The Album of the Archconfraternity of the Blessed Sacrament and Five Wounds of Our Lord Jesus Christ at the Corpus Christi Church in Krakow. A Gem of Old Polish Sacred Art and an Invaluable Historical Source

• Authors: Kazimierz Łatak

Title variants

PL

Album Arcybractwa Najświętszego Sakramentu i Pięciu Ran Pana Jezusa przy kościele Bożego Ciała w Krakowie. Perła staropolskiej sztuki sakralnej oraz bezcenne źródło historyczne

Abstracts

PL

Album Arcybractwa Najświętszego Sakramentu i Pięciu Ran Pana Jezusa, działającego przy kościele Bożego Ciała w Krakowie na Kazimierzu, został wykonany w XVII wieku, aczkolwiek jego najstarszą warstwę stanowi zawartość skopiowanego wcześniejszego katalogu obejmującego wpisy z lata 1551–1612. Jest księgą rękopiśmienną dużego formatu, dziełem oryginalnym i ambitnym, perłą staropolskiej sztuki sakralnej, autentycznym dokumentem obyczajowości kulturowej kilku epok, bezcennym źródłem historycznym. Dotąd pozostawał jednak w cieniu zainteresowań naukowych, chociaż w studiach nad kościołem Bożego Ciała oraz nad dziejami i zasobem archiwum klasztornego był niejednokrotnie przywoływany i wykorzystywany. Album pełnił rolę reprezentacyjną, emocje przy jego otwieraniu były niewątpliwie spore, należy bowiem do kategorii pięknych ksiąg. W swojej formie, kształcie i sztuce nawiązuje do średniowiecznych i renesansowych kodeksów bogato dekorowanych. Niejedna z jego kart jest całostronicową malaturą ze scenami figuralnymi, posiada nadto okazałe elementy florystyczne, heraldyczne oraz inicjały. Mimo upływu niemal czterech wieków od fundacji nie przestał być używany, co sprawia, że traktuje się go jako klamrę spinającą przeszłość z teraźniejszością. Wartość naukową poznawczą i aplikacyjną, a także kulturową Albumu naukowcy zauważyli dopiero na początku XX wieku. W obieg naukowy wprowadził go ks. Józef Augustyn Błachut, autor pierwszej nowoczesnej monografii klasztoru, opublikowanej w 1905 roku. Dzisiaj Album jest w zasobie archiwum klasztornego jednym z najczęściej konsultowanych źródeł przez historyków, historyków sztuki, historyków kultury oraz historyków geografii religijnej, a równie chętnie oglądany przez wizytujących klasztor i jego bibliotekę miłośników kultury. Stanowi bowiem niezwykły pomnik narodowego i kościelnego dziedzictwa kulturowego, a zarazem źródło do badań nad religijnością polską, mobilnością ludności, recepcją i transmisją idei, wymianą kulturową, kontaktem klasztoru z jego otoczeniem; dostarcza materiału do poznawania demografii, ustroju, kultury oraz infrastruktury podkrakowskiego Kazimierza i całej aglomeracji krakowskiej.

EN

The Album of the Archconfraternity of the Blessed Sacrament and Five Wounds of Our Lord ff Jesus Christ at Kazimierz in Krakow was made in the 17th century, but its oldest section duplicates the contents of an earlier catalogue comprising entries from 1551–1612. The album is a large-sized manuscript volume, an original and ambitious work, a gem of the Old Polish sacred art, a genuine document of several cultural epochs and an invaluable historical source. However, to date it has been largely ignored by researchers, although it has been referred to and used as a source on multiple occasions in studies on the Corpus Christi Church and the history and resources of the monastic archive. The album had a representative function, and the very act of opening. its pages must have evoked excitement as the book was beautifully executed. In its form, shape, and artwork, it resembles lavishly decorated Mediaeval and Renaissance codices. Many of its sheets are in fact whole-page paintings with figural scenes; it also features impressive floral and heraldic elements as well as initials. Despite the passage of four centuries since its inception, it is still in use, and has therefore become a link between the past and the present. Its scholarly, cognitive and application-related value was noticed by researchers only in the early 20th century. It was Rev. Józef Augustyn Błachut, author of the first modern monograph of the monastery, published in 1905, who introduced the album into scholarly circulation. Today, it is one of the most frequently consulted sources in the archive of the monastery, drawing attention of historians, art historians, culture historians and religious geography historians, but also culture enthusiasts who visit the monastery and its library. It is a remarkable memorial of cultural heritage of the nation and the Church, and a source to be used inresearch on Poland’s religious life, population mobility, reception and transmission of ideas, cultural exchange, ties of the monastery with its surroundings; it provides research data for studies on the demography, system of government, culture and infrastructure of Kazimierz and the entire Krakow urban area.

Keywords

EN

church confraternities in Krakow; culture of writing; sacred art; archive of the Monastery of Canons Regular of the Lateran in Krakow

PL

konfraternie kościelne w Krakowie; kultura pisma; sztuka sakralna; archiwum klasztoru kanoników regularnych laterańskich w Krakowie

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Folia Historica Cracoviensia
• Year: 2020
• Volume: 26
• Issue: 1
• Pages: 123-157

Dates

published

2020

Contributors

author

Kazimierz Łatak

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Identifiers

DOI

10.15633/fhc.3737

Biblioteka Nauki

11347079