Niemieckie reparacje wojenne za II wojnę światową (polskie kontrowersje)

• Authors: Lech Wyszczelski

Title variants

EN

German war reparations for World War II (Polish controversy)

Abstracts

PL

Niemieckie reparacje wojenne narzucone zostały przez zwycięskie mocarstwa arbitralnie, bowiem nie doszło do zwołania konferencji pokojowej. Oszacowane zostały na 20 mln dolarów kursu z 1938 r., z tego połowa przypadła ZSRR (w jego puli PRL miała otrzymać 15%). Do tego były samodzielnie ściągane przez mocarstwa. Zaniechanie ich ściągania mocarstwa zachodnie uczyniły pod koniec lat 40. XX w., ZSRR, w tym PRL, w 1953 r. Zarówno RFN, jak i cztery mocarstwa, podpisując tzw. układ dwa plus cztery w 1990 r., uznały zamknięcie sprawy II wojny światowej. Polska uzyskała w ramach reparacji rosyjskich tylko część należnych jej reparacji. I jak dotąd odszkodowania finansowe od RFN są niesatysfakcjonujące. W okresie rządów PiS prezes Jarosław Kaczyński uznał żądania takowych reparacji za temat polityczny dla osłabiania międzynarodowej pozycji RFN, także UE oraz dla własnych kampanii wyborczych.

EN

German war reparations were imposed arbitrarily by the victorious powers, because no peace conference was convened. They were estimated at $20 million at the 1938 exchange rate, half of which went to the USSR (the Polish People’s Republic was to receive 15% of its pool). In addition, they were imported by the great powers themselves. Western powers abandoned their importation in the late 1940s, and the USSR, including the Polish People’s Republic, abandoned it in 1953. Both the Federal Republic of Germany and the four superpowers signed the so-called the two plus four agreement in 1990 considered the end of World War II. Poland received only part of the reparations due to it as part of Russian reparations. And so far, financial compensation from the Federal Republic of Germany has not satisfied her. During the PiS government, President Jarosław Kaczyński considered demands for such reparations to be a political issue aimed at weakening the international position of Germany, including the EU, and for his own election campaigns.

Keywords

PL

reparacje; odszkodowania; zadośćuczynienie; straty wojenne; raport; Mularczyk; Kaczyński

EN

reparations; compensation; war losses; report; Mularczyk; Kaczyński

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Copernicus Political and Legal Studies
• Year: 2023
• Volume: 2
• Issue: 2
• Pages: 47-60

Dates

published

2023

Contributors

author

Lech Wyszczelski

• Akademia Obrony Narodowej w Warszawie
• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

• https://orcid.org/0000000320634281

References

• Hambura, S. (n.d.). Reparacje wojenne w stosunkach polsko-niemieckich. Ekspertyza BSiA nr 302.
• Klafkowski, A. (1990). Ekspertyza podstaw prawnych roszczeń indywidualnych a odszkodowania wojenne. Bielsko Biała.
• Majątek. Trudne problemy stosunków polsko-niemieckich. Studia i dokumenty, (red. W. M. Góralski), Warszawa 2005.
• Problem reparacji, odszkodowań i świadczeń w stosunkach polsko-niemieckich 1944-2004, T. I; Studia,(red. nauk. Witold M. Góralski), Warszawa 2004.
• Problem reparacji, odszkodowań i świadczeń w stosunkach polsko-niemieckich 1944–2004, T. II; Dokumenty, (pod red. Sławomira Dębskiego i Witolda M. Góralskiego), Warszawa 2004.
• Techeran-Jałta-Poczdam. Dokumenty konferencji szefów rządów trzech wielkich mocarstw, Wyd. II, Warszawa 1972.
• Transfer, Obywatelstwo, Majątek. Trudne problemy stosunków polsko-niemieckich. Studia i dokumenty, (red. W. M. Góralski), Warszawa 2005.
• Barcz, J., Jałowicki, B., Kranz, J. (2004). Między pamięcią a odpowiedzialnością. Rokowania w latach 1998–2000 w sprawie świadczeń za pracę przymusową, Warszawa.
• Góralski, W. M., Barcz, J. (1987). Dylematy polityki wschodniej Republiki Federacyjnej Niemiec 1982–1985, Warszawa.
• Męclewski, E. (1987). 33 miliony lat niewolniczej pracy: szkice do problematyki odszkodowań od RFN, Warszawa.
• Straty kultury polskiej 1939–1945, red. A. Ordęga, J. Hulewicz, T. Terlecki, t. 1 i 2, Glasgow 1945.
• Straty wojenne Polski w latach 1939–1945 (red. W. Cienkowski), Poznań 1962.
• Ambasador Niemiec w Polsce. Repararacje? Nie ma o czym rozmawiać. To, czym mają być dla Polski Niemcy, zależy przede wszystkim od Polaków. Z naszej strony jest jasne zobowiązanie, że chcemy być dobrym sąsiadem, a jak wiemy, nie zawsze byliśmy – mówi Thomas Bagger, ambasador Niemiec w Polsce. Rozmawia Jacek Pawlicki, „Newsweek”, 6–12.03.2023, nr 10.
• Godność zamiast pieniędzy. Rząd niemiecki bardzo się boi reparacji, myśląc, że jak da Polsce mały palec, to weźmiecie całą rękę – mówi niemiecki historyk i publicysta Gerhard Gnauck, Rozmawia Jacek Pawlicki, „Newsweek”, 4–20.11.2022, nr 46.
• Lipiński Ł., Pan Jarosław szuka biliona?, Polityka, 7–13.09.2022, 37(3379).
• Pawlicki J., Miliard niezgody, Newsweek 13–19, 2023, 7.
• Polska będzie się domagać od Niemiec 6 bilionów 220 mld złotych. Agnieszka Kazimierczuk – „Rzeczpospolita”, 1.09.2022.
• Kwestia reparacji jest kwestią zamkniętą”. Spotkanie szefów polskiego i niemieckiego MSZ, „Wprost”.pl, 4.10. 2022, godz. 13:05.
• Morawiecki powołał Instytut Strat Wojennych, ,„Do Rzeczy”.pl, 26.11.2021, godz. 18:11.
• Kucharczyk: Kanclerz Scholz mija się z prawdą, „Do Rzeczy”. pl, 16.09.2022, godz. 17:46.
• Stanisław Żerko, Hipokryzja Berlina. Zasmucająca historia niemieckich odszkodowań dla Polaków. https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-stanislaw-zerko-zasmucajaca-historia-niemieckich-odszkodowan-dla-polakow/.
• Ratajczak, M., Prof. Ruchniewicz: Niemcy nie rozumieją, o co Polakom chodzi z tymi reparacjami, wiadomosci.magazyn. pl, 8.10.2022, godz. 11:32.
• Eksperci wytykają Kaczyńskiemu luki w wiedzy i spodziewają się oficjalnej noty do niemieckiego rządu, Patryk Michalski, wiadomości.wp.pl., 2.09.2022.
• Rocznica wybuchu II WŚ. Co jest w raporcie o polskich stratach ludzkich i materialnych, „Wirtualna Polska”, Zespół w Gospodarce. 1.09.2022, godz. 10:20.
• Trudny rachunek. Raport: 4 biliony 330 mld zł z tytułu ofiar, „Wirtualna Polska”.pl, oprac. Zespół wGospodarce, 1.09.2022, godz. 14:45.

Identifiers

DOI

10.15804/CPLS.2023204

Biblioteka Nauki

28407839