Edukacja wobec odwiecznych i współczesnych problemów świata – konteksty i wyzwania edukacji międzykulturowej

• Authors: Tadeusz Lewowicki

Title variants

EN

Education in the face of eternal and contemporary world problems – contexts and challenges of intercultural education

Abstracts

EN

The modern world is plagued by many problems which raise concern for the future of societies living in different parts of our globe. These problems also affect European societies. Behaviour patterns applied by politicians are biting and in many respects harmful, the rebirth of radical nationalist and chauvinist movements takes place, religion-based conflicts do not weaken, the differences in living standards of the rich and the poor increase, there is a lot of toxic influence of mass media. What brings some help in this difficult situation is education which by definition aims at preparation for life. This duty can be fulfilled only with full regard for fundamental problems of the modern world and with attempts to understand and solve them. A particular role in this mission can and should be played by intercultural education – by inspiring and promoting undertakings which aim at the preparation for worthy and harmonious life in the multicultural world troubled by serious problems.

PL

Współczesny świat nękany jest wieloma problemami, które budzą niepokój o przyszłość społeczeństw żyjących w różnych częściach naszego globu. Problemy te dotyczą również społeczeństw europejskich. Dokuczliwe i pod różnymi względami szkodliwe są zachowania polityków, odżywają radykalne nurty nacjonalistyczne i szowinistyczne, nie słabną konflikty na tle religijnym, pogłębiają się różnice w warunkach życia bogatych i biednych, toksyczne jest oddziaływanie licznych środków masowej komunikacji. W tej trudnej sytuacji niewielką pomoc niesie ludziom edukacja, której powinnością jest przecież przygotowanie do życia. Powinności tej nie sposób wypełnić z powodzeniem, nie uwzględniając podstawowych problemów współczesnego świata, nie pomagając w ich zrozumieniu i poszukiwaniu rozwiązań. Szczególną rolę w tym dziele odgrywać może i powinna edukacja międzykulturowa – inspirując i promując poczynania służące przygotowaniu do godnego i zgodnego życia w dotkniętym poważnymi problemami wielokulturowym świecie.

Keywords

PL

podstawowe problemy współczesnego świata; edukacja; dysfunkcjonalność edukacji; edukacja międzykulturowa; wyzwania edukacyjne

EN

fundamental problems of the modern world; education; disfunctionality of education; intercultural education; educational challenges

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2013
• Volume: 2
• Pages: 19-37

Dates

published

2013

Contributors

author

Tadeusz Lewowicki

References

• Bartmiński J. (red.): Językowy obraz świata. Lublin 1990, UMCS.
• Brzezińska A., Czuba T., Lutowski G., Smykowski B. (red.): Dziecko w zabawie i świecie języka. Poznań 1995, Zysk i S-ka.
• Budniak J.: Miejsce dialogu ekumenicznego w środowisku wielowyznaniowym Śląska Cieszyńskiego. W: T. Lewowicki, A. Różańska, U. Klajmon-Lech (red.): Religia i edukacja międzykulturowa. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2012, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Chmaj M., Sokół W. (red.): Mała encyklopedia wiedzy politycznej. Toruń 1996, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Cialdini R.: Wywieranie wpływu na ludzi – teoria i praktyka. Gdańsk 1995, GWP.
• Encyklopedia popularna PWN. Warszawa 1982, PWN.
• Gadamer H. G.: Prawda i metoda. Kraków 1993, Inter Esse.
• Głowiński M.: Dramat języka. Uwagi o mowie publicznej IV RP. „Gazeta Wyborcza” z 25–26 listopda 2006 r.
• Górecki J.: Ekumenizm w nauczaniu pastoralnym Jana Pawła II. W: J. Górecki (red.): Jan Paweł II – pasterz i pielgrzym. Katowice 2009, UŚ.
• Huntington S. P.: Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego. Warszawa 1997, Muza.
• Lewowicki T.: Przemiany oświaty. Warszawa 1994, Wydział Pedagogiczny UW.
• Lewowicki T.: W poszukiwaniu modelu edukacji międzykulturowej. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (red.): Edukacja międzykulturowa w Polsce i na świecie. Katowice 2000, UŚ.
• Lewowicki T., Ogrodzka-Mazur E., Szczurek-Boruta A. (red.): Edukacja międzykulturowa w Polsce i na świecie. Katowice 2000, UŚ.
• Lewowicki T., Różańska A., Klajmon U. (red.): Kwestie wyznaniowe w społecznościach wielokulturowych. Cieszyn 2002, UŚ – Filia w Cieszynie.
• Lewowicki T.: Polityka oświatowa – od demona przeszłości, przez chaos okresu przemian ustrojowych – ku nowej polityce oświatowej. W: R. Kwiecińska, S. Kowal (red.): Edukacyjne drogi i bezdroża. Kraków 2002, AP.
• Lewowicki T.: O szkodliwości współczesnego języka sfery publicznej. W: T. Lewowicki: „Gorące” problemy edukacji w Polsce. Warszawa 2007, KNP PAN, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie.
• Lewowicki T., Ogrodzka-Mazur E., Szczurek-Boruta A. (red.): Praca nauczyciela w warunkach wielokulturowości – studia i doświadczenia z pogranicza polsko-czeskiego. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2008, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Lewowicki T.: Wielokulturowość i edukacja. „Ruch Pedagogiczny” 2010, nr 3–4.
• Lewowicki T., Ogrodzka-Mazur E., Szczurek-Boruta A. (red.): Edukacja międzykulturowa – dokonania, problemy, perspektywy. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2011, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Lewowicki T., Różańska A, Klajmon-Lech U. (red.): Religia i edukacja międzykulturowa. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2012, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Lewowicki T., Siemieniecki B. (red.): Cyberprzestrzeń i edukacja. Toruń 2012, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Lewowicki T.: Edukacja międzykulturowa – bilans otwarcia 2012. „Edukacja Międzykulturowa” 2012, nr 1.
• Lewowicki T.: Oświata w warunkach wielokulturowości – od asymilacji do edukacji międzykulturowej i wielowymiarowej tożsamości. W: W. G. Kremień, T. Lewowicki, J. Nikitorowicz, S. O. Sysojewa (red.): Edukacja w społeczeństwach wielokulturowych. Warszawa 2012, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Uniwersytet w Białymstoku.
• Nikitorowicz J.: Koncepcja tożsamości międzykulturowej w społeczeństwie wielokulturowym. W: J. Gajda, J. Izdebska (red.): Kultura wartości – kształcenie wobec wyzwań i zagrożeń XXI wieku. Suwałki 2004, WSSM.
• Nikitorowicz J.: Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa 2009, WAiP.
• Ogrodzka-Mazur E.: „Nowy nieporządek świata” a kształtowanie (się) tożsamości globalnej. Ku pedagogice odpowiedzialności w XXI wieku. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, J. Urban (red.): Społeczne uwarunkowania edukacji międzykulturowej. T. 1. Konteksty teoretyczne. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2009, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Ogrodzka-Mazur E.: Rodzina i dziecko w otoczeniu wielokulturowym. Relacje międzypokoleniowe i ich rola w przekazie wartości. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (red.): Edukacja międzykulturowa – dokonania, problemy, perspektywy. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2011, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Okoń W.: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa, b.r.w., „Żak”.
• Olbrycht K.: Rola wychowania religijnego w wychowaniu międzykulturowym. W: T. Lewowicki, A. Różańska, U. Klajmon (red.): Kwestie wyznaniowe w społecznościach wielokulturowych. Cieszyn 2002, UŚ – Filia w Cieszynie.
• Olbrycht K.: O roli przykładu, wzoru, autorytetu w wychowaniu osobowym. Toruń 2007, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Patalon M.: Teologia a pedagogika: teologia mediacji H. Richarda Niebuhra jako źródło inspiracji pedagogicznych. Słupsk 2002, PAP.
• Patalon M.: Pedagogika ekumenizmu: procesualność jako paradygmat interkonfesyjnej i interreligijnej hermeneutyki. Gdańsk 2007, UG.
• Różańska A.: Działalność edukacyjna Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania na Zaolziu. Cieszyn 2002, ŚKEAW.
• Sadowski A.: Edukacja międzykulturowa jako nabywanie kompetencji do życia w społeczeństwie pluralistycznym. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur (red.): Edukacja międzykulturowa – teorie, poglądy, doświadczenia społeczne. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2010, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Sauch P.: Suczastna oswita. Portret bez prikras. Żitomir 2012, Wid. ŻDU im. I. Franka.
• Suchodolski B.: Wychowanie mimo wszystko. Warszawa 1990, WSiP.
• Szczurek-Boruta A.: Wielokulturowość jako tendencja i projekcja dla edukacji (zachowania społeczne w kontekście teorii wymiany). W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur (red.): W poszukiwaniu teorii przydatnych w badaniach międzykulturowych. Cieszyn 2001, UŚ – Filia w Cieszynie.
• Szczurek-Boruta A.: Kształcenie nauczycieli do wielokulturowości i międzykulturowości – w kręgu potrzeb i oczekiwań. W: Z. Jasiński (red.): Szkoła i nauczyciele wobec problemów edukacji międzykulturowej. Opole 2010, UO.
• Walancik M., Niewiara A.: Międzykulturowość z perspektywy pontyfikatu Jana Pawła II. W: T. Lewowicki, A. Różańska, U. Klajmon-Lech (red.): Religia i edukacja międzykulturowa. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2012, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej, Wydawnictwo Adam Marszałek.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2013.01

Biblioteka Nauki

1968078