Wybrane koncepcje socjologii medycyny w badaniach międzykulturowych oraz badaniu osób z niepełnosprawnością i ich rodzin

• Authors: Urszula Klajmon-Lech

Title variants

EN

Selected concepts of sociology of medicine in intercultural studies and in the research into the disabled and their families

Abstracts

EN

The article presents selected concepts in the field of medical sociology, which in my opinion are useful in pedagogical reflection on people with disabilities and their families and broadly understood intercultural pedagogy. They concern issues related to the role of the patient in the social space, psychosocial consequences of the disease, including stigmatization of people with disabilities and the relationship of these people and their families with the medical community (doctors, medical staff).

PL

W artykule prezentuję wybrane koncepcje z zakresu socjologii medycyny, które są, moim zdaniem, przydatne w pedagogicznej refleksji nad osobami z niepełnosprawnością i ich rodzinami oraz szeroko pojmowanej pedagogice międzykulturowej. Dotyczą one zagadnień związanych z rolą chorego w przestrzeni społecznej, psychospołecznych konsekwencji choroby, m.in. stygmatyzowania osób chorych/z niepełnosprawnością oraz relacji tych osób i ich rodzin ze środowiskiem medycznym (lekarzami, personelem medycznym).

Keywords

PL

osoba z niepełnosprawnością; rodzina; koncepcja socjologiczna; pedagogika międzykulturowa; choroba

EN

person with a disability; family; sociological concept; intercultural pedagogy; disease

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2019
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 199-212

Dates

published

2019

Contributors

author

Urszula Klajmon-Lech

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Białyszewski, H. 1972. Wstęp do wydania polskiego. W: Parsons, T. Szkice z teorii socjologicznej. Warszawa: PWN, ss. VII–LXII.
• Borowska-Beszta, B. 2012. Niepełnosprawność w kontekstach kulturowych i teoretycznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Borzyszkowska, H. 1997. Izolacja społeczna rodzin mających dziecko upośledzone umysłowo w stopniu lekkim. Gdańsk: UG.
• Bury, M. 1982. Chronic illness as biographical disruption. Sociology of Health and Illness. 4, pp 461–468.
• Charmaz, K. 1983. Loss of self. A fundamental form of suffering in the chronically ill. Sociology of Health and Illness. 5, pp. 168–195.
• Chodynicka, A. M. 2008. Inni czy podobni?: charakterystyka osób z ograniczeniem sprawności. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”.
• Freidson, E. 1988. Profession of Medicine. Chicago: University of Chicago Press.
• Glaser, B.G. i Strauss, A. L. 2006. Konteksty świadomości i interakcja społeczna. W: Jasińska-Kania, A., Nijakowski, L. M., Szacki, J. i Ziółkowski, M. red. Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Scholar, ss. 450–489.
• Goffman, E. 1981. Człowiek w teatrze życia codziennego. Warszawa: PIW.
• Goffman, E. 2007. Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk: GWP.
• Goffman, E. 2011. Spotkania. Dwa studia z socjologii interakcji. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Grodzica, I. 1989. Wpływ postaw rodzicielskich na sytuację dzieci niepełnosprawnych: poradnik dla rodziców i nauczycieli dzieci upośledzonych umysłowo. Warszawa: CDN.
• Grzybowski, P.P. i Idzikowski, G. 2018. Inni – Obcy, ale swoi. O edukacji międzykulturowej i wspólnocie w szkole integracyjnej. Bydgoszcz. file:///C:/Users/ibm/Desktop/Grzybowski_Idzikowski_-_Inni_Obcy_ale_Swoi.pdf (8.03.2019).
• Janocha, W. 2012. Rodzina z osobą niepełnosprawną w społecznym systemie wsparcia. Kielce: Jedność.
• Klajmon-Lech, U. 2018. Trajektoria życia rodziców dzieci z rzadkimi chorobami genetycznymi. Formy społecznego wsparcia. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kołodziej, A. 2012. Choroba jako dewiacja i „profesjonalna” rola lekarza: relacja pacjent – lekarz w funkcjonalnej teorii Talcotta Parsonsa. Hygeia Public Health. 47 (4), ss. 398–402.
• Kotlarska-Michalska, A. 1999. Człowiek niepełnosprawny jako „inny” w ujęciu koncepcji socjologicznych i w świetle badań socjologiczno-psychologicznych. Roczniki Socjologii Rodziny. XI, ss. 87–100.
• Krause, A., Żyta, A. i Nosarzewska S. 2010. Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną. Toruń: Akapit.
• Parsons, T. 1969. Struktura społeczna a osobowość. Warszawa: PWE.
• Parsons, T. 1972. Szkice z teorii socjologicznej. Warszawa: PWN.
• Parsons, T. 2009. System społeczny. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Parsosns, T, Shils, E. i Olds, J. 2006. Kategorie orientacji i organizacji działania. W: Jasińska-Kania, I., Nijakowski, A., Szacki, L. M. i Ziółkowski, J. red. Współczesne teorie socjologiczne. T. I. Warszawa: Scholar, ss. 376–382.
• Rzeźnicka-Krupa, J. 2013. Inny i pedagogika. Doświadczenie inności i relacje z innym jako istotne kategorie nauk o wychowaniu. Studia Edukacyjne. 28, ss. 31–45.
• Schütze, F. 2012. Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej. W: Kaźmierska, K. red. Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, ss. 11–32.
• Skrzypek, M. 2011. Perspektywa chorego w socjologii choroby przewlekłej. Ujęcia teoretyczne, ich ewolucja i recepcja. Lublin: KUL.
• Smith, E. 2008. Using secondary Data in Educational and Social Research. Meindechead Open University Press.
• Sokołowska, M. i Ostrowska, A. 1976. Socjologia kalectwa i rehabilitacji. Wybrane problemy. Warszawa: PAN.
• Tobiasz-Adamczyk, B. 2016. „Życie w ramach» wyznaczonych chorobą nowotworową – rola socjologii medycyny. http/C:/Users/Urszula/Downloads/Beata%20Tobiasz-Adamczyk%20(2).pdf (19.05.2016).
• Tobiasz-Adamczyk, B., Szafraniec, K. i Bajka, J. 1999. Zachowania w chorobie. Opis przebiegu choroby z perspektywy pacjenta. Kraków: Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielońskiego.
• Uramowska-Żyto, B. 1992. Zdrowie i choroba w świetle wybranych teorii socjologicznych. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
• Uramowska-Żyto, B. 2009. Socjologiczne koncepcje zdrowia i choroby. W: Ostrowska, A. red. Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN, ss. 65–87.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2019.01.11

Biblioteka Nauki

1956061