Prekursorki i pionierki edukacji równościowej, antydyskryminacyjnej i międzykulturowej. Przyczynek do genezy pedagogiki międzykulturowej

• Authors: Przemysław Paweł Grzybowski

Title variants

EN

The forerunners and pioneers of equalitarian, anti-discrimination and intercultural education. A contribution to the genesis of intercultural pedagogy

Abstracts

EN

The author presents one of the themes concerning the genesis of intercultural, anti-discrimination and equality education, and academic reflection on them from the perspective of personal history. He assumes that contemporary intercultural education and intercultural pedagogy are rooted in the personal stories of many people who were persecuted because of cultural differences and whose rights in the public sphere were restricted - including the right to education. Therefore, these people took actions in the public sphere for the benefit of equality of a culturally diverse milieu. In this article, in a chronological order, biograms of the most important precursors and pioneers of intercultural education and intercultural pedagogy were presented.

PL

Autor przedstawia jeden z wątków genezy edukacji międzykulturowej, antydyskryminacyjnej i równościowej oraz akademickiej refleksji na ich temat, z perspektywy historii osobistych. Wychodzi z założenia, że współczesna edukacja międzykulturowa i pedagogika międzykulturowa są zakorzenione w osobistych historiach wielu osób, które były prześladowane z powodu odmienności kulturowej, ograniczano ich prawa w sferze publicznej, między innymi prawo do edukacji. W związku z tym podjęły one działania w sferze publicznej na rzecz równouprawnienia osób wywodzących się ze środowisk różnorodnych kulturowo. W artykule zostały przedstawione w układzie chronologicznym biogramy najważniejszych prekursorów i pionierów edukacji międzykulturowej oraz pedagogiki międzykulturowej.

Keywords

PL

edukacja międzykulturowa; edukacja wielokulturowa; edukacja równościowa; edukacja antydyskryminacyjna; pedagogika międzykulturowa

EN

intercultural education; multicultural education; equality education; anti-discrimination education; intercultural pedagogy

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2019
• Volume: 11
• Issue: 2
• Pages: 81-93

Dates

published

2019

Contributors

author

Przemysław Paweł Grzybowski

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Agosin, M. i Garafulich-Grabois, G. 2015. From Chile to the world. 70 years of Gabriela Mistral’s Nobel prize. New York: Gabriela Mistral Foundation.
• Arthur, J. 1978. Literary midwife. Jessie Redmon Fauset and the Harlem Renaissance. Atlanta: Clark Atlanta University Press.
• Bay, M. 2009. To tell the truth freely. The life of Ida B. Wells. New York: Hill & Wang.
• Blanc, O. 2003. Marie-Olympe de Gouges. Une humaniste à la fin du XVIIIe siècle. Cahors: René Viénet.
• Błachnio, J.R. 1997. Poglądy filozoficzne Eleonory Ziemięckiej na tle sporów ideowych połowy XIX wieku. Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• Borowiak, B., Ikonnikow, D. i Sadowska, A. 2015. Gdańskie emancypantki. W: Furgał, E. red. Szlaki kobiet. Przewodniczka po Polsce emancypantek. Kraków: Fundacja Przestrzeń Kobiet, ss. 10-11.
• Brown, T.J. 1998. Dorothea Dix. New England reformer. Cambridge: Harvard University Press.
• Bundles, A’L.P. 2001. Oh her own ground. The life and times of Madam C.J.Walker. New York: Simon and Schuster.
• Burnham, L.A. 2008. So great a light, so great a smoke. The beguin heretics of Languedoc. New York: Cornell University Press.
• Capaldi, G. 2011. Red Bird Sings. The story of Zitkála-Šá, native american author, musician and activist. Brookfield: Millbrook Press.
• Dix, D.L. i Lightner, D.L. 1999. Asylum, prison, and poorhouse. The writings and reform work of Dorothea Dix in Illinois. Carbondale: Southern Illinois University Press.
• Dormus, K. 2002. Kazimiera Bujwidowa 1867-1932. Życie i działalność społeczno-oświatowa. Kraków: Secesja.
• DuBois, R.D. 1934. A school and community project in developing sympathetic attitudes toward other races and nations. Englewood - New York: The Service Bureau for Education in Human Relations.
• DuBois, R.D. 1984. All This and Something More. Pioneering in intercultural education. An autobiography. Bryn Mawr: Dorrance & Company Incorporated.
• DuBois, R.D. i Mew-Soong Li. 1971. Reducing social tension and conflict through the Group Conversation Method. New York: Association Press.
• DuBois, R.D. i Nelson, R. 1936. Methods of achieving racial justice. Discussion outline for church, school and adult education groups. New York: The Service Bureau for Education in Human Relations.
• Fabijańczuk, J. 2009. Matka Izraela. Sara Schenirer. W: Furgał, E. red. Krakowski szlak kobiet. Przewodniczka po Krakowie emancypantek. Kraków: Fundacja Przestrzeń Kobiet, s. 112.
• Falkowska, J. 2014. „Przeciw marzycielstwu”. Działalność edukacyjna Anastazji z Jełowickich Dzieduszyckiej (1842-1890). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Fridan, D. i Fridan, J. 2000. Ida B.Wells. Mother of the civil rights movement. New York: Houghton Mifflin.
• Greenfield, E. 1977. Mary McLeod Bethune. New York: Harper Collins.
• Grzybowski P.P. 1999. Denizard Rivail - niezwykły uczeń Pestalozziego. Biuletyn Historii Wychowania. 1-2, ss. 5-12.
• Hedrick, J.D. 1994. Harriet Beecher Stowe. A life. New York - Oxford: Oxford University Press.
• Hejnicka-Bezwińska, T. 2003. Pedagogika pozytywistyczna. W: Kwieciński, Z. i Śliwerski, B. red. Pedagogika - podręcznik akademicki. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, ss. 204-215.
• Jedlewski, S. 1956. Jadwiga Szczawińska-Dawidowa, postępowa działaczka oświatowa przełomu XIX i XX wieku. Studia do Dziejów Oświaty. 3, ss. 364- -368.
• Knight, L.W. 2005. Citizen. Jane Addams and the struggle for democracy. Chicago: University of Chicago.
• Lewandowski, T. 2016. Red Bird, Red Power. The life and legacy of Zitkala-Sa. Norman: University of Oklahoma
• Lyndall, G. 2005. Vindication: A life of Mary Wollstonecraft. London: Virago.
• Marszałek, K. 2018. Harcerska lista (nie)obecności. Analiza polskiej bibliografii harcerstwa za lata 1989-2017. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Massie, R. 2012. Katarzyna Wielka. Portret kobiety. Kraków: Znak.
• Miller, T.S. 2014. The beguines of medieval Paris. Gender, patronage, and spiritual authority. Philadelphia: University of Pennsylvania.
• Mousset, S. 2003. Olympe de Gouges et les droits de la femme. Paris: Le Félin.
• Mufti, K. 2018. Revisiting Rachel Davis DuBois’ childhood and young adulthood. Reflections on the linked lives of an intercultural education pioneer. Quaker Studies. 1, ss. 25-46.
• Muszczyńska, A. 2017. Nieodkryte karty z życia Jadwigi Szczawińskiej. Biografistyka Pedagogiczna. 1, ss. 83-97.
• Niel, F. 2010. Albigeois et Cathares. Paris: Presses Universitaires de France.
• Shelley, M. 2013. Frankenstein czyli współczesny Prometeusz. Czerwonak:
• Vesper. Simons, W. 2001. Cities of ladies. Beguine communities in the medieval low countries, 1200-1565. Philadelphia: University of Philadelphia.
• Stępień, M. 1968. Narcyza Żmichowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Stowe, H.B. 1853. A key to Uncle Tom’s Cabin, presenting the original facts and documents upon which the story is founded together with corroborative statements verifying the truth of the work. Boston - Cleveland - London: John P. Jewett & Co., Jewett, Proctor & Worthington, Low and Company.
• Stowe, H.B. 2011. Chata wuja Toma. Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg. Wasylewski, S. 1957. Klasztor i kobieta. Studium z dziejów kultury polskiej w Średniowieczu. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Wawrzykowska-Wierciochowa, D. 1963. Od prządki do astronautki. Z dziejów kobiety polskiej, jej pracy i osiągnięć. Warszawa: Wydawnictwo Związkowe CRZZ.
• Webber, L.J. 2000. Jane Addams. A biography. Champaign: University of Illinois.
• Wedin, C. 1981. Jessie Redmon Fauset, black amercian writer. Troy: Whitston Publishing.
• Winklowa, B. 2004. Narcyza Żmichowska i Wanda Żeleńska. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2019.02.04

Biblioteka Nauki

1956158