Wspólnota w dyskursie pedagogiki i edukacji międzykulturowej

• Authors: Agata Cudowska

Title variants

EN

Community in the discourse of pedagogy and intercultural education

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono wspólnotę jako kategorię wpisaną w narrację pedagogiki międzykulturowej, jako interdyscyplinarnej subdyscypliny pedagogicznej i praktyki edukacyjnej. Opisano pojęcie wspólnoty i socjologiczne ujęcia tej kategorii, eksponując różnorodność podejść i możliwych interpretacji epistemologicznych. Wskazano na wspólne cechy różnych definicji wspólnoty: podzielane przez członków wspólnoty cele i normy, uznawane wartości i akceptowane środki ich realizacji. Zwrócono szczególną uwagę na koncepcję wspólnoty w komunitaryzmie, który tożsamość jednostki traktuje jako pochodną tradycji, przyswajanych przez nią w toku socjalizacji i funkcji społecznych, jakie pełni. Ukazano wspólnotę jako przestrzeń relacji międzyludzkich, w którą immanentnie wpisana jest kategoria Innego. Relację Ja z Innym odniesiono do źródłowej odpowiedzialności, którą Ja odkrywa, jako sferę wolności. Opisano znaczenie gościnności, sprawiedliwości i twórczego rozumienia w dialogicznej relacji z Innym. Wyeksponowano także otwartość na odmienność, gotowość jej uznania i szacunek dla Innego, jako niezbywalny element konstytuujący wspólnotę i umożliwiający osiąganie pozaegoistycznego Dobra.

EN

The article presents the community as a category inscribed in the narrative of intercultural pedagogy, as an interdisciplinary pedagogical subdiscipline and educational practice. The concept of community and sociological approaches to this category were described, highlighting the variety of approaches and possible epistemological interpretations. Common features of various definitions of a community were indicated: goals and norms shared by members of the community, recognized values and accepted means of achieving them. Particular attention was paid to the concept of community in communitarianism, which treats the identity of an individual as a derivative of tradition assimilated by him in the course of socialization and the social functions he performs. The community was shown as a space of interpersonal relations in which the category of the Other was immanently inscribed. The relationship of the Self with the Other was referred to the source responsibility that the Self discovers as the sphere of freedom. The importance of hospitality, justice and creative understanding in the dialogical relationship with the Other was described. Openness to dissimilarity, readiness to recognize it and respect for the Other, as an inalienable element constituting a community and enabling the achievement of non-selfish Good, were also exposed.

Keywords

EN

intercultural pedagogy; community; dialogical relations with the Other; creative understanding; openness to otherness; ethics of responsibility

PL

pedagogika międzykulturowa; wspólnota; twórcze rozumienie; otwartość na odmienność; etyka odpowiedzialności; dialogiczne relacje z Innym

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2022
• Volume: 18
• Issue: 3
• Pages: 33-45

Dates

published

2022

Contributors

author

Agata Cudowska

• Uniwersytet w Białymstoku

• https://orcid.org/0000000150352985

References

• Bachtin, M. 1986. Estetyka twórczości słownej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bellah, R.N. 1985. Habits of the heart: individualism and commitment in American life. Berkeley: University of California Press 1985.
• Clark, D.B. 1973. The Concept of Community: A Re-examination. The Sociological Review. 3, pp. 397–416.
• Cudowska, A. 2003. Postawa „niewspółobecności” antropologii filozoficznej M. Bachtina w dialogu międzykulturowym. W: Nikitorowicz, J., Halicki, J. i Muszyńska, J. red. Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Globalizm versus regionalizm. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, ss. 127–135.
• Czaplejewicz, E. i Kasperski, E. red. 1983. Bachtin: Dialog – język – literatura. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Etzioni, A. 1968. The active society: a theory of societal and political processes. London – New York: The Fress Press.
• Etzioni, A. 1994. The spirit of community: the reinvention of American society. New York: Simon & Schuster.
• Etzioni, A. 1997. The new golden rule: community and morality in a democratic society. London: Profile Books.
• Etzioni, A. 2004. From empire to community: a new approach to international relations. New York – Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Grzybowski, P.P. 2009. Edukacja europejska – od wielokulturowości ku międzykulturowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Havighurst, R.J. and Jansen, A.J. 1967. Community Research. Current Sociology. 2, pp. 5–23.
• Hillery, G.A. 1955. Definitions of community: areas of agreement. Rural sociology: devoted to scientific study of rural life; official journal of the Rural Sociological Society. 2, pp. 111–123.
• Lévinas, E. 2002. Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Lévinas, E. 1994. O Bogu, który nawiedza myśl. Kraków: Wydawnictwo „Znak”.
• Lévinas, E. 2008. Bóg, śmierć i czas. Kraków: Wydawnictwo „Znak”.
• MacIntyre, A.Ch. 1984. After virtue: a study in moral theory. Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press.
• Mikołajewska, B. 1999. Zjawisko wspólnoty. New Haven, CT, USA: The Lintons`Video Press.
• Nikitorowicz, J. 2005. Kreowanie tożsamości dziecka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Nisbet, R.A. 1966. The Socjological Tradition. New York: Basic Books Inc. Publisher.
• Sandel, M.J. 1984. Liberalism and its critics. Oxford: Basil Blackwell.
• Szkudlarek, T. 2003. Pedagogika międzykulturowa. W: Kwieciński, Z. i Śliwerski, B. red. Pedagogika. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, ss. 415–424.
• Śpiewak, P. Komunitaryzm. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/komunitaryzm;3924720.html (10.03.2022).
• Taylor, Ch. 1992. Sources of the self: the making of the modern identity. Cambridge: Cambridge University Press.
• Tönnies, F. 1912. Gemeinschaft und Gesellshaft: Grundbegriffe der reinen Soziologie. Zweite erheblich veränderte und vermehrte Auflage. Berlin: Karl Curtius.
• Walzer, M. 1997. On toleration. New Hawen – London: Yale University Press.
• Włodarczyk, R. 2009. Lévinas. W stronę pedagogiki azylu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2022.03.02

Biblioteka Nauki

2118891