Problem ideałów w twórczości i życiu Fiodora Dostojewskiego. Polemika z uwagami Lwa Szestowa

• Authors: Nina Putała

Abstracts

EN

In Shestov’s study of the work and life of Fyodor Dostoyevsky, Shestov presents the writer as a thinker who, together with his life experience, disposes of naive reference to ideals and gradually discovers the essence of the drama of human existence. Shestov, a critic of idealism and reason-based tradition, shows Dostoyevsky’s process of abandoning ideals as an act of philosophical courage and a way out of the limitations of rational discourse. At the same time, Shestov ignores the positive and cognitive function of reference to ideals, whereas Dostoyevsky distinguishes it despite the views attributed to him by Shestov, as the author observes.

PL

Lew Szestow w swoim studium nad twórczością i życiem Fiodora Dostojewskiego ukazuje pisarza jako myśliciela, który wraz z doświadczeniem życiowym wyzbywa się naiwnego odniesienia do ideałów i stopniowo odkrywa istotę dramatu ludzkiej egzystencji. Szestow – krytyk idealizmu i tradycji opartej na rozumie – pokazuje proces porzucania przez Dostojewskiego ideałów jako akt filozoficznej odwagi i wyjście z ograniczeń racjonalnego dyskursu. Przy tym Szestow pomija pozytywną, poznawczą funkcję odniesienia do ideałów, którą – zdaniem autorki – Dostojewski, wbrew przypisywanym mu przez Szestowa poglądom, zauważa.

Keywords

EN

Lev Shestov; Fyodor Dostoyevsky; ideals; rationalism; existence

PL

Lew Szestow; Fiodor Dostojewski; ideały; racjonalizm; egzystencja

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Logos i Ethos
• Year: 2021
• Volume: 56
• Issue: 1
• Pages: 101-118

Dates

published

2021

Contributors

author

Nina Putała

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

• https://orcid.org/0000000220842518

References

• Dostojewski F., Aforyzmy, przeł. Z. Podgórzec, R. Przybylski, Warszawa 1976.
• Dostojewski F., Biedni ludzie, przeł. A. Stawar, w: F. Dostojewski, Białe noce i inne utwory, Warszawa 1992, s. 5–120.
• Dostojewski F., Dziennik pisarza, t. 1–3, przeł. M. Leśniewska, Warszawa 1982.
• Dostojewski F., Idiota, przeł. J. Gładyś, Kraków 2006.
• Dostojewski F., Potulna, przeł. M. Leśniewska, w: F. Dostojewski, Opowieści fantastyczne, Kraków 2003, s. 720–130.
• Dostojewski F., Sen śmiesznego człowieka, przeł. M. Leśniewska, w: F. Dostojewski, Opowieści fantastyczne, Kraków 2003, s. 131–159.
• Dostojewski F., Skrzywdzeni i poniżeni, przeł. W Broniewski, Warszawa 1992.
• Szestow L., Ateny i Jerozolima, przeł. C. Wodziński, Kraków 1993.
• Szestow L., Dostojewski i Nietzsche. Filozofia tragedii, przeł. C. Wodziński, Warszawa 1987.
• Szestow L., Na szalach Hioba. Duchowe wędrówki, przeł. J. Chmielewski, Warszawa 2003.
• Szestow L., Sole fide. Tylko przez wiarę, przeł. C. Wodziński, Warszawa 1995.
• Kościółek A., „Dziennik pisarza” Fiodora Dostojewskiego. Próba monografii, Toruń 2000.
• Kroczak J., Polskie badania filozofii Fiodora Dostojewskiego, „Slavia Orientalis” 2013 no. 3, s. 405–420.
• Kruszelnicki M., Fiodor M. Dostojewski wobec problemu śmierci i nieśmiertelności, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 21 (2015), s. 263–284.
• de Lazari A., W kręgu Fiodora Dostojewskiego „Paczwiennictwo”, Łódź 2000.
• Michalska-Suchanek M., Samobójcy Fiodora Dostojewskiego, Katowice 2015.
• Obolevitch T., Dostojewski jako metafizyk. Próba metarefleksji, w: Metafizyka a literatura w kulturze rosyjskiej. Метафизика и литература в русской культурe, red. T. Obolevitch, Kraków 2012, s. 167–182.
• Okłot M., Czym on nas straszy, https://www.tygodnikpowszechny.pl/czym-on-nas-straszy-143129 (12.01.2021).
• Pascal B., Myśli, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1983.
• Rudnicki A., Sto lat temu umarł Dostojewski, Kraków 1989.

Identifiers

DOI

10.15633/lie.3941

Biblioteka Nauki

2195107