(Nie-)Polak, (nie-)Niemiec – Ślązak, czyli o rozpoznaniu własnej etniczności

• Authors: Adela Kożyczkowska

Title variants

EN

Neither a Pole nor a German – a Silesian – about recognizing one’s own ethnicity

Abstracts

PL

Inspiracją dla artykułu jest książka Zbigniewa Rokity Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, która pozwoliła autorce podjąć namysł nad problemem etnicznego rozpoznania człowieka, jako podstawy konstruowania tożsamości etnicznej. Kontekst teoretyczny tworzą dwie tezy: pierwsza (za Hannah Arendt) mówiąca, że człowiek zawsze zjawia się w świecie jako ktoś nowy, jako przybysz i dla urealnienia swego człowieczeństwa potrzebuje on działać i mówić; druga (za Martinem Heideggerem) dotycząca „prawdy bycia”, która dowodzi, że zamieszkanie człowieka w świecie jest skomplikowane. Próba zrozumienia związku pomiędzy etnicznym rozpoznaniem a tożsamością pozwoliła autorce sformułować tezę, że etniczność to nic innego jak wiedza na temat swojej rodziny, wspólnoty i pokoleniowo zamieszkiwanej ziemi. Samo zaś rozpoznawanie etniczności przebiegać może w trzech etapach: (1) tożsamości anegdotycznej; (2) tożsamości atrakcyjnej; (3) tożsamości kleconej.

EN

The inspiration for the article is Zbigniew Rokita’s book “Kajś. A Tale of Upper Silesia”. It allowed the author to reflect on the issue of ethnic recognition of a human being as the basis for constructing an ethnic identity. The theoretical context consists of two theses: the first one (following Hannah Arendt) says that human beings always come to this world as new, as strangers, and to make their humanity more real, they need to act and speak; the second thesis (following Martin Heidegger) refers to the “truth of being” and proves that human habitation in the world is complicated. Attempts to understand the relationship between ethnic recognition and identity allowed the author to formulate the thesis that ethnicity is nothing else but knowledge about one’s family, community and the land inhabited by generations. The recognition of ethnicity itself can have three stages: 1) anecdotal identity; 2) attractive identity; 3) patched identity.

Keywords

EN

Silesia; Silesianness; ethnicity; identity; Zbigniew Rokita

PL

Śląsk; śląskość; etniczność; tożsamość; Zbigniew Rokita

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2022
• Volume: 16
• Issue: 1
• Pages: 39-49

Dates

published

2022

Contributors

author

Adela Kożyczkowska

• Uniwersytet Gdański

• https://orcid.org/0000000279521321

References

• Arendt, H. 2000. Kondycja ludzka. Warszawa: Aletheia.
• Arendt, H. 1994a. Kryzys edukacji. W: Arendt, H. Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej. Warszawa: Aletheia, ss. 209–232.
• Arendt, H. 1994b. Prawda i polityka. W: Arendt, H. Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej. Warszawa: Aletheia, ss. 267–308.
• Foucault, M. 2002. Porządek dyskursu. Wykład inauguracyjny wygłoszony w Collège de France 2 grudnia 1970. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
• Heidegger, M. 1977a. Budować, mieszkać, myśleć. W: Heidegger, M. Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane. Warszawa: Czytelnik, ss. 316–334.
• Heidegger, M. 1977b. Czas światoobrazu. W: Heidegger, M. Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane. Warszawa: Czytelnik, ss. 128–167.
• Heidegger, M. 1977c. List o „Humanizmie”. W: Heidegger, M. Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane. Warszawa: Czytelnik, ss. 76–127.
• Krukowka, K. 2021. Sprawozdania o projekcie o regionie śląskim. Maszynopis na prawach rękopisu. (20.11.2021).
• Rokita, Z. 2020. Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Smolorz, M. 2012. Śląsk wymyślony. Katowice: Antena Górnośląska.
• Uchwała Parlamentu Młodych Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 20 listopada 2021 r. o regionie śląskim. https://www.naszraciborz.pl/files/1639553183-5--uchwala-pmrp-2021---region-slaski-.pdf (14.12.2021).

Identifiers

DOI

10.15804/em.2022.01.02

Biblioteka Nauki

2031314