Etyka seksualna, małżeństwo i rodzina jako zniewolenie czy ostoja prawdziwej wolności? Analiza obrony małżeństwa i rodziny w pismach Gilberta Keitha Chestertona

• Authors: Ewa Laskowska

Title variants

EN

Sexual Ethics, Marriage and Family as Enslavement or a Refuge of True Freedom? An Analysis of the Defense of Marriage and Family in the Writings of Gilbert Keith Chesterton

Abstracts

EN

The cultural revolution proceeds through history bringing liberation to the oppressed man. After liberating him from the oppression of the social class, it proclaims liberation from cultural norms, sexual ethics, unbreakable marriage, the difficulties caused by having a family, and even the liberation of a person from his or her own specific gender. But is it really a liberation? According to Gilbert Keith Chesterton, who witnessed the beginnings of social changes that took place at the turn of the 19th and 20th centuries, the revolution in manners may lead to a more sophisticated form of bondage – the bondage of the mind. The article examines the defense of sexual ethics, marriage and family as presented by Chesterton in his writings, trying to answer the questions: can Chesterton’s voice be relevant and intriguing today; can it complement the present discussion with a new point of view. The article indicates that the writer changes the perspective. He points that it is not Catholic sexual ethics, the indissolubility of marriage and the family that enslave man. But the constant changes, sexual freedom and divorce lead to the weakening of human will and intellectual enslavement. Because true freedom is hidden in a non-obvious and paradoxical way precisely in adherence to sexual ethics, a stable marriage and family, which are not only Christian but also extremely rational ideals.

PL

Rewolucja kulturowa postępuje przez dzieje, niosąc wyzwolenie uciemiężonemu człowiekowi. Po oswobodzeniu go z ucisku klasy społecznej głosi ona wyzwolenie ze sztywnych norm kulturowych, etyki seksualnej, nierozerwalnego małżeństwa, trudności, jakie powoduje posiadanie rodziny, a nawet uwolnienie człowieka z okowów własnej, określonej płci. Czy jednak rzeczywiście jest to wyzwolenie? Zdaniem Gilberta Keitha Chestertona, który był świadkiem początków przemian społecznych, jakie następowały już na przełomie XIX i XX wieku, rewolucja obyczajowa może prowadzić do bardziej wyrafinowanej formy zniewolenia – zniewolenia umysłu. Artykuł przedstawia obronę etyki seksualnej, małżeństwa i rodziny proponowaną przez Chestertona, starając się odpowiedzieć na pytania, czy głos tego pisarza może być aktualny i intrygujący również współcześnie oraz czy może on ubogacić obecne spory nowym punktem widzenia. W odniesieniu do potrzeby wyzwalania się od norm pisarz odwraca perspektywę, ukazując, iż to nie katolicka etyka seksualna, nierozerwalność małżeństwa i rodzina są okowami zniewalającymi człowieka, lecz ciągłe zmiany, swoboda seksualna oraz rozwody – to one prowadzą bowiem do osłabienia ludzkiej woli i intelektualnego zniewolenia. Prawdziwa wolność ukryta jest natomiast, w sposób nieoczywisty i paradoksalny, właśnie w  przestrzeganiu etyki seksualnej, trwałym małżeństwie i rodzinie, które nie tylko stanowią chrześcijańskie ideały, ale są wyjątkowo racjonalne.

Keywords

EN

Chesterton; cultural revolution; dissolution of marriage; family; sexual ethics

PL

Chesterton; rewolucja kulturowa; małżeństwo; rodzina; etyka seksualna

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Analecta Cracoviensia
• Year: 2021
• Volume: 53
• Pages: 57-71

Dates

published

2021

Contributors

author

Ewa Laskowska

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

• https://orcid.org/0000000259240506

References

• Bloom A., Umysł zamknięty, przeł. T. Bieroń, Poznań 1997.
• Chesterton G.K., Co jest złe w świecie, tł. M. Reda, Sandomierz 2013.
• Chesterton G.K., Czterech niewinnych złoczyńców, tł. M. Reda, Sandomierz 2014.
• Chesterton G.K., Dla sprawy, tł. J. Rydzewska, Warszawa 2014.
• Chesterton G.K., Eugenika inne zło, tł. M. Reda, Sandomierz 2012.
• Chesterton G.K., Heretycy, tł. J. Rydzewska, Warszawa-Ząbki 2004.
• Chesterton G.K., Obrona człowieka. Wybór publicystyki (1909–1920), tł. J. Rydzewska, Warszawa 2008.
• Chesterton G.K., Obrona rozumu. Wybór publicystyki (1930–1936 oraz wydania późniejsze), tł. J. Rydzewska, Warszawa 2014.
• Chesterton G.K., Obrona świata. Wybór publicystyki (1901–1908), tł. J. Rydzewska, Warszawa 2006.
• Chesterton G.K., Ortodoksja. Romanca o wierze, tł. M. Sobolewska, Warszawa-Ząbki 2008.
• Chesterton G.K., Zabobon rozwodu, tł. M. Reda, Sandomierz 2012.
• Chesterton G.K., Źródło i mielizny, tł. J. Rydzewska, Warszawa 2016.
• Gałuszka P., Karol Wojtyła i „Humanae vitae”. Wkład arcybiskupa krakowskiego i grupy polskich teologów w encyklikę Pawła VI, tł. z oryginału włoskiego K. Stopa, Warszawa 2018.
• Dostojewski F., Dzieła wybrane, t. 6: Bracia Karamazow, tł. A. Wat, Warszawa 1959.
• Freud Z., Wstęp do psychoanalizy, tł. S. Kempnerówna, W. Zaniewicki, Warszawa 1957.
• Hylewski M., Burdzik T., Teoria krytyczna Szkoły Frankfurckiej jako krytyka kultury masowej, „Kultura – Historia – Globalizacja” (2014) nr 15, s. 115–137.
• Kuby G., Globalna rewolucja seksualna. Likwidacja wolności w imię wolności, tł. D. Jankowska, J. Serafin CSsR, Kraków 2013.
• Kupczak J., Amoris laetitia. Konflikt interpretacji, Poznań 2020. Kupczak J., Źródła sporu o „Amoris laetitia”, Poznań 2018.
• Laskowska E., Przywrócić wolność intelektualną w „epoce nonsensu”. Analiza myśli G.K. Chestertona, „Studia Nauk Teologicznych” 15 (2020), s. 245–262.
• Łysień L., Groza pandemii, Kraków 2021.
• Miłosz C., Zniewolony umysł, Paryż 1980.
• Orwell G., 1984, Kraków 1981.
• Peeters M.A., Globalizacja zachodniej rewolucji kulturowej. Kluczowe pojęcia, mechanizm działania, tł. G. Grygiel, Warszawa 2010.
• Petry-Mroczkowska J., Amerykańska wojna kultur, Warszawa 1999.

Identifiers

DOI

10.15633/acr.5303

Biblioteka Nauki

29552062