Wyznaczniki poczucia tożsamości regionalnej mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego

• Authors: Katarzyna W. Czepiel

Title variants

EN

Determinants of the feeling of regional identity among Zagłębie Dąbrowskie residents

Abstracts

EN

What the authoress undertakes is an attempt to describe regional identity determinants among the residents of Zagłębie Dąbrowskie – the borderland of Silesia and Lesser Poland – with particular focus on its major town Sosnowiec. The description is made with the application of Tadeusz Lewowicki’s Theory of Identity Behaviours, in which six areas are distinguished of identity determinants and identity behaviours. The authoress emphasizes that inhabiting the border area between Silesia and Zagłębie and the historical divisions of Polish territories dating back to the partitions period have been significant for shaping the regional identity of Sosnowiec residents. Historical and geographical factors contributed to the rise of antagonisms between Silesians and inhabitants of Zagłębie, which – as the authoress assumes – may have been strengthening the identity of inhabitants of Zagłębie.

PL

Autorka artykułu dokonuje próby opisu wyznaczników tożsamości mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego – regionu na pograniczu śląsko-małopolskim – ze szczególnym uwzględnieniem jego stolicy – Sosnowca. Do opisu tożsamości wykorzystuje Tadeusza Lewowickiego Teorię Zachowań Tożsamościowych, w której wyróżniono sześć obszarów uwarunkowań tożsamości i zachowań tożsamościowych. Autorka podkreśla, że nie bez znaczenia dla kształtowania się tożsamości regionalnej mieszkańców Sosnowca jest fakt zamieszkiwania na pograniczu śląsko-zagłębiowskim oraz historyczne podziały ziem polskich z czasów rozbiorów. Historyczne i geograficzne uwarunkowania przyczyniły się do powstania antagonizmów między Ślązakami i Zagłębiakami, które – w założeniu autorki – mogą przyczyniać się do wzmacniania tożsamości mieszkańców Zagłębia.

Keywords

PL

tożsamość kulturowa; tożsamość regionalna; Zagłębie Dąbrowskie; pogranicze; obcość kulturowa; stereotypy

EN

cultural identity; regional identity; Zagłębie Dąbrowskie; borderland; cultural strangeness; stereotypes

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2013
• Volume: 2
• Pages: 163-178

Dates

published

2013

Contributors

author

Katarzyna W. Czepiel

References

• Barańska B.: Tożsamość regionalna mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego w badaniach empirycznych. W: M. Barański (red.): Zagłębie Dąbrowskie. W poszukiwaniu tożsamości regionalnej. Katowice 2001, UŚ.
• Bielecki P.: Krótka historia o Zagłębiu Dąbrowskim. Sosnowiec 2011, Forum dla Zagłębia Dąbrowskiego.
• Czepiel K. W.: Szkoła jako miejsce kreowania tożsamości regionalnej dziecka – rzecz o edukacji regionalnej w Zagłębiu Dąbrowskim. W: T. Lewowicki, A. Różańska, G. Piechaczek-Ogierman (red.): Wielokulturowość i problemy edukacji. Cieszyn – Toruń 2012, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Dziadul J.: Czerwone i Czarne. „Polityka” 2011, nr 42 (2829).
• Kłodnicki Z.: Na Śląsk przyjechali Gorole. Maszynopis.
• Krajniewski J.: Niezwykła granica. „Nowe Zagłębie” 2009, nr 1.
• Lewowicki T.: Poczucie tożsamości narodowej młodzieży – stałość i zmienność (uwagi końcowe). W: T. Lewowicki (red.): Poczucie tożsamości narodowej młodzieży. Cieszyn 1994, UŚ – Filia w Cieszynie.
• Lewowicki T.: Szkic do teorii zachowań tożsamościowych. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur (red.): W poszukiwaniu teorii przydatnych w badaniach międzykulturowych. Cieszyn 2001, UŚ – Filia w Cieszynie.
• Nikitorowicz J.: Tożsamość – istota, geneza, wymiary. W: T. Pilch (red.): Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 6. Warszawa 2007, „Żak”.
• Nikitorowicz J.: Dylematy kreowania tożsamości w wymiarze kulturowym. W: T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Różańska (red.): Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – problemy i sugestie rozwiązań. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2008, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Przemsza-Zieliński J.: Historia Zagłębia Dąbrowskiego. Sosnowiec 2006, Stowarzyszenie Związek Zagłębiowski.
• Skonieczna-Gawlik D.: Kultura duchowa, społeczna i materialna mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego jako wyznacznik tożsamości Zagłębiowskiej. W: M. Kaczmarczyk, W. Wojtasik (red.): Tożsamość – Samorządność – Polityka. Sosnowiec 2011, Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
• Skonieczna-Gawlik D.: Stroje ludowe w Zagłębiu Dąbrowskim. „Nowe Zagłębie” 2009, nr 5.
• Skudrzykowa A.: Język – istotny składnik tożsamości regionalnej. W: M. Barański (red.): Zagłębie Dąbrowskie. W poszukiwaniu tożsamości regionalnej. Katowice 2001, UŚ.
• Sobecki M.: Interakcjonizm symboliczny a edukacja międzykulturowa. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur (red.): W poszukiwaniu teorii przydatnych w badaniach międzykulturowych. Cieszyn 2001, UŚ – Filia w Cieszynie.
• Sobecki M.: Niemen – centrum czy peryferia kultury symbolicznej? Kontekst edukacji międzykulturowej. W: J. Nikitorowicz, A. Sadowski, D. Misiejuk (red.), „Pogranicze. Studia Społeczne” 2011, t. XVII, cz. I.
• Szwed R.: Tożsamość a obcość kulturowa. Lublin 2003, KUL.
• Woźniczka Z., Celej P.: Etos niepodległości. „Regionalne Studia Polityczne Humanitas” 2010, nr 1.
• herbzaglebia.pl (30.01.2013).
• zaglebiedabrowskie.org (30.01.2013).
• Zarycki T.: Wybrane dylematy budowy tożsamości regionalnej. W: A. Kasińska-Metryka, R. Miernik (red.): Tożsamość województwa świętokrzyskiego w kontekście kraju i Unii Europejskiej. Kielce – Katowice 2008, „Unikat 2”.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2013.07

Biblioteka Nauki

1968071