Poczucie samowystarczalności barierą kształtowania otwartej tożsamości religijnej w „czasie marnym”

• Authors: Aniela Różańska

Title variants

EN

Sense of self-sufficiency as a barrier for forming the open religious identity in “destitute time”

Abstracts

PL

Pedagogiczny namysł nad sposobami i kondycją kreowania otwartej tożsamości religijnej młodzieży autorka umieściła w perspektywie aktualnej sytuacji społecznej, raczej niesprzyjającej aktywnościom w obszarze religii, zwłaszcza noszącym znamiona otwartości na Inność. Sytuacja taka została nazwana przez filozofa i poetę, Friedricha Hölderlina „czasem marnym”. Dlatego autorka punktem wyjścia swojej refleksji uczyniła cytaty Friedricha Hölderlina i Rainera Rilkego stanowiące niezbędny filozoficzny kontekst refleksji. W poszukiwaniu pełniejszego oglądu i deskrypcji otwartej tożsamości religijnej oraz uwarunkowań procesu jej kształtowania autorka zwraca uwagę tylko na wybrane kwestie, jak fundamentalizm religijny, poczucie samowystarczalności w wymiarze religijnym, refleksyjność i parezja, które w istotny sposób, pozytywny bądź negatywny, warunkują omawiany proces.

EN

The pedagogical reflection on methods and condition of creating of an open religious identity of youth was presented by the author in the perspective of the current social situation, rather unfavourable towards activities in the field of religion especially bearing traits of the openness to the Otherness. Such a situation has been defined by the philosopher and poet Friedrich Hölderlin as the “destitute time”. Therefore, the author has made this quote of Friedrich Hölderlin and Rainer Rilke as necessary philosophical context of the reflection. In a search of the complete overview and description of the open religious identity and determinants of the process of its forming, the author focuses on the selected questions such as religious fundamentalism, sense of self-sufficiency in religious dimension, reflectivity and parrhesia which in in an essential way, positive or negative, determine the discussed process.

Keywords

PL

otwarta tożsamość religijna; fundamentalizm religijny; poczucie; samowystarczalności; refleksyjność; parezja

EN

the open religious identity; religious fundamentalism; sense of selfsufficiency; reflectivity; parrhesia

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2022
• Volume: 17
• Issue: 2
• Pages: 17-30

Dates

published

2022

Contributors

author

Aniela Różańska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000328919361

References

• Archer, M.S. 2007. Making our way through the world. Cambridge: Cambridge University Press.
• Armstrong, K. 1993. A History of God: The 4,000-Year Quest of Judaism, Christianity and Islam. New York: Ballantine Books.
• Bal-Nowak, M. 2013. Kondycja czasu marnego według Friedricha Hölderlina i jej możliwe transformacje. 3 (2), ss. 373–381.
• Banek, K. 2011. Religia w świecie człowieka. Kraków: Zakład Wydawniczy „NOMOS”.
• Beckford, J. 2006. Teoria społeczna a religia. Kraków: Zakład Wydawniczy „NOMOS”.
• Bruce, S. 2006. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Doktór, T. 2001. New Age i fundamentalizm. W: Borowik, I. i Doktór, T. red. Pluralizm religijny i moralny w Polsce. Kraków: Zakład Wydawniczy „NOMOS”, ss. 201–226.
• Foucault, M. 2018. Rządzenie sobą i innymi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
• Giddens, A. 2004. Warszawa: PWN.
• Heidegger, M. 1977. Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane. Warszawa: Czytelnik.
• Heidegger, M. 1999. O istocie prawdy. W: idem. Znaki drogi. Warszawa: Wydawnictwo Spacja.
• Heywood, A. 2007. Ideologie polityczne. Wprowadzenie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hölderlin, F. 2003. Co się ostaje, ustanawiają poeci (wiersze wybrane w przekładzie Antoniego Libery). Kraków: Znak.
• Hryniewicz, W. 1997. Pedagogia nadziei. Medytacje o Bogu, Kościele i ekumenii, Warszawa: Verbinum.
• Hryniewicz, W. 1994. Tożsamość chrześcijańska dzisiaj. Od konfesjonalizmu do tożsamości otwartej. 5, ss. 5–28.
• Marty, M. and Appleby, S. 1995. Fundamentalisms Comprehended. Chicago: University of Chicago Press.
• Nossol, A. 1994. Ekumenizm zagrożony przez współczesny fundamentalizm religijny. W: Karski, K. red. Nauka, Kościół, ekumenizm. Warszawa: Wyd. Semper.
• Lewowicki, T. 2015. Wielokulturowość i globalizacja a strategie edukacji międzykulturowej. Studia Społeczne. XXV, ss. 13–24.
• Rembierz, M. 2019. Między wielokulturowością wieży Babel a zróżnicowanymi kulturowo pograniczami. Pedagogiczne poszukiwania i idee Tadeusza Lewowickiego w zakresie edukacji kształtującej relacje międzykulturowe. Edukacja Międzykulturowa. 2 (11), ss. 40–56.
• Różańska, A. 2015. Edukacja religijna młodzieży w warunkach pluralizmu religijnego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej (Grupa Wyszehradzka: Polska, Czechy, Słowacja, Węgry) – studium porównawcze. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Różańska, A. 2017a. Edukacja religijna a otwarta tożsamość religijna. W: Humeniuk, M. i Paszenda, I. red. Między ekskluzją a inkluzją w edukacji religijnej. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, ss. 171–181.
• Różańska, A. 2017b. Międzykulturowe konteksty edukacji religijnej – problem otwartej tożsamości religijnej. Lubelski Rocznik Pedagogiczny. XXXVI. z. 3, ss. 49–59.
• Różańska, A. 2018. Rola refleksyjności w kształtowaniu otwartej tożsamości religijnej młodzieży. Przegląd Religioznawczy – The Religious Studies Re¬view. 2 (268), ss. 97–112.
• Różańska, A. 2020. Bycie obok Innych / przeciw Innym / z Innymi / dla Innych – postrzeganie Innego i relacje międzyosobowe wyznacznikiem kondycji wielokulturowych społeczności. W: Kożyczkowska, A. i Szczepska-Pustkowska, M. red. Mniejszości etniczne i ich pogranicza. Szkice tożsamościowe. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, ss. 42–52.
• Różańska, A. 2022. (Nie)dialogiczne relacje interpersonalne katecheta – uczeń. W: Szczepska-Pustkowska, M. i Ziejka, S. red. Oblicza religijności i duchowości z perspektywy pedagogicznej: Od idei do empirii. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, ss. 265–289.
• Rudnicki, C. 2017. Parezja – o miejscu ujawniania prawdy w polityce. Studia z filozofii polityki. 20, ss. 161–176.
• Simmel, G. 2007. Dwie formy indywidualizmu. W: Simmel, G. Filozofia kultury. Wybór esejów. Kraków: Wydawnictwa UJ.
• Sobecki, M. 2021. Tożsamość społeczno-kulturowa młodzieży akademickiej w wymiarze religijnym. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Taylor, Ch. 2002. Etyka autentyczności. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Taylor, Ch. 2012. Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Warszawa: WN PWN.
• Wnuk-Lipiński, E. 1994. Fundamentalizm a pragmatyzm: dwa typy reakcji na radykalną zmianę społeczną. Kultura i Społeczeństwo. 1, ss. 3–4.
• Włodarczyk, R. 2017. Wymiary fundamentalizmu religijnego w ujęciu teoretycznym. W: Humeniuk, M. i Paszenda, I. red. Między ekskluzją a inkluzją w edukacji religijnej. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, ss. 15–39.
• Ziebertz, H.-G. 2001. Religijność i wychowanie w świecie pluralistycznym. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2022.02.01

Biblioteka Nauki

2054677