial-stability/how-crisis-management-is-financed/#
• Twarowska-Ratajczak, M. (2018). Przerzucalność podatku od niektórych instytucji finansowych - skutki wprowadzenia podatku dla klientów instytucji finansowych w Polsce. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (363), 99-112.
• UKNF. (2019). Sytuacja sektora bankowego w 2018 roku. Warszawa.
• Ustawa z dnia 15 stycznia 2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych (Dz. U. 2016, poz. 68, 996 ze zm.)
• Zákon o osobitnom odvode vybraných finančných inštitúcií a o doplnení nie-ktorých zákonov, Zákon č. 384/2011 Z. z. Retrieved August 20, 2020 from https://www.zakonypreludi.sk/zz/2011-384
• ZBP. (2021, 10 August). ZBP apeluje o zwolnienie nowych kredytów inwestycyjnych z podatku bankowego. Retrieved September 30, 2021 from https://alebank.pl/zbp-apeluje-o-zwolnienie-nowych-kredytow-inwestycyjnych-z-podatku-bankowego/?id=379774&catid=25926&- cat2id=25928&cat3id=18916

Identifiers

DOI

10.15611/pn.2021.4.04

Biblioteka Nauki

1930441