The significance of the Black Sea in Turko-Soviet relations in 1939–1946

• Authors: Karolina Wanda Olszowska

Title variants

PL

Znaczenie Morza Czarnego dla relacji turecko-sowieckich w latach 1939-1946

Abstracts

PL

Morze Czarne oraz cieśniny czarnomorskie podczas II wojny światowej i zaraz po jej zakończeniu miały istotny wpływ na kształtowanie się relacji turecko-sowieckich. Już na początku wojny Moskwa starała się wymusić na Ankarze rewizję traktatu z Montreux. Naciski sowieckie uzależnione były od sytuacji wojennej, powróciły, gdy Alianci zaczęli zyskiwać przewagę w konflikcie. W 1945 roku Turcja, obawiając się braku poparcia w przypadku konfliktu ze Związkiem Radzieckim, gotowa była na ustępstwa, w następnym roku Moskwa coraz śmielej zaczęła w swoich notach domagać się rewizji traktatu z Montreux w taki sposób, aby o Cieśninach decydowały państwa czarnomorskie, a na straży bezpieczeństwa Bosforu i Dardanele stały Turcja i Związek Radziecki. Ankarę mogło w tym okresie uratować tylko wsparcie zachodnie – a w dłuższym kontekście wybuch zimnej wojny.

EN

The Black Sea and the Black Sea Straits during World War II and immediately after its end had a huge impact on the formation of Turkish-Soviet relations. Already at the beginning of the war, Moscow tried to force Ankara to revise the Montreux Treaty. Soviet pressure depended on the war situation and resurfaced as the Allies began winning the war. In 1945, Turkey, fearing a lack of support in the event of a conflict with the Soviet Union, was ready to make concessions, and in the following year Moscow began to boldly demand a revision of the Montreux Treaty in its notes in such a way that the straits would be decided by the Black Sea states, and the security guards Turkey and the Soviet Union were to become the Bosphorus and the Dardanelles. Ankara could only have been saved by Western support during this period - and in the longer context by the outbreak of the Cold War.

Keywords

EN

Republic of Turkey; Soviet Union; Black Sea; Bosphorus and Dardanelles; Cold War; straits

PL

Republika Turcji; Związek Radziecki; Morze Czarne; cieśniny; Bosfor i Dardanele; zimna wojna

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Folia Historica Cracoviensia
• Year: 2021
• Volume: 27
• Issue: 2
• Pages: 43-61

Dates

published

2021

Contributors

author

Karolina Wanda Olszowska

• Jagiellonian University

References

• Büyükelçilik Tarihi ve Önceki Büyükelçilerimiz [online:] http://moskova.be.mfa.gov.tr/Mission/MissionChiefHistory
• Hür A., Çok Partili Dönem’in Öteki Tarihi. İnönü ve Bayar’lı Yıllar 1938-1960, İstanbul 2015, wyd. Profil Kitap
• Kapuśniak T., Polityka czarnomorska Turcji, Lublin 2010, wyd. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej
• King C., Dzieje Morza Czarnego, Warszawa 2006, wyd. Czarne
• Kinross J., The Ottoman Centuries. The Rise and Fall of the Turkish Empire, New York 2002, wyd. Perennial
• Macfie A., The Turko-Soviet talks of September-October 1939: A Secret German Report, Balkan Studies, nr 2/1985, ss. 431-442
• Olszowska K., The Intricacies of (Un)lasting Turkish-Russian Alliances, The Warsaw Institute Review nr 3(14)/2020, s. 78-85.
• Smoleń K., Geostrategiczne położenie Turcji w XXI wieku, Lublin 2020, wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Tamkin N., Britain, Turkey and the Soviet Union, 1940-45. Strategy, Diplomacy and Intelligence in the Eastern Mediterranean, London 2009, wyd. Palgrave Macmillan
• Tanty M., Bosfor i Dardanele w polityce mocarstw, Warszawa 1982, Państwowe Wydawnictwo Naukowe
• Weisband E., Turkish Foreign Policy 1943-1945. Small State Diplomacy and Great Power Politics, Princeton 1973, wyd. Princeton University Press
• Wituch T., Tureckie przemiany. Dzieje Turcji 1878-1923, Warszawa 1980, wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe
• Wódka J., Polityka zagraniczna Turcji. Uwarunkowania wewnętrzne oraz podmioty decyzyjne, Warszawa 2012, wyd. TRIO
• Zdulski K., Bariera bliskowschodnia. Turcja w polityce Wielkiej Brytanii w latach 1939-1942, Kraków-Łódź 2019, wyd. Ośrodek Myśli Politycznej
• Zgórniaka M., Łaptos J., Solarz J. (red.), Wielka historia świata. Wielkie wojny w XX wieku 1914 - 1945, Kraków 2006, t. 11, wyd. Świat Książki
• Zürcher E. J., Turcja. Od sułtanatu do współczesności, Kraków 2013, wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego

Identifiers

DOI

10.15633/fhc.4197

Biblioteka Nauki

31013513