Potęga współczesnych Chin. Zarys problemu

• Authors: Robert Łoś

Title variants

EN

The power of modern China: an outline of the problem

Abstracts

PL

Współczesna potęga Chin opiera się na tradycyjnych źródłach: wielkości terytorium i demografii, skali gospodarki, sprawnej armii oraz czynnikach soft power (kulturze, polityce zagranicznej, wartościach, dyplomacji publicznej). Budując swą hegemonię, Chiny pokazały, że tylko państwo, które ma znaczne zasoby, jest w stanie zyskać przywództwo we współczesnym świecie. Warunkiem podstawowym takiej pozycji jest jednak zrównoważony rozwój poszczególnych zasobów energetycznych, gdyż dopiero wówczas można uzyskać i utrzymać długotrwałą światową hegemonię. Dla świata istotne jest zaś, czy Chiny uzyskają hegemonię poprzez obalenie istniejącego porządku, czy też będą starały się utrzymać istniejący ład, budując przywództwo na jego bazie.

EN

The modern power of China is based on its traditional sources: the size of the territory and demographics, the scale of the economy, strong army and soft power (culture, values, foreign policy, public diplomacy). China, by building its hegemony, showed that only a state with significant resources is able to be a leader in the modern world. The basic condition is the balanced development of individual power resources, because only then can long-term hegemony in the modern world be achieved and maintained. It is important for the world whether China will gain hegemony by overthrowing the existing world order, or whether it will try to maintain the existing order by building its leadership on its basis.

Keywords

PL

wojsko; soft power; Chiny; źródła potęgi; gospodarka

EN

army; soft power; China; source of power; economy

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
• Year: 2023
• Volume: 77
• Pages: 79-98

Dates

published

2023

Contributors

author

Robert Łoś

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych

• https://orcid.org/0000000202112415

References

• Barry, R. P. (2011). From Unipolarity to multipolarity: transition in sight, W: G.J. Ikenberry, M. Mastanduno, W.C. Wohlforth (red.). International Relations Theory and the Consequences of Unipolarity (s. 27–44). Cambridge: University Press.
• Brady, A. M., (2008). Marketing Dictatorship. Propaganda and Thought Work in Contemporary China. Lanham: Rowman and Littlefield.
• Chey, J. (2008). Chinese Soft power, Cultural Diplomacy and the Confucius Institutes. The Sydney Papers, 23–40.
• Brunet, A., Guichard, J.P. (2011). Chiny światowym hegemonem. Imperializm Państwa Środka. Warszawa: Studio Emka.
• Brautigam, D. (2009). The Dragon’s Gift: The Real Story of China in Africa. New York: Oxford University Press.
• Companies Alibaba, (2020). Pobrane z: https://www.forbes.com/companies/alibaba.
• Canrong, J. (2012). Odpowiedzialność wielkiego mocarstwa. Chińska perspektywa. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• China Foreign Direct Investment (2022). Pobrane z: https://pl.tradingeconomics.com/china.
• Cheng, G. (2012). Soft power spearheads diplomacy. Pobrane z: www.Europe,chinadaily.com.cn/china/2012-04/07/content_14996064.htm.
• Czulda, R. (2017). 90 lecie chińskich sił zbrojnych. Armia potężna jak nigdy. Pobrane z: https://www.defence24.pl/90-lecie-chinskich-sil-zbrojnych-armia-potezna-jak-nigdy-analiza.
• Dębek, K. (2014). Chińskie firmy technologiczne podbijają świat. Pobrane z: https://www.forbes.pl/wiadomosci/chinskie-firmy-technologiczne-podbijaja-swiat/g4txlbg
• Dura, M., (2019). Taśmowa produkcja chińskich okrętów. Pobrane z: https://www.defence24.pl/tasmowa-produkcja-chinskich-okretow.
• Dura, M. (2021). Chińska flota kontra US Navy. Taktyka Macarthura w wykonaniu Pekinu. Pobrane z: https://www.defence24.pl/chinska-flota-kontra-us-navy-taktyka-macarthura-w-wykonaniu-pekinu-raport.
• Falk, H. (2007). Wie Konfuzius Europa erobert, Kulturaustausch. Zeitschrift fur Internationale Persppektiven, 3, 32–50.
• Fontana, B. (1993). Hegemony and Power: on the Relation Between Gramsci and Machiavelli. London: University of Minnesota Press.
• Gallin, B., Hsing, H. (1966). Taiwan: A Chinese Village in Change. Berkeley: University of California Press.
• Gil, J. (2009). China’s Confucius Institute Project: Language and Soft power In World Politics, The Global Studies Journal, 2 (1), 12–33.
• Grzywna, A. (2010). Dragon In partnership clothing. About European – Asian Cooperation – example of China and Spain, Asia- Europe, 126, 87–101.
• Góralczyk, B., (2020). Chiny precyzyjnie zaplanowane. Pobrane z: https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/trendy-gospodarcze/chiny-plan-przemysl-innowacje.
• Guo, S., Hua, S., (2007). New imensions of Chinese Foregign Policy UK. London: Rowman&Littlefield.
• Haifang, L. (2008). Die Chinesisch – afrikanischen Bezihungen aus dem Blickwinkkel der Kultur – Die Dynamik der chinesischen Kulturdiplomatie In Afrika, China Aktuell, 3, 101–113.
• Hardt, M., Negri, A. (2005). Imperium. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
• Hładij, A. (2017). Międzykontynentalne pazury chińskiego smoka. Pobrane z: https://space24.pl/miedzykontynentalne-pazury-chinskiego-smoka-analiza.
• d’Hooghe, I. (2005). Public Diplomacy In the People’s Republic of China. W: J. Melissen (red.). The New Public Diplomacy: soft power in Interantional Relations (s. 19–39). London: Palgrave Macmillan.
• d’Hooghe, I. (2007). The Rise of China’s Public Diplomacy. Haga: Netherlands Institute of International Relations Cilngendael.
• d’Hooghe, I. (2011). The concept of Public Diplomacy and Soft power in China. W: W. Jian (red.). Soft power In China. Public Diplomacy through Communication (s. 74–90). Nowy York: Palgrav Macmillan.
• Hungtington, S.P. (1999). The Lonely Superpower. Foreign Affairs, 2, 7–21.
• Jacques, M. (2009). When China Rules the World: The Rise of the Middle Kingdom and the End of the Western World. Londyn: Tylor&Francis.
• Kang, D. C. (2003). Getting Asia Wrong. The Need for New Analytical Framwork. International Security, 27, 57 – 85.
• Kuenstler, M.J. (2005). Konfucjanizm jako podstawa moralności w Chinach. W: J. Danecki, A. Flis (red.). Wartość wschodu i wartość Zachodu: spotkania cywilizacyjne (s. 89–102). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kagan, R. (2009). Powrót historii i koniec marzeń. Poznań: Wydawnictwo Rebis.
• Kuźniar, R. (2005). Polityka i siła. Studia strategiczne. Zarys problematyki. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Kołodziejczyk, M. (2005). Chińskie wizje rzeczywistości międzynarodowej. W: R. Kuzniar (red.). Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku. Wizje – koncepcje – paradygmaty, (72–92). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kowal, R. (2017). Chińska armia pokazała wideo z pociskami DF 16. Pobrane z: https://tech.wp.pl/chinska-armia-pokazala-wideo-z-pociskami-df-16-6088523689538177a.
• Leonard, M. (2008). What does China Think. London: European Coucil on foreign Relations.
• Łoś, R. (2018). Siła współczesnych państw. Ujęcie teoretyczne. Przegląd Politologiczny, 2, 31–44.
• Łoś, R. (2022). Potęga państw w XXI wieku, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego (w druku).
• Magistad, M.K. (2012). Confucius vs. Avatar: And the Winner is…, ”Yale Global on line”. Pobrane z: yaleglobal.yale.edu/content/confucius-vsavatar.
• Made in China - oto 10 najmocniejszych na świecie marek Państwa Środka (2017). Pobrane z: https://businessinsider.com.pl/finanse/makroekonomia/najmocniejsze-chinskie-marki-produktow/4w24tff.
• Michel, S., Beurer, M. (2009). China’s Safari: On the Trail of Beijng’s Expansion in Africa. Philadelpia: Bloomsbury Publishing.
• Military and Security Developments Involving the People’s Republik of China 2020 (2020). Pobrane z: https://media.defense.gov/2020/Sep/01/2002488689/-1/-1/1/2020-DOD-CHINA-MILITARY-POWER-REPORT-FINAL.PDF.
• Monroe, A. V. (2010). China’s Foreign Policy and Soft power in South America, Asia and Africa. W: A. V. Monroe (red.). China’s Foreign Policy and Soft power Influence, ( s.120–142). New York: Congressional Reserch Service. Library of Congress.
• Nye, J. S. jr. (2007). Soft Power. Jak osiągnąć sukces w polityce światowej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Nye, J S., jr (2011). The Future of Power. New York: Hachette Book Group.
• Oziewicz, E. (2015). Uwagi na temat chińskiego rynku zbytu towarów konsumpcyjnych ze szczególnym uwzględnieniem dóbr luksusowych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia, XLIX, 113–125.
• Paradise, J. F. (2009). China and Interantionale Harmony. The Role of Confucius Institutes iBlstering Beijing’s Soft power. Asian Survey, 4, s. 34–57.
• Pietraś, M. (2006). Pozimnowojenny ład międzynarodowy. W: M. Pietraś (red.). Międzynarodowe stosunki polityczne (s. 7–28). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Marie Curie Skłodowskiej.
• Pietrasiak, M., Mierzejewski, D. (2012). Między wzrastaniem a harmonią – uwagi o chińskiej polityce zagranicznej. W: M. Pietrasiak, D. Mierzejewski (red.). Chiny w stosunkach międzynarodowych (s. 5–19). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Picquart, P. (2006). Imperium chińskie. Historia i teraźniejszość chińskiej diaspory. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
• 50 największych spółek wydobywczych i górniczych, (2012). Pobrane z: https://inzynieria.com/geoinzynieria/analizy_i_komentarze/31184,50-najwiekszych-spolek-wydobywczych-i-gorniczych.
• Rawnsley, G. D. (2009). China Talks Back: Public Diplomacy and Soft power for the Chinese Centur. W: N. Snow, P. M. Taylor (red.). Handbook of Public Diplomacy (s. 45–71). New York. Routledge.
• Rice, C. (2000). Campaign 2000 – Preomoting the National Interset, Foreign Affairs, 1, 34–48.
• Raine, S. (2009). China’s African Challenges. Oxon: Reutlage.
• Shambaugh, D. (2007). China’s propaganda System: Institutions, processes and Efficacy. The China Journal, 57, 7–22.
• Starr, D. (2004). Chinese Language Education In Europe: Confucius Institutes. European Journal of Education, 44(1), 65–82.
• Saunders, P. (2006). China’s Global Acttivism: strategy, Drivers and Tools. Washington D.C.: Congressional Research Service.
• Sułek, M. (2003). Modelowanie i pomiar potęgi państw w stosunkach międzynarodowych. Stosunki Międzynarodowe, 3/4, 37–50.
• Tiktok bez tajemnic: co trzeba wiedzieć, jeśli jeszcze z niego nie korzystasz (2020). Pobrane z: https://www.komputerswiat.pl/artykuly/redakcyjne/tiktok-bez-tajemnic-co-trzeba-wiedziec-jesli-jeszcze-z-niego-nie-korzystasz/w540bpc.
• Touraine, A. (2007). A New paradigm at for understand today’s world. Cambridge: University Press.
• Weihong, Zhang, (2010). China’s cultural future: from soft power to comprensive national power. International Journal of Cultural Policy, 4, 390–412.
• Wroński, G. (2007). Mocarstwowość Chin – wyznaczniki pozycji międzynarodowej we współczesnym świecie. Azja-Pacyfik, s. 129–143.
• Wójcik, A. (2010). Dylemat potęgi: praktyczna teoria stosunków międzynarodowych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Ziętek, A.W. (2010). Soft power Chinskiej Republiki Ludowej. Softpower z chińską specyfiką. Stosunki Międzynarodowe, 5, 27–43.

Identifiers

DOI

10.15804/athena.2023.77.05

Biblioteka Nauki

2212042