Intercultural education – Swedish textbooks as the source of inspiration for Polish educators

• Authors: Marzanna Pogorzelska

Abstracts

EN

As the importance of intercultural education has been increasing in the last years, the solutions worked out in this area in different countries may be inspiring and worth disseminating. The paper draws upon the qualitative analysis of the chosen textbooks used in Sweden in relation to their intercultural education potential. In the text I am firstly defining intercultural education as the departing point for further discussion on the textbooks as the agents of transmitting it. After that, I am describing some problems related to tackling intercultural issues in the textbooks used in Poland and presenting methodological questions. In the main body of the paper, I am looking into the way intercultural competences are developed in the sample of the textbooks used in Sweden. The article is complete with some conclusions concerning the application of Swedish approach in the textbooks used in Poland.

PL

Rosnące w ostatnich latach znaczenie edukacji międzykulturowej powoduje, że rozwiązania w tym obszarze wypracowane w różnych krajach mogą okazać się inspirujące i godne rozpowszechnienia także w Polsce. Niniejszy tekst opiera się na jakościowej i ilościowej analizie treści wybranych podręczników używanych w Szwecji pod kątem zawartości w nich treści o potencjale międzykulturowym. Punktem wyjścia dla przedstawionych w tekście rozważań są uwagi dotyczące cech edukacji międzykulturowej, roli podręczników w kształtowaniu postaw międzykulturowych i problemów związanych z transmisją treści międzykulturowych w polskich podręcznikach. W głównej części tekstu wyodrębniłam dwie kategorie, w oparciu o które analizowałam zgromadzony materiał (udział podręczników we wspomaganiu rozwoju indywidualnego uczniów oraz udział podręczników w rozpoznawaniu, akceptacji i pozytywnym wartościowaniu różnorodności kulturowej). Każdej z tych kategorii przyporządkowałam następnie szczegółowe pytania badawcze. Artykuł kończy się wnioskami dotyczącymi możliwości zastosowania szwedzkiego podejścia w przekazywaniu treści międzykulturowych w materiałach dydaktycznych stosowanych w polskich szkołach.

Keywords

PL

edukacja międzykulturowa; materiały dydaktyczne; zróżnicowanie kulturowe

EN

intercultural education; didactic materials; cultural diversity

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2014
• Volume: 3
• Pages: 154-172

Dates

published

2014

Contributors

author

Marzanna Pogorzelska

References

• Allen V.: Baby’s Ears. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2006, Bonnier Utbildning AB.
• Bertagna J.: Towards a new world. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2007, Bonnier Utbildning AB.
• Blackman M.: Noughts and Crosses. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2007, Bonnier Utbildning AB.
• Bourdieu P., Passeron J.C.: Elementy Teorii Systemu Nauczania. Warszawa 1990, PWN.
• Brander P. et all: All Different, All Equal. Education pack. Strasbourg 1995, Council of Europe.
• Chomczyńska-Rubacha M., Pankowska D.: Władza, ideologia, socjalizacja. Polityczność podręczników szkolnych. In: M. Chomczyńska-Rubacha (ed.): Podręczniki i poradniki. Konteksty. Dyskursy. Perspektywy. Kraków 2011, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Cooney C. B.: The face on the milk cartoon, In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2007, Bonnier Utbildning AB.
• Cooper S.: In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2006, Bonnier Utbildning AB.
• Dahl R.: Little Red Riding Hood. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2005, Bonnier Utbildning AB.
• Dahl R.: The Witches. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2005, Bonnier Utbildning AB.
• Desperak I.: Podwójny standard w edukacji. Kobiecość i męskość w podręcznikach szkolnych. In: M. Chomczyńska-Rubacha (ed.): Płeć i rodzaj w edukacji. Łódź 2004,WSHE.
• Gates S.: Gift. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2006, Bonnier Utbildning AB.
• Gromkowska-Melosik A.: Edukacja i (nie)równość społeczna kobiet. Studium dynamiki dostępu. Kraków 2011, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Grzybowski P. P.: Edukacja międzykulturowa – przewodnik, Kraków 2008, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Guzman M. de: Melonhead. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2005, Bonnier Utbildning AB.
• Haddon M.: The curious incident of the dog in the night time. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2006, Bonnier Utbildning AB.
• Hammond C. M.: Goodwill. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2006, Bonnier Utbildning AB.
• Hatoss A.: A model for evaluating textbooks. “Babel” 2004, No. 39/2.
• Horowitz A.: Harriet’s horrible dream. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2007, Bonnier Utbildning AB.
• Jackson R.: Religious and cultural diversity: some key concepts. In: J. Keast (ed.): Religious diversity and intercultural education: a reference book for schools. Strasbourg 2008, Council of Europe.
• Janowski A.: Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa 1989, WSiP.
• Jonczy-Adamska M.: Analiza i podstawy programowej – przedmiot wiedza o społeczeństwie. in: M. Abramowicz (ed.): Wielka nieobecna – o edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Warszawa 2011, Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej.
• Kopciewicz L.: Edukacja jako praktyka dominacji. Udział szkoły w wytwarzaniu kapitałów rodzajowych uczennic i uczniów. In: L. Kopciewicz, E. Zierkiewicz (ed.): Koniec mitu niewinności? Płeć i seksualność w socjalizacji i edukacji. Warszawa 2009, Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
• Koralek J.: Sea changes. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2007, Bonnier Utbildning AB.
• Krzyżanowska N., Czego Jaśia się nie nauczy, tego Janina nie będzie umiała, czyli o przyczynach (nie)obecności kobiet w sferze publicznej, „Kultura i Edukacja” 2008, No. 4.
• Lewis S. C.: The lion, the witch and the wardrobe. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2006, Bonnier Utbildning AB.
• Liddicoat A. J.: Teaching languages for intercultural communication.
• ucdavis.edu/events/flyers/Liddicoat.doc (16.11.2013).
• Lindgren A.: The brothers Lionheart. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2005, Bonnier Utbildning AB.
• Macphall C.: The Chase. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2007, Bonnier Utbildning AB.
• McIntyre S.: The year I loved him best. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2006, Bonnier Utbildning AB.
• Meighan R.: Socjologia edukacji. Toruń 1993,UMK.
• Nikitorowicz J.: Dialog kultur w społeczeństwie wielokulturowym i w działaniach edukacji międzykulturowej w kontekście integracji. In: A. Paszko (ed.), Edukacja międzykulturowa w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Kraków 2004, Wojewódzka Biblioteka Publiczna.
• Nikitorowicz J.: Edukacja międzykulturowa – kreowanie tożsamości dziecka. Gdańsk 2007, GWP.
• Pankowska D.: Wychowanie a role płciowe. Gdańsk 2005, GWP.
• Pankowska D.: Obraz systemu ról płciowych w polskich podręcznikach dla klas początkowych. In: L. Kopciewicz, E. Zierkiewicz (ed.): Koniec mitu niewinności? Płeć i seksualność w socjalizacji i edukacji. Warszawa 2009, Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA.
• Pawlęga M., Chustecka M.: Analiza podręczników i podstawy programowej – przedmiot język polski. In: M. Abramowicz (ed.): Wielka nieobecna – o edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Warszawa 2011, Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej.
• Śmiszek K., To cóż, że w Szwecji? Równe traktowanie w edukacji. Szwedzki model, in: J. Piotrowska (ed.), Brak misji na wizji i wizji w edukacji, Warszawa 2009, Fundacja Feminoteka.
• Sobecki M.: Nauczyciel wobec problemów wielokulturowości. Tożsamość, odmiennośći komunikacja międzykulturowa. In Z. Jasiński (ed.): Szkoła i nauczyciele wobec problemów edukacji międzykulturowej. Opole 2010, UO.
• Stawowy E.: Socjalistyczne odmiany humanizmu w programie wychowania polskiej szkoły. In: E. Stawowy (ed.): Wartości i manipulacje w podręcznikach szkolnych. Kraków 1995, „Impuls”.
• Stockton F. R.: The lady or the tiger? In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2007, Bonnier Utbildning AB.
• Szkudlarek T.: Pedagogika międzykulturowa. In: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (ed.): Podręcznik akademicki. Warszawa 2003, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wright R.: Hunger. In: J. Gustafsson, E. Osterberg, A. Cowle: What’s up. Stockholm 2006, Bonnier Utbildning AB.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2014.06

Biblioteka Nauki

1967778