Polemika na temat natury małżeństwa na łamach „Ateneum Kapłańskiego” z projektem prawa małżeńskiego Komisji Kodyfikacyjnej w okresie międzywojennym

• Authors: Kazimierz Skoczylas

Title variants

EN

The Polemic on the Nature of Marriage in the Pages of the “Ateneum Kapłańskie” (“Priestly Atheneum”) with the Draft of the Marriage Law of the Codification Committee during the Interwar Period

Abstracts

EN

After Poland regained its full independence, Polish families experienced many conditions that influenced their functioning. Family members were marked by low education, they experienced diseases and unemployment, therefore many of them, not finding decent living conditions, set off to emigrate. There were a lot of orphans after the First World War in Poland. The State tried to improve the fate of families to the best of its abilities. The creation of a new law, including the marriage and family law, was of great importance in the new Polish State made up of the areas which were the areas of the former Partitions. This was the task of the Codification Commission established by the State in 1919. It also prepared a draft of the family law published in 1931 which was under discussion. The Catholic community participated in the discussion of the draft of this law, and the Priestly Athenaeum within it. The Priestly Athenaeum dealt with wider family issues, going beyond the scope of the law in terms of content. However, the discussion in its pages on the draft of the matrimonial law of the Codification Commission played a large role in the Catholic environment. This discussion influenced the further course of the codification.

PL

Polska rodzina po odzyskaniu niepodległości doświadczała wielu okoliczności, które miały wpływ na jej funkcjonowanie. Członkowie rodzin charakteryzowali się niskim wykształceniem, doświadczali chorób, bezrobocia, głodu, a wielu nie znajdując godnych warunków do życia udawała się na emigrację. Po pierwszej wojnie światowej pozostała wielka liczba sierot. Państwo na miarę swoich możliwości starało się poprawiać los rodzin. Duże znaczenie w nowym państwie złożonym z terenów po dawnych zaborach miało stworzenie nowego prawa, w tym także prawa małżeńskiego i rodzinnego. Tym zajmowała się powołana przez Państwo w 1919 roku Komisja Kodyfikacyjna. Ona też przygotowała projekt prawa rodzinnego opublikowany w 1931 roku, nad którym trwała dyskusja. W tej dyskusji uczestniczyło środowisko katolickie, a w jego obrębie redakcja „Ateneum Kapłańskiego”. W czasopiśmie „Ateneum Kapłańskie” podejmowano dyskusję na temat problematyki rodzinnej wykraczającą treściami poza obszar prawa. Jednak dyskusja prowadzona na jego łamach nad projektem prawa małżeńskiego Komisji Kodyfikacyjnej odegrała dużą rolę w środowisku katolickim. Ta dyskusja miała wpływ na dalszy przebieg procesu kodyfikacji.

Keywords

PL

Kościół katolicki; rodzina; okres międzywojenny; prawo rodzinne; czasopisma; Ateneum Kapłańskie

EN

Catholic Church; inter-war period; family; family law; journals; Ateneum Kapłańskie

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Polonia Sacra
• Year: 2023
• Volume: 27
• Issue: 1
• Pages: 57-78

Dates

published

2023

Contributors

author

Kazimierz Skoczylas

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

• https://orcid.org/0000000232875317

References

• Aleksandrowicz K., Zezwolenie na małżeństwo w prawie kanonicznym i prawie polskim, „Ateneum Kapłańskie” 27 (1931), s. 434–451.
• Biskupski S., W obronie katolickiego małżeństwa, „Ateneum Kapłańskie” 23 (1929), s. 63–65.
• Biskupski S., Reforma prawa małżeńskiego w ujęciu Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej, „Ateneum Kapłańskie” 25 (1930), s. 16–21.
• Biskupski S., Stanowisko Kościoła względem ślubów cywilnych, „Ateneum Kapłańskie” 25 (1930), s. 120–136.
• Biskupski S., Uznanie śmierci zaginionego małżonka, „Ateneum Kapłańskie” 37 (1936), s. 55–60.
• Biskupski S., Odgłosy prasy po odczycie prof. K. Lutostańskiego o nowym prawie małżeńskim w Polsce, „Ateneum Kapłańskie” 29 (1932), s. 43–51.
• Brenk M., Chaczko K., Pląsek R., Opieka społeczna w II Rzeczpospolitej - wprowadzenie do tekstów źródłowych, „Praca Socjalna” 34 (2019) nr 4, s. 9.
• Cieśliński K., Nierozerwalność małżeństwa w świetle Pisma Świętego, „Ateneum Kapłańskie” 17 (1926), s. 344–363, 433–451.
• Cieśliński K., Nierozerwalność małżeństwa w świetle Pisma Świętego, „Ateneum Kapłańskie” 18 (1926), s. 125–127.
• Chudzik W., Wpływ centralnego Okręgu Przemysłowego na środowisko wiejskie, „Rocznik Lubelski” 41 (2015), s. 214–224.
• Dąbrowski Ks., Jeszcze w sprawie projektu Prawa Małżeńskiego. Panu prof. Lutostańskiemu w odpowiedzi, „Ateneum Kapłańskie” 30 (1932) nr 1, s. 385–391.
• Dyczewski L., Rodzina polska i kierunki jej przemian, Warszawa 1981.
• Felchner A., Rodzina w II Rzeczypospolitej - jej główne zagrożenia ze strony chorób, „Medycyna Nowożytna” 25 (2019) z. 1, s. 103–104.
• Górnicki L., Komisja Kodyfikacyjna II RP: pozycja ustrojowa, struktura organizacyjna, podejmowanie decyzji, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 328 (2019), s. 109–151.
• Jaglarz J., Fałsze a prawda o projekcie małżeńskim Komisji Kodyfikacyjnej (P. prof. Gołąbowi w odpowiedzi), „Ateneum Kapłańskie” 29 (1932), s. 162–171.
• Projekt prawa małżeńskiego uchwalony przez Komisję Kodyfikacyjną 28 maja 1929 roku, Warszawa 1931, s. 1–42 (Komisja Kodyfikacyjna. Podsekcja 1 Prawa cywilnego, t. 1, z. 1).
• Konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzeczypospolita Polską, Dz.U. 1925 Nr 72, poz. 501.
• Konstytucja RP z 17 marca 2921 r, Dz. U. 1921 Nr 44, poz. 267
• Krahelska H., Pruss S., Życie bezrobotnych - badania ankietowe, Warszawa 1933.
• Listy Episkopatu polskiego, „Ateneum Kapłańskie” 19 (1927) nr 1, s. 380.
• Lutostański K., Zasady projektu prawa małżeńskiego uchwalonego przez Komisję Kodyfikacyjną 28 maja 1929, Warszawa 1931, s. 3–33 (Komisja Kodyfikacyjna, Podsekcja 1 Prawa cywilnego, t. 1, z. 3).
• Magiera E., Wartości wychowawcze polskiej spółdzielczości okresu międzywojennego (1918–1939) i ich aktualność we współczesnym społeczeństwie obywatelskim, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika” 21 (2012), s. 365.
• Mietliński A., Opieka duszpasterska nad wychodźcami sezonowymi, „Ateneum Kapłańskie” 27 (1931), s. 273–277.
• Poszwa A., Dążenia eugenistów polskich w świetle katolickich zasad moralnych, „Ateneum Kapłańskie” 30 (1932), s. 433–445.
• X. A. S., Stowarzyszenie ochrony kobiet, „Ateneum Kapłańskie” (1911), s. 370–374.
• Samsel A., Wychowanie w rodzinie chłopskiej w II Rzeczpospolitej, „Wychowanie w Rodzinie” 1 (2011), s. 90.
• Sochala M., Wielka akcja ratownicza - działalność Polsko-Amerykańskiego Komitetu Pomocy Dzieciom (1919–1922), „Acta Universitatis Lodziensis Folia Historica” 85 (2010), s. 186–187.
• Szymański A., Zapobieganie narodzinom, „Ateneum Kapłańskie” 25 (1930), s. 417–428.
• Świrski I., Procuratio abortus w oświetleniu lekarskim, „Ateneum Kapłańskie” 36 (1935), s. 225–237, 335–372.
• Świrski I., Kwestia sterylizacji, „Ateneum Kapłańskie” 33 (1934), s. 370–384.
• Więckowska E., Instytucje zdrowia publicznego w II Rzeczpospolitej-organizacja, cele, zadania, „Przegląd Epidemiologiczny” 54 (2000), s. 418.
• Wyszyński S., Warszawski kongres do spraw walki z żywym towarem, „Ateneum Kapłańskie” 27 (1931), s. 175–177.
• Zakrzewski A., „Mogę dostarczyć Panu tyle kobiet, że można by niemi wypełnić cały okręt”. Handel ludźmi w Warszawie dwudziestolecia międzywojennego, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Kryminologicznego” (2015) nr 22, s. 102–126.

Identifiers

DOI

10.15633/ps.27103

Biblioteka Nauki

29430864