Rywalizacja o władzę między prezydentem Franklinem Delano Rooseveltem a Sądem Najwyższym w USA

• Authors: Bohdan Szklarski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rok 1936 przyniósł w USA znacznie więcej niż reelekcję prezydenta Fran­klina Delano Roosevelta. W przestrzeni publicznej zaistniał w skali dotąd niespotykanej ostry konflikt o program reform zwany Nowym Ładem. Amerykańska demokracja zaprezentowała swoją złożoność i niedookre­śloność. Konflikt ten miał wiele aspektów: instytucjonalny - spór między rządem (prezydentem, Kongresem i Administracją) a Sądem Najwyższym odnośnie zakresu kompetencji instytucji władzy; polityczny – dotyczący odpowiedzialności elit politycznych przed społeczeństwem; społeczno -ekonomiczny – odnośnie kierunku rozwoju amerykańskiej demokracji; filozoficzny – spór dotyczący rozumienia pojęcia wolności; prawny – do­tyczący formalnych relacji między poziomami władzy; personalny między osobowościami i osobistościami reprezentującymi odmienne widzenie wła­dzy; historyczny – przypominający początki republiki i spory o konstytu­cję. Dla niektórych, spór prezydenta Franklina Delano Roosevelta z Sądem Najwyższym dotyka samej istoty demokracji przedstawicielskiej. Po roku, konflikt został w zasadzie zażegnany, wszystkie jego strony wyszły z niego „poturbowane”, system polityczny pokazał swoją zdolność do regeneracji. Wnioski z niego płynące, są po dziś dzień przyczynkiem do ważnych dla amerykańskiej demokracji i ciekawych dla jej badaczy dociekań na temat przywództwa politycznego i jego relacji ze społeczeństwem. Analiza do­świadczeń amerykańskich może swoim znaczeniem jest przydatna wszę­dzie tam gdzie przedmiotem politycznego sporu staje się niezależność wła­dzy sądowniczej.

EN

1936 brought a lot more than the re-election of president Franklin Delano Roosevelt. It was also a year which brought a broad and radical challenge to the New Deal reform policies. American democracy demonstrated its com­plexity and unfinishedness. The conflict between FDR and the Supreme Court has many dimensions: institutional – conflict between the govern­ment (the president, Congress and the Administration) and the US Supre­me Court over the range of powers of each actor; political – regarding the accountability of political elites; socio-economic – regarding the direction of development of American democracy; philosophical – over the meaning of liberty; legal – regarding the separation of powers between the levels of government; personal – between persons and personalities represen­ting divergent visions of power; and historical – reviving the constitutional debates from the early republic. For some, the clash between FDR and the USSC touched the very essence of the representative democracy. After a year, the level of tensions subsided and all parties were scarred, yet the po­litical system as such demonstrated its resilience. Its outcome to these days serves as a pretext for deliberations about the relations between leaders and followers. Events in America may be useful for all countries where the auto­nomy of the judicial branch of government becomes a political issue.

Keywords

PL

Sąd Najwyższy; prezydent; FDR; Nowy Ład; ideologia; reforma; mandat wyborczy; przywództwo; porażka

EN

Supreme Court, president; FDR; New Deal; ideology; reform; electoral mandate; leadership; failure

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Folia Historica Cracoviensia
• Year: 2019
• Volume: 25
• Issue: 1

Dates

published

2019

online

2019-07-01

Contributors

author

Bohdan Szklarski

• Uniwersytet Warszawski

Identifiers

DOI

10.15633/fhc.3417