Uniwersalno-teologalny wymiar muzyki i śpiewu w ujęciu Benedykta XVI

• Authors: Józef Warzeszak

Title variants

EN

Universal and Theological Character of the instrumental and vocal Music in the Teaching of Benedict XVI

Abstracts

EN

This article was written mainly on the basis of numerous pope’s Benedict XVI speeches given on the occasion of over 40 of the great world music concerts offered to him. From them emerges an image of the pope as a great lover and expert in this field. In his comments he had presented the context in which the work performed by the orchestra or choir was created, the composer’s intentions, what thoughts he contained and by what musical discourse he expressed them. One can also see his great sensitivity to the performed music, he was able to see what the conductor with the orchestra and choir intended to express and he was able to appreciate the masterly original performance. He could also experience this music; it was able to move his emotions, penetrate his heart and move his spirit. Thanks to this, music was reviving his everyday life and giving to it a festive and sublime character.In the musicological comments and statements of the pope, two basic features of music and singing stand out: universal character and theological character. Universal, because music is not – as he said – an accidental combination of sounds, but has a beauty, depth, message that sends the listener above the present, above materiality, raises up the spirit to matters of everlasting, timeless, supranational, supracultural. And these aspects were tried to be extracted from the papal speeches in the first part of the article.However, this orientation of music and singing towards the universal is not Benedict’s XVI orientation towards some pure abstractionism, towards some existential emptiness, but it is theologically oriented, i.e. towards Truth, Goodness, Personal Beauty, towards Someone Transcendent, Someone distant, towards the Creator of the beauty of the cosmos, but also artistic beauty, including music, towards the Giver of the talents who create beauty, and at the same time towards God who is close, God‑Man, Christ, who revealed himself as Personal Love. Music and singing make possible search for God and at the same time contemplation of the mysteries of his existence and saving action. According to the pope’s idea, the universal and theological dimensions cannot be separated; in his teaching they interpenetrate each other.An important element of the pope’s teaching about music and singing is to make the recipients aware of the evangelical roots and the Christian nature of the Western civilization. The meeting with God - Love was throughout the history of the Western Europe a source of music and singing: love for God and the will to worship him were the spiritus movens of the great musical works in which the Western Europe boasts. These issues are focused in the second part of this article, where based on the specific works are pointed these roots. There is also presented Benedict’s description of the essence of the Church music, the path of beauty to God, the role of music and singing in conversion and strengthening the faith in emphasizing of the salvific events, in expressing love for the creatures and the Creator, in intensifying the zeal of prayer. Besides, there is presented the importance of the sacred music and liturgical singing and at the end the organ music – as the crowning achievement of the music of all instruments. Thus, this article attempts to present holistically the musicological issues raised in the papal speeches, giving generally a rich and systematized image.

PL

Niniejszy artykuł został napisany głównie w oparciu o liczne przemówienia Benedykta XVI z okazji ofiarowanych mu koncertów wielkiej muzyki światowej. Wyłania się z nich obraz papieża jako wielkiego miłośnika i znawcy tej dziedziny. W jego komentarzach i wypowiedziach muzykologicznych wybijają się dwie podstawowe cechy muzyki i śpiewu: charakter uniwersalny oraz charakter teologalny. Uniwersalny, ponieważ odsyła słuchacza ku sprawom nieprzemijającym, ponadnarodowym, ponadkulturowym. Te aspekty starano się wydobyć z papieskich przemówień w pierwszej części artykułu. Jednak to zorientowanie muzyki i śpiewu ku temu, co uniwersalne, nie jest u Benedykta XVI ukierunkowaniem ku jakiemuś czystemu abstrakcjonizmowi, jakiejś pustce egzystencjalnej, lecz jest ukierunkowaniem teologalnym, tzn. ku Stwórcy piękna kosmosu, ale i piękna artystycznego, w tym muzycznego, Dawcy talentów tworzących piękno, a równocześnie ku Bogu‑Człowiekowi, który objawił się jako Miłość osobowa. Muzyka i śpiew umożliwiają poszukiwanie Boga i zarazem kontemplację tajemnic Jego istnienia i działania zbawczego. W przekonaniu papieża nie da się oddzielić wymiaru uniwersalnego od teologalnego; w jego nauczaniu nawzajem się przenikają.

Keywords

EN

Benedict XVI; music; singing; universal; theological; sacral; liturgical; via pulchritudinis; Chrisitian European Culture

PL

Benedykt XVI; muzyka i śpiew; uniwersalny i teologalny; sakralny; liturgiczny; via pulchritudinis; chrześcijańska kultura europejska

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Pro Musica Sacra
• Year: 2020
• Volume: 18

Dates

published

2020

Contributors

author

Józef Warzeszak

• Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie

• https://orcid.org/000000022301817X

References

• Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska Sacramentum Caritatis, 22.02.2007.
• Benedykt XVI, Przemówienia, http://www.vatican.va/content/benedictxvi/it.html (20.06.2020): 20.10.2005. Przemówienie na zakończenie koncertu wykonanego ku czci Benedykta XVI przez orkiestrę Filharmonii z Monachium w Bawarii, Aula Pawła VI.
• 22.10.2005. Przemówienie na zakończenie koncertu wykonanego ku czci papieża przez Regensburger Domspatzen – chór katedry w Ratyzbonie, Kaplica Sykstyńska.
• 30.12.2005. Przemówienie do uczestników Kongresu Międzynarodowego Pueri Cantores, Rzym.
• 13.09.2006. Przemówienie z okazji pobłogosławienia nowych organów w bazylice Najświętszej Maryi Panny ze Starej Kaplicy w Ratyzbonie.
• 18.11.2006. Przemówienie po koncercie ku czci papieża ofiarowanym przez prezydenta Republiki Federalnej Niemiec.
• 16.04.2007. Przemówienie po koncercie Orkiestry Symfonicznej Radia i Telewizji w Stuttgarcie ku czci papieża z okazji jego 80. urodzin, Aula Pawła VI.
• 23.05.2007. Przemówienie z okazji wykonania oratorium ofiarowanego przez Konferencję Episkopatu Włoch z okazji 80. urodzin Benedykta XVI.
• 4.09.2007. Przemówienie po koncercie z okazji obchodów tysiąclecia archidiecezji Bamberg, Castel Gandolfo.
• 20.07.2007. Przemówienie po koncercie chórów góralskich ofiarowanym przez diecezję BellunoFeltre, Lorenzago di Cadore.
• 26.09.2007. Przemówienie z okazji 110. rocznicy urodziny papieża Pawła VI, Castel Gandolfo.
• 28.09.2007. Przemówienie do delegacji Wyższej Szkoły Katolickiej Muzyki Kościelnej w Ratyzbonie, Castel Gandolfo. Uniwersalno‑teologalny wymiar muzyki i śpiewu w ujęciu Benedykta XVI 113
• 13.10.2007. Przemówienie w czasie wizyty w Papieskim Instytucie Muzyki Świętej w Rzymie.
• 27.10.2007. Przemówienie po koncercie Orkiestry Symfonicznej i Chóru Radia Bawarskiego, Aula Pawła VI, „L’Osservatore Romano” (wydanie polskie) 12 (2007), s. 21–22.
• 24.04.2008. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez prezydenta Republiki Włoskiej Giorgia Napolitana ku czci papieża z okazji 3. rocznicy jego pontyfikatu.
• 7.05.2008. Przemówienie na zakończenie koncertu ofiarowanego i wykonanego przez Orkiestrę Filharmonii Chińskiej i przez Chór Opery Shanghai, Aula Pawła VI.
• 21.05.2008. Katecheza w czasie audiencji generalnej, Roman Pieśniarz, Aula Pawła VI.
• 24.08.2008. Przemówienie po koncercie wykonanym ku czci papieża, Castel Gandolfo.
• 12.09.2008. Przemówienie do przedstawicieli świata kultury, Paryż, Collegium Bernardinum.
• 13.10.2008. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez Fundację Muzyki i Sztuki Sakralnej, wykonanym przez Wiener Philharmoniker z okazji Synodu biskupów, bazylika św. Pawła za Murami.
• 10.12.2008. Przemówienie po koncercie zorganizowanym przez Papieską Radę Iustitia et Pax, w 60. rocznicę uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
• 30.04.2009. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez prezydenta Republiki Włoskiej Giorgia Napolitana z okazji 4. rocznicy pontyfikatu papieża.
• 2.08.2009. Przemówienie po koncercie ku czci papieża ofiarowanym przez Bayerisches Kammerorchester Bad Brücknau, Castel Gandolfo.
• 8.10.2009. Przemówienie po koncercie Giovanni contro la guerra organizacji Interregionales Jugendsinfonieorchester (IRO) w 70. rocznicę rozpoczęcia drugiej wojny światowej.
• 21.11.2009. Przemówienie na spotkaniu z artystami, Kaplica Sykstyńska.
• 4.12.2009. Przemówienie po koncercie ku czci papieża ofiarowanym przez prezydenta Republiki Federalnej Niemiec z okazji 60. rocznicy ustanowienia Republiki Federalnej Niemiec i 20. rocznicy upadku muru berlińskiego, Kaplica Sykstyńska.
• 20.05.2010. Przemówienie po koncercie z okazji Dni Kultury i Duchowości Rosyjskiej w Watykanie pod patronatem Cyryla I, patriarchy Moskwy i całej Rusi.
• 7.09.2010. Przemówienie po koncercie na dziedzińcu Pałacu Apostolskiego w Castel Gandolfo, „L’Osservatore Romano” (wydanie polskie) 10 (2010), s. 25.
• 1.10.2010. Przemówienie po koncercie na zakończenie prac restauracyjnych przy bazylice watykańskiej ofiarowanym przez organizację ENI, Aula Pawła VI.
• 16.10.2010. Przemówienie po koncercie ku czci papieża ofiarowanym przez maestro Enocha zu Guttenberga, Aula Pawła VI.
• 30.12.2010. Przemówienie do uczestników Kongresu Międzynarodowego zorganizowanego przez Międzynarodową Federację Pueri Cantores, Aula Pawła VI.
• 5.05.2011. Przemówienie po koncercie Opery Rzymskiej ofiarowanym przez prezydenta Włoch z okazji 6. rocznicy pontyfikatu, Aula Pawła VI, „L’Osservatore Romano” (wydanie polskie) 7 (2011), s. 21–22.
• 27.05.2011. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez prezydenta Republiki Węgier Pála Schmitta z okazji węgierskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej oraz w 200. rocznicę urodzin Ferenca Liszta, Aula Pawła VI.
• 9.08.2011. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez Ensemble „New Se asons” ku czci papieża i brata, prałata Georga Ratzingera, z okazji 60. rocznicy kapłaństwa.
• 31.08.2011. Katecheza w czasie audiencji generalnej, Castel Gandolfo.
• 31.08.2011. Przemówienie z okazji koncertu ofiarowanego przez kard. Domenica Bartolucciego, Castel Gandolfo.
• 22.10.2011. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez Bayerische Staatsoper, Aula Pawła VI.
• 20.04.2012. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez orkiestrę Gewandhaus z Lipska z okazji 85. urodzin Ojca świętego, Aula Pawła VI.
• 11.05.2012. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez prezydenta Republiki Włoskiej Giorgia Napolitana ku czci papieża z okazji 7. rocznicy pontyfikatu, Aula Pawła VI.
• 11.07.2012. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez WestEastern Divan Orkiestra, Castel Gandolfo.
• 3.08.2012. Przemówienie po koncercie Serata Bavarese ku czci papieża, wykona nym w ramach pielgrzymki archidiecezji Monachium i Freising do Rzymu, Castel Gandolfo.
• 11.08.2012. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez Caritas z Regensburga, Castel Gandolfo.
• 26.09.2012. Przemówienie po wykonaniu oratorium Augustinus – un mosaico di suoni ofiarowanego przez diecezję Würzburg, Castel Gandolfo.
• 31.10.2012. Przemówienie w czasie pierwszych nieszporów z okazji 500. rocznicy odsłonięcia malowideł w Kaplicy Sykstyńskiej.
• 10.11.2012. Przemówienie do uczestników spotkania zorganizowanego przez Włoskie Stowarzyszenie Świętej Cecylii, Aula Pawła VI.
• 4.02.2013. Przemówienie po koncercie ofiarowanym przez ambasadę Włoch przy Stolicy Świętej ku czci papieża i prezydenta Republiki Włoskiej Giorgia Napolitana z okazji 84. rocznicy traktatów laterańskich, Aula Pawła VI.
• Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002.
• Bramorski J., Teologiczno‑estetyczne wyznaczniki sakralności dzieła muzycznego, „Pro Musica Sacra” 11 (2013), s. 11–22.
• Kurnik K., Muzyka czy „pioseneczki łatwe i modne”? Spojrzenie na muzyczną sztukę w liturgii w oparciu o wybrane wypowiedzi Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, „Pro Musica Sacra” 13 (2015), s. 71–84.
• Linneborn M., Odnowione pojmowanie roli chórów w liturgii, „Pro Musica Sacra” 16 (2018), s. 101–112.
• Samulnik T., Biblijne i systematyczne źródła teologii muzyki Josepha Ratzingera/Benedykta XVI , „Pro Musica Sacra” 16 (2018), s. 127–142.
• Tyrała R., Muzyka liturgiczna w przeżyciu Misterium Paschalnego, „Pro Musica Sacra” 12 (2014), s. 9–23.
• Tyrała R., Benedykt XVI doktorem honoris causa Akademii Muzycznej i Uniwersytetu Papie‑ skiego Jana Pawła II w Krakowie, „Pro Musica Sacra” 13 (2015), s. 9–37.
• Ziemlewski M., Góreckiego „Beatus Vir” wobec nauczania Josepha kard. Ratzingera (Jezus z Nazaretu). Teologiczna interpretacja, „Pro Musica Sacra” 16 (2018), s. 143–153.

Identifiers

DOI

10.15633/pms.3710

Biblioteka Nauki

2232933