Kodeks Hartkera (CH-SGs 390/391) – genialna szkoła retoryki w służbie teologii liturgicznej

• Authors: Franz Karl Praßl
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Muzyka liturgiczna w pierwszym tysiącleciu była przede wszystkim kantylacją; kantorrecytował teksty liturgiczne formułami i frazami muzycznymi, aby wyrazić strukturęi znaczenie tekstu. Za pomocą języka mówionego kantor musiał podać wszystkie informacjedotyczące czytania lub modlitwy. Dla dobrej recytacji potrzeba dwóch elementów:akcentu i artykulacji. Wszystkie rodzaje kadencji są akustycznymi znakami interpunkcyjnymi.Najstarsze neumy musiały służyć tym regułom języka. Zgodnie z tradycją,mnich Hartker był pisarzem znanego antyfonarza z około roku 1000. W rzeczywistościten rękopis miał czterech głównych skrybów, a może jeszcze wiele innych dodatkowych.Wszyscy postępowali zgodnie z zasadą wyrażania teologii liturgicznej za pomocą muzyki,takiej jak akcent i artykulacja. Przedstawione przykłady pokazują, w jaki sposób notatorzyrozumieli teksty, których słowa w antyfonie służyły jako słowa kluczowe, które aspektyteologiczne były dla nich ważne. Jest to szkoła modlitwy zgodnie z zasadą logiké latreia, według której, człowiek się modli intelektem, duchem i emocjami. Hartker jest jakby aggiornamento Biblii w X wieku.

EN

Liturgical music in the first millennium was first of all cantillation, reciting liturgical texts with musical formulae and phrases to express structure and meanings of a text. With the means of spoken language a cantor had to give all informations of reading or prayer. Two elements are basic for a good recitation: Accent and articulation. All the types of cadences are acoustic punctuation marks. The oldest neumes had to serve for these rules of language. The monk Hartker was according to the tradition the scribe of a prominent antiphoner about the year 1000. In reality this manuscript had four main scribes and a lot of additional hands. All of them have followed the principle of expressing liturgical theology by means of music like accent and articulation. The examples presented show, how the scribes have understood the texts, which words in an antiphon served as key words, which theological aspects were important for them. This is a school of prayer according to the principle of logiké latreia, praying with intellect and spirit and emotion. Hartker is the aggiornamento of the bible in the 10th century.

Keywords

PL

kantylacja; muzyczna interpretacja biblijnych tekstów; Sankt Gallen; retoryka; Hartker; antyfonarz; teologia liturgiczna; aggiornamento

EN

cantillation; music interpretation of biblical texts; St. Gallen; rhetorics; Hartker; antiphoner; liturgical theology; aggiornamento

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Pro Musica Sacra
• Year: 2019
• Volume: 17

Dates

published

2019

online

2019-12-31

Contributors

author

Franz Karl Praßl

Identifiers

DOI

10.15633/pms.3491