(A)religijność po czesku – ateizm, analfabetyzm religijny czy coś więcej?

• Authors: Aniela Różańska

Title variants

EN

(A)religiousness in the Czech way atheism, religious illiteracy or something more?

Abstracts

EN

The article is an attempt to verify the thesis that contemporary Czech society is not an atheistic one, but can be a model example of multi-directional fierce secularization. The changes which occur in the Czech society are turning towards the shape of a multi-directional change of religiosity (transformation) with strong tendencies to secularization. They provide proofs of a soft, nevertheless, continuing secularization expressed in the pluralism of forms of religion which created a specific and complicated attitude of contemporary Czech society toward religion.

PL

Artykuł podejmuje próbę weryfikacji tezy: Współczesne społeczeństwo czeskie nie jest ateistyczne, nie jest też modelowym przykładem gwałtownej sekularyzacji. Przemiany zachodzące w społeczeństwie czeskim mają postać wielokierunkowych przemian religijności (transformacji), choć z silnymi tendencjami sekularyzacyjnymi. Świadczą o miękkiej, ale długotrwałej sekularyzacji, wyrażającej się w pluralizacji form religijnych, która utworzyła specyficzną i złożoną postawę współczesnego społeczeństwa czeskiego wobec religii.

Keywords

PL

współczesna religia; postsekularyzm; Republika Czeska; analfabetyzm religijny; pluralizm religijny

EN

contemporary religion; post-secularism; Czech Republic; religious illiteracy; religious pluralism

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2019
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 38-54

Dates

published

2019

Contributors

author

Aniela Różańska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Beckford, J. 2006. Teoria społeczna a religia. Kraków: Zakład Wydawniczy „NOMOS”.
• Berger, P.L. 2005. Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii. Kraków: Zakład Wydawniczy „NOMOS”.
• Berger, P.L. 2007. Między relatywizmem a fundamentalizmem. W drodze. 9, ss. 4–20.
• Berger, P.L.,1999. The desecularization of the world. Resurgent religion and world politics. Washington: Grand Rapids.
• Davie, G. 2000. Religion in modern Europe. A memory mutates. Oxford: Oxford University Press.
• Foucault, M. 1993. Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia-Spacja.
• Habermas, J. 2002. Wierzyć i wiedzieć. Znak. 3, ss. 8–21.
• Habermas, J. 2006. Religion in the public sphere. European Journal of Philosophy. 14 (1), pp. 1–25.
• Habermas, J. 2009. Zwischen Naturalismus und Religion. Philosophische Aufsätze. Frankurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Halík, T. 2004. Církev a „částečně identifikováni”. Universum. 9, ss. 14–15.
• Halík, T. 2005. O ateizmu, pochybnostech a víře. – http://halik.cz/cs/tvorba/clanky-eseje/nabozenstvi-spolecnost/clanek/45/ (20.11.2013).
• Halík, T., Dostatni, T. 2011. Smířená různost (rozhovor). Praha: Portál.
• Halík, T. 2015. Není ateista jako ateista. Lidové Noviny 14.11.2015, załącznik Orientace.
• Hamplová, D. 2013. Náboženství v české společnosti na prahu 3. tisíciletí. Praha: Karolinum.
• Hamplová, D., 2008. Religiozita dospělých v České republice na počátku 21. století. W: Lužný, D. i Nešpor, Z.R. red. Náboženství v menšině. Religiozita a spiritualita v současné české společnosti. Praha: Malvern, ss. 20–32.
• Harari, Y. N. 2018. 21 lekcji na XXI wiek. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Jandourek, J. 2010. Vzestup a pád moderního ateizmu. Praha: Grada Publishing, a.s.
• Kadlec, J. 1991. Přehled českých církevních dějin. Praha: Zvon.
• Luckmann, T. 1967. The invisible religion. The problem of religion in modern society. New York: Macmillan.
• Luckmann, T. 2006. Niewidzialna religia. Kraków: Zakład Wydawniczy „NOMOS”.
• Lužný, D. i Navrátilová J., 2001. Náboženství a sekularizace v České republice. Sociální studia. T. 6, ss. 111–125.
• Małysz, B. 2010. Porównanie Czechów i Polaków pod względem religijności. W: Szymeczek, J. red. Náboženská otázka ve výchově a vzdělávání v Československu (ČR a SR) v letech 1918–2008. Ostrava: Ostravská univerzita.
• Mariański, J. 2009. Sekularyzacja a nowe formy religijności. Roczniki Nauk Społecznych, t. 1 (37), ss. 33–68.
• Mariański, J. 2010. Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Mariański, J, 2016. Religia i religijność w sekularyzowanych społeczeństwach. Zeszyty Naukowe KUL. 4 (236), ss. 3–26.
• Nešpor, Z.R. 2018. Postsekularismus po česku? Ne/religiozita současné české společnosti mezi Východem a Západem. Střed. 1, ss. 101–118.
• Milerski, B. 2009. Edukacja religijna w szkole neutralnej światopoglądowo. (Referat wygłoszony podczas IV Ekumenicznego Forum Katechetycznego, Warszawa-Radość, 15–16 maja 2009r.) – http://ekumenia.pl/files/konferencjePRE/Edukacja religijna w szkole neutralnej światopoglądowo B.Milerski).pdf (12.02.2019).
• Nešpor, Z.R., 2010. Příliš slábi ve víře. Česká ne/religiozita v evropském kontextu. Praha: Kalich.
• Patočka, J. 1997. Kim są Czesi? Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
• Rabušic, L., i Chromková-Manea, B.E., 2018. Hodnoty a postoje v České republice 1991–2017. Pramenná publikace European Values Study. Brno: Masarikova univerzita.
• Różańska, A. 2010. Religijność czy duchowość młodzieży z pogranicza czesko-polskiego? W: Kardis, K. i Kardis, M. red. Nové náboženské hnutia, sekty a alternatívna spiritualita v kontexte postmoderny. Prešov: Prešovská univerzita v Prešove, Gréckokatolícka teologická fakulta, ss. 351–364.
• Różańska, A. 2015. Edukacja religijna młodzieży w warunkach pluralizmu religijnego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej (Grupa Wyszehradzka: Polska, Czechy, Słowacja, Węgry) – studium porównawcze. Cieszyn – Toruń 2015: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Taylor, Ch. 2007. Świecka epoka. Dlaczego porzucamy religię. Dziennik. 287, dodatek Europa, 49, ss. 12–13.
• Václavík, D. 2010. Náboženství a moderní česká společnost. Praha: Grada Publishing.
• Václavík, D., Hamplová, D. i Nešpor, Z.R., 2018. Religious situation in contemporary Czech society. Central European Journal of Contemporary Religion. 2, ss. 99–122.
• Vlachová-Řeháková, K. 2004. Národ, kulturní identita a národní hrdost v Evropě. Czech Sociological Revue. 4, ss. 489–508.
• Wallace, A. 1966. Religion. An anthropological view. New York: Random House.
• Zenderowski, R. 2011. Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej. Między etnizacją religii a sakralizacją etosu (narodu). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2019.01.02

Biblioteka Nauki

1956080