Graduał Priusquam te formarem z Graduału Jana Olbrachta w świetle authenticum fontium gregorianorum

• Authors: Paweł Kasprzyk

Title variants

EN

Graduale Priusquam te formarem in the context of Authenticum Fontium Gregorianorum

Abstracts

EN

Contemporary knowledge on Gregorian Chant is mainly attributed to research conducted on oldest manuscripts. As a result we gained abilities to analyze the transformations which a Gregorian repertoire underwent on the course of ages. One of the most precious liturgical and musical monuments preserved in Poland is a 16th-century Graduale of King Jan Olbracht, stored in Archiwum Kapituły Katedralnej on Wawel, Kraków. Analysis of a graduale Priusquam te formarem for the feast of Birth of John the Baptist shows how an 8th-century melody has been simplified, losing its Gregorian characteristics.

PL

Współczesny stan wiedzy na temat śpiewu gregoriańskiego zawdzięczamy przede wszystkim badaniom prowadzonym nad najstarszymi rękopisami. Owocem tych badań jest m.in. możliwość analizowania przekształceń, którym ulegał autentyczny repertuar gregoriański na przestrzeni wieków. Jednym z najcenniejszych zabytków liturgiczno‑muzycznych na gruncie polskim jest datowany na początek XVI wieku Graduał króla Jana Olbrachta, przechowywany w Archiwum Kapituły Katedralnej na Wawelu. Analiza graduału Priusquam te formarem, przeznaczonego na święto Narodzin Jana Chrzciciela, pokazuje, jak pochodząca z VIII wieku melodia została uproszczona na przestrzeni lat, tracąc swój gregoriański charakter.

Keywords

EN

Gregorian semiology; gregorian chant; gregorian interpretation; Jan Olbracht graduale; melodic restitution; melodic analisys

PL

semiologia gregoriańska; chorał gregoriański; interpretacja gregoriańska; graduał Jana Olbrachta; restytucja melodyczna; analiza melodyczna

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Pro Musica Sacra
• Year: 2020
• Volume: 18

Dates

published

2020

Contributors

author

Paweł Kasprzyk

• https://orcid.org/0000000324549981

References

• Graduale Novum, t. 1: De dominincis et festis, Regensburg–Vaticano 2011.
• Graduale Novum, t. 2: De feriis et sanctis, Regensburg–Vaticano 2018.
• Graduale Romanum, Sacrosanctae Romanae Ecclesiae de tempore et de sanctis, Roma 1908.
• Graduał maryjny ms. 44 Jana Olbrachta, Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej, faksymile.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich (Biblia Tysiąclecia), Poznań–Warszawa 1990.
• Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej w: https://vademecumliturgiczne. pl/2017/06/26/konstytucja-o-liturgii-swietej-sacrosanctum-concilium/ (30.03.2020).
• St. Gallen, Stiftsbibliothek, Cod. Sang. 359: Cantatorium, faksymile.
• Ville de Laon, Bibliothèque Municipale, Ms 239: Graduel de Laon, faksymile.
• Cardine E., Semiologia gregoriańska, Kraków 2008.
• Cardine E., Semiologia Gregoriana, Roma 1979.
• Göschl J. B., Graduale Novum Kommentar, Regensburg 2018.
• Kasprzyk P., Graduał „Priusquam te formarem” w świetle wybranych źródeł. Praca dyplomowa napisana na Wydziale Historii i Dziedzictwa Kulturowego, Podyplomowe Studia z Monodii Liturgicznej, Kraków 2018.
• Klich M., Przebieg melodyczny offertorium „Ave Maria” zachowanego w rękopisie nr 44 Archiwum Krakowskiej Kapituły w świetle wzorców. Praca dyplomowa napisana na Wydziale
• Historii i Dziedzictwa Kulturowego, Podyplomowe Studia z Monodii Liturgicznej, Kraków 2019.
• Miodońska B., Rex Regnum i Rex Poloniae w dekoracji malarskiej Graduału Jana Olbrachta i Pontyfikału E. Ciołka. Z zagadnień ikonografii władzy królewskiej w sztuce polskiej wieku XVI, Kraków 1979.
• Popowska M., Graduał maryjny ms. 42 Jana Olbrachta w tradycji krakowskiej – studium źródłoznawcze, Częstochowa 2003.
• Saulnier D., The Gregorian Modes, trans. E. Schaefer, Solesmes 2002.
• Sławecki M., Główne aspekty śpiewu gregoriańskiego w: M. Bornus-Szczyciński, A. Nowak,
• M. Sławecki, Monodia, Warszawa 2008.

Identifiers

DOI

10.15633/pms.3714

Biblioteka Nauki

2232931