Edukacja uniwersytecka na Pograniczu jako przestrzeń kształtowania się projektu życiowego młodych dorosłych

• Authors: Jolanta Suchodolska

Title variants

EN

University education in the borderland as a space for shaping a life project of young adults

Abstracts

EN

The study is an attempt at finding out the place of university education in the process of building a life project by young adults - students from Cieszyn in the Polish-Czech borderland. An important motif is undertaken here of young adults’ attitude to education, understood not only as the process of increasing their level of education, but mostly as raising their life competences and satisfaction with their life. One of the tangible effects of this process should be more conscious decision making and taking responsibility for oneself - for one’s life and choices. The group which can be most directly affected by this are university students, who are referred to in this study as “young adults”. They face a chance to acquire new skills in viewing the world and their place in it, which should grow along with the chance to notice and multiply their own resources in order to secure their future. The young adults studying at university in the Polish-Czech borderland constitute a group for whom this educational stage is a pass to adulthood and the events taking place in that stage co-create the quality of their life. These young adults are aware of the need to keep a high status of their knowledge and competences through profiled lifelong education, which is favourable for the evaluation of their life both as compliant with the developmental task for this period and as satisfying at this stage.

PL

Opracowanie jest próbą spojrzenia na miejsce, jakie zajmuje edukacja uniwersytecka w procesie budowania projektu życiowego przez młodych dorosłych/cieszyńskich studentów na pograniczu polsko-czeskim. W tekście podjęty został ważny wątek, opisujący stosunek młodych ludzi do kształcenia, rozumianego nie tylko jako proces podnoszenia poziomu swojego wykształcenia, ale - w głównej mierze - wzrostu życiowych kompetencji, a także podnoszenia poziomu zadowolenia ze swojego życia. Jednym z wymiernych efektów tego procesu powinno być bardziej świadome podejmowanie decyzji i odpowiedzialności za siebie, a także własne życie i dokonywane wybory. Grupą, która w sposób najbardziej bezpośredni może tego doświadczać, jest młodzież studiująca, w tym opracowaniu opisywana jako „młodzi dorośli”. Przed nią bowiem otwiera się szansa nabywania nowych umiejętności w oglądzie świata i swojego w nim miejsca, które wzrastać powinny wraz z okazją do zauważania i pomnażania własnych zasobów, by łatwiej zabezpieczyć swoją przyszłość. Studiujący młodzi dorośli na pograniczu polsko-czeskim stanowią grupę, dla której ten etap edukacji jest przepustką do dojrzałości, a obecne w nim wydarzenia współtworzą jakość ich życia. Wspomniani młodzi dorośli są świadomi potrzeby utrzymania wysokiego statusu wiedzy i kompetencji za pośrednictwem sprofilowanej i ustawicznej edukacji, co sprzyja ocenie ich własnego życia jako zgodnego z zadaniem rozwojowym tego okresu i satysfakcjonującego na tym etapie.

Keywords

PL

młodzi dorośli; studenci; edukacja uniwersytecka; projekt życiowy; pogranicze polsko-czeskie

EN

young adults; university education; life project; Polish-Czech borderland

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2021
• Volume: 15
• Issue: 2
• Pages: 238-255

Dates

published

2021

Contributors

author

Jolanta Suchodolska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bańka, A. 2005. Proaktywność a typy samoregulacji. Podstawy teoretyczne, konstrukcja i analiza czynnikowa Skali Zachowań Praktyków w Karierze. Poznań – Warszawa: Stowarzyszenie Psychologia i Architektura.
• Bauman, Z. 2001. Tożsamość – jaka była, jest, i po co? W: Jawłowska, A. red. Wokół problemów tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo LTW, ss. 8–25.
• Bee, H. 2004. Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Brzezińska, A. 2000. Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
• Cybal-Michalska, A. 2013. Młodzież akademicka a kariera zawodowa. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Czapiński, J. 1995. Money Isn’t Everything: On the Various Costs of Transformatio. Polish Sociological Reviev. 4 (112), pp. 289–302.
• Czerepaniak-Walczak, M. 2016. Szanse i zagrożenia emancypacji poprzez edukację w szkole wyższej. Pedagogika Szkoły Wyższej. 2 (20), ss. 11–21.
• Długookresowa strategia rozwoju kraju „Polska 2030. Trzecia fala rozwoju nowoczesności”. Wyzwania rozwojowe. https://mac.gov.pl/files/wp-content/uploads/2013/02/Strategia-DSRK-PL2030-RM.pdf (20.06.2021).
• Drynda, D. 1997. Sesja naukowa poświęcona spuściźnie naukowej profesora Bogdana Suchodolskiego. W: Dudzikowa, M. i Lewowicki, T. red. Rocznik Pedagogiczny. 27. Radom: Komitet Nauk Pedagogicznych PAN, Instytut Technologii Eksploatacji, ss. 106–110.
• Dudzikowa, M. 2013. Wprowadzenie. W: Dudzikowa, M., Wawrzyniak-Beszterda, R., Jaskulska, S., Marciniak, M., Bochno, E., Bochno, I. i Knasiecka-Falbierska, K. red. Oblicza kapitału społecznego uniwersytetu. Diagnoza – interpretacje – konteksty. Maturzyści 2005 – Studenci UAM w Poznaniu. Tom 4. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, ss. 7–14.
• Frankfort-Nachmiast, Ch. i Nachmiast, D. 2001. Metody badawcze w naukach społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Horbowski, A. 2008. Bogdan Suchodolski o wychowaniu i edukacji ustawicznej. Nauczyciel i Szkoła. 3–4 (40–41), ss. 31–41.
• Kuźnik, M. 2008. Projekt własnego życia. W: Derbis, J. red. Jakość życia – od wykluczonych do elity. Częstochowa: Akademia im. J. Długosza, ss. 627– –646.
• Leppert, R. 2000. Pomiędzy dzieciństwem a dorosłością. Młodzież jako obiekt badań naukowych w Polsce w ostatniej dekadzie XX wieku. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja. Numer specjalny: Teraźniejszość młodego pokolenia, ss. 89–101.
• Levinson, D.J. 1986. A conception of adult development. American Psychologist. 4, pp. 3–13.
• Lewowicki, T. 1995. Przemiany oświaty. Szkice o ideach i praktyce edukacyjnej. Warszawa: Wydawnictwo „Żak”.
• Lewowicki, T. 2011. Szkic do dziejów całościowych ujęć zagadnień oświaty – ku spotkaniu z oświatologią. W: Lewowicki, T., Ogniewjuk, W. i Sysojewa, S. red. Сałościowe ujęcia edukacji – ku spotkaniu z oświatologią. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZPN, ss. 11–24.
• Marciniak, M. 2017. Młodzież akademicka wobec mobilności w czasach płynnej ponowoczesności. Forum Oświatowe. 29 (57), ss. 65–76.
• Mądry, M. 2010. Plany i marzenia w życiu człowieka. Teoretyczne podstawy badań. Scripta Comeniana Lesnensia. 8, ss. 88–95.
• Mądrzycki, T. 2002. Osobowość jako system tworzący i realizujący plany. Gdańsk: GWP.
• Melosik, Z. 2009. Uniwersytet i społeczeństwo. Dyskursy wolności, wiedzy i władzy. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Miś, L. 2000. Ery i fazy rozwoju w życiu dorosłego człowieka w ujęciu Daniela J. Levinsona. W: Socha, P. red. Duchowy rozwój człowieka, fazy życia, osobowość, wiara, religijność. Kraków: UJ, ss. 45–60.
• Nikitorowicz, J. 1995. Pogranicze, Tożsamość, Edukacja Międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”.
• Nizińska, A. i Kurantowicz, E. 2010. Młodzi dorośli między światem szkoły a światem pracy. Polityka – badania – rekomendacje. Forum Oświatowe. 2, ss. 19–35.
• Ogrodzka-Mazur, E. 2014. Cieszyńska Szkoła Badań Pogranicza Profesora Tadeusza Lewowickiego. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna. 2, ss. 25–39.
• Przetacznik-Gierowska, M. i Tyszkowa, M. 2000. Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
• Sokołowska, E., Zabłocka-Żytka, L., Kluczyńska, S. i Woyda-Kornacka, J. 2015. Zdrowie psychiczne młodych dorosłych. Wybrane zagadnienia. Warszawa:Wydawnictwo Difin.
• Suchańska, A. i Worach, A. 2013. Self-complexity and the sense of identity. Roczniki Psychologiczne/Annals of Psychology. 3 (XVI), ss. 217–233.
• Suchodolska, J. 2014. Potrzeba projektowania zmian w edukacji – wokół idei podmiotowej edukacji. Osvitologia. 3, ss. 52–58.
• Suchodolska, J. 2017. Poczucie jakości życia młodych dorosłych na przykładzie studenckiej społeczności akademickiej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Suchodolska, J. 2018. Edukacja uniwersytecka jako ważne zadanie rozwojowe młodych dorosłych. Ruch Pedagogiczny. 4 (I), ss. 83–98.
• Syrek, E. 1986. Aspiracje młodzieży niedostosowanej społecznie. Katowice: UŚ.
• Turner, J.S. i Helms, D. 1999. Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP.
• Wallis, A. 1976. Jakość życia – problemy i propozycje. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny. 62, ss. 135–150.
• Witkowski, L. 2000. Uniwersalizm pogranicza: o semiotyce kultury Michała Bachtina w kontekście edukacji. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Woźniak, W. 2006. Rola systemu edukacyjnego w kreowaniu i utrwalaniu nierówności społecznych. W: Szukalski, P. red. Szansa na sukces. Recepty współczesnych Polaków. Łódź: UŁ, ss. 151–168.
• Wysocka, E. 2007. Człowiek a środowisko życia. Podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Wysocka, E. 2010. Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania. Katowice: UŚ.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2021.02.13

Biblioteka Nauki

1878369