Psychologia ekonomiczna w Polsce. Czy ekonomiści potrzebują psychologów, a psycholodzy - ekonomistów?

• Authors: Renata Wojciechowska

Title variants

EN

Economic Psychology in Poland. Do Economists Need Psychologists and Psychologists – Economists?

Abstracts

EN

The primary function of economics, an interdisciplinary science, is to explain human action. This is not possible based solely on economic modeling. For this purpose, economics needs psychology and sociology. Thanks to such cooperation, economic subdisciplines arise. The aim of the article is to analyze the problem of the formation of sciences on the border of economics and psychology in terms of the subject and methodology. The considerations made are based on research in the area of economic methodology, economic psychology, behavioral economics, and experimental economics. An additional advantage is the use of the results of empirical research in the analysis of the relationship between economics and psychology by means of interviews with specialists and questionnaire research.

PL

Podstawową funkcją ekonomii jako nauki interdyscyplinarnej jest wyjaśnianie ludzkiego działania. Nie jest to możliwe na podstawie jedynie modelowania ekonomicznego. Ekonomia potrzebuje w tym celu psychologii i socjologii. Dzięki takiej kooperacji powstają subdyscypliny ekonomiczne. Celem artykułu jest analiza problemu tworzenia się nauk z pogranicza ekonomii i psychologii pod względem przedmiotowym i metodologicznym. Przeprowadzone rozważania opierają się na badaniach z obszaru metodologii ekonomii, psychologii ekonomicznej, ekonomii behawioralnej i ekonomii eksperymentalnej. Dodatkowym walorem jest wykorzystanie w analizie wyników badań empirycznych, które dotyczyły badania relacji ekonomii i psychologii za pomocą wywiadów ze specjalistami i badań ankietowych. Słowa kluczowe: psychologia ekonomiczna, ekonomia psychologiczna, ekonomia behawioralna, ekonomia eksperymentalna, metodologia ekonomii, subdyscypliny ekonomiczne Współczesny rozwój dyscyplin naukowych jest uwarunkowany ich wzajemnym przenikaniem się i scalaniem wiedzy pochodzącej z różnych źródeł. Ograniczenia deskryptywne, eksplanacyjne i predykcyjne spowodowały, że coraz więcej badaczy podejmuje współpracę w interdyscyplinarnych i multidyscyplinarnych grupach roboczych, korzystając z pluralizmu metodologicznego.

Keywords

PL

psychologia ekonomiczna; ekonomia psychologiczna; ekonomia behawioralna; eko-; nomia eksperymentalna; metodologia ekonomii; subdyscypliny ekonomiczne

EN

economic psychology; psychological economics; behavioral economics; experimental eco-; nomics; methodology of economics; economic subdisciplines

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Journal: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Year: 2023
• Volume: 67
• Issue: 3
• Pages: 153-163

Dates

published

2023

Contributors

author

Renata Wojciechowska

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

References

• Brzeziński, M., Gorynia, M. i Hockuba Z. (2008). Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XXI w. Między imperializmem a korporacją. Ekonomista, 2, 208.
• Dopfer, K. (2008). The economic agent as rule maker and rule user: Homo sapiens oeconomicus. Journal of Evolutionary Economics, 14, 177-178.
• Gorynia, M. i Kowalski, T. (2013). Nauki ekonomiczne i ich klasyfikacja a wyzwania współczesnej gospodarki. Ekonomista, 4, 457.
• Heller, M. (2009). Filozofia nauki. Petrus.
• Kahneman, D. (2011). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Media Rodzina.
• Kahneman, D., Sibony, O. i Sunstein, C. (2011). Szum, czyli skąd się biorą błędy w naszych decyzjach. Media Rodzina.
• Kahneman, D. i Tversky, A. (1973). On the psychology of prediction. Psychological Review, 80(4), 237-251.
• Kahneman, D. i Tversky, A. (1979). Prospect theory: An analysis of decision under risk. Econometrica, 47(2).
• Kalisz, A. (2014). Inter- a transdyscyplinarność w badaniach nad mediami. Postscriptum Polonistyczne, 1(13), 197.
• Katona, G. (1952). Psychological analysis of economic behavior. Journal of Political Economy, 60(2).
• Kozłowski, J. (b.d.). Narodziny i rozwój dyscyplin naukowych. Pobrano 26 czerwca 2022 z http://kbn.icm.edu.pl/pub/kbn/sn/archiwum/9601/kozlow.html
• Krzyżanowski, L. (1994). O podstawach kierowania organizacjami. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kuc, B. (2012). Funkcje nauki. Wstęp do metodologii. Nauka nie jest grą. Polskie Towarzystwo Matematyczne.
• Menger, C. (2013). Zasady ekonomii. FijoRR Publishing.
• Nelson, R. i Winter, S. (2002). Evolutionary theorizing in economics. Journal of Economic Perspectives, 16(2), 41.
• Nobel Prize.org. (b.d.). Pobrano 20 września 2022 z https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences (dla 1978, 2002 i 2017 r.).
• Polowczyk, J. (2010). Elementy ekonomii behawioralnej w dziełach Adama Smitha. Ekonomista, 4, 493-522.
• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 20 września 2018 r. w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1818)
• Simon, H. (1955). A behavioral model of rational choice. The Quarterly Journal of Economics, 69(1), 99-118.
• Smith, A. (1989). Teoria uczuć moralnych. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Smith, V. (1994). Economics in the laboratory. Journal of Economic Perspective, 8(1).
• Tarde, G. (1903). Psychologie économique. The Economic Journal, 13.
• Thaler, R. (1980). Toward a positive theory of consumer choice. Journal of Economic Behavior & Organization, 1, 39-60.
• Thaler, R. (1999). Mental accounting matters choice. Journal of Behavioral Decision Making, 12.
• Thaler, R. (2000). Od homo oeconomicus do homo sapiens. Gospodarka Narodowa, 161.
• Thaler, R. (2018). Zachowania niepoprawne. Tworzenie ekonomii behawioralnej. Media Rodzina.
• Wojciechowska, R. (2017). Ekonomia odkrycia naukowego. Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej.
• Zalega, T. (2015). Ekonomia behawioralna jako nowy nurt ekonomii – zarys problematyki. Studia i Materiały, 18, 7-22.
• Zaleśkiewicz, T. (2011). Psychologia ekonomiczna. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Identifiers

DOI

10.15611/pn.2023.3.14

Biblioteka Nauki

15015234