Od akwizycji języka ojczystego do kompetencji różnojęzycznych dziecka w młodszym wieku szkolnym

• Authors: Marta Krasuska-Betiuk

Title variants

EN

From the acquisition of the mother tongue to the multilingual competences of a child at a younger school age

Abstracts

PL

Celem artykułu jest próba opisania głównych wyzwań dla rozwoju językowego i edukacji ojczystojęzycznej dziecka w młodszym wieku szkolnym w kontekście powszechnej wielojęzyczności, wynikającej z obowiązkowej nauki języka obcego na etapie edukacji przedszkolnej, międzynarodowej mobilności rodzin i migracji. W centrum dociekań znajduje się relacja pomiędzy językiem ojczystym i kolejnymi językami przyswajanymi przez dziecko. Omówiono miejsce i rolę języka pierwszego w nabywaniu/uczeniu się nowych języków, w świetle ustaleń poczynionych na gruncie psycholingwistyki i glottodydaktyki porównawczej. Refleksja teoretyczna jedynie oświetla ważniejsze aspekty tej złożonej problematyki. Przyświeca jej teza, że różnorodność kulturowa i językowa rodzi potrzebę myślenia o edukacji językowej w sposób holistyczny, to znaczy taki, w którym ma miejsce integracja paradygmatów, podejść i zaleceń dydaktyki języka ojczystego z metodykami nauczania języków obcych. Założenia i koncepcje naukowe dotyczące rozwoju kompetencji różnojęzycznej dziecka poparte są przykładami konkretnych rozwiązań dydaktycznych stosowanych w krajach o bogatej tradycji w zakresie edukacji międzykulturowej. Konkluzja rozważań brzmi – warto korzystać z innowacyjnych strategii pedagogicznych, działań i zasobów, które mogłyby rozwijać kompetencje różnojęzyczne uczniów, z którymi pracujemy w szkołach w Polsce.

EN

The aim of the article is an attempt to describe the main challenges for the language development and mother tongue education of a child at an early school age in the context of common multilingualism, resulting from the compulsory learning of a foreign language at the stage of preschool education, international mobility of families and migration. At the heart of the research is the relationship between the mother tongue and other languages of the child. The place and role of the first language in acquisition / learning new languages was discussed in the light of the findings of psycholinguistics and comparative glottodidactics. Theoretical reflection only illuminates the more important aspects of this complex issue. It is guided by the thesis that cultural and linguistic diversity gives rise to the need to think about language education in a holistic way, that is, one in which there is an integration of paradigms, approaches and recommendations of mother tongue teaching with methodologies of foreign language teaching. Scientific assumptions and concepts regarding the development of a child’s multilingual competence are supported by examples of specific didactic solutions used in countries with a rich tradition in the field of intercultural education. The conclusion of the considerations is – it is worth using innovative pedagogical strategies, activities and resources that could support students’ multilingual competence whom we work in schools in Poland.

Keywords

EN

mother tongue; multilingual competences; multilingualism; pluralistic approaches in glottodidactics

PL

język ojczysty; kompetencje różnojęzyczne; pluralistyczne podejścia w glottodydaktyce

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Edukacja Międzykulturowa
• Year: 2022
• Volume: 18
• Issue: 3
• Pages: 152-164

Dates

published

2022

Contributors

author

Marta Krasuska-Betiuk

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie

• https://orcid.org/0000000287431481

References

• Awramiuk, E. i Rozumko, A. red. 2018. Z problematyki kształcenia językowego. 7. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Bartminski, J. 2009. Aspects of Cognitive Ethnolinguistics. London: Equinox.
• Camilleri Grima, A. 2013. A select review of bilingualism in education in Malta. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism. 16 (5), pp. 553–569.
• Canagarajah, A.S. 2013. Translingual practice: Global Englishes and cosmopolitan relations. Routledge.
• Candelier, M. 2017. Awakening to Languages and Educational Language Policy. In: Cenoz, J. Gorter, D. and May, S. eds. Language awareness and multilingualism. Springer, pp. 161–173.
• Cockiewicz, W. 2013. Jak uporządkować terminologiczny chaos w glottodydaktyce i po co? LingVaria. R. 8, nr 1, ss. 201–213.
• Cummins, J. 2006. Language, power, and pedagogy: Bilingual children in the crossfire. Multilingual Matters.
• Cummins, J. 2016. Reflections on Cummins (1980). „The Cross-Lingual Dimensions of Language Proficiency: Implications for Bilingual Education and the Optimal Age Issue”. Tesolquarterly TESOL Quarterly. 50 (4), pp. 940–944.
• Galloway, P. and Lesaux, N. 2017. A matter of opportunity. Language and reading development during early childhood for dual-language learners. In: The Routledge international handbook of early literacy education: A Contemporary Guide to Literacy Teaching and Interventions in a Global Context. London: Routledge, pp. 26–39.
• García, O. 2009. Bilingual education in the 21st century: A global perspective. Wiley-Blackwell.
• Garncarek, P. 2016. Zapomniana droga. Od języka ojczystego do wielojęzyczności. W: Awramiuk, E. i Korolczuk, M. red. Z problematyki kształcenia językowego. 6. Białystok: Uniwersytet w Białymstoku, ss. 171–183.
• Garncarek, P. 2018. Nauczanie dzieci języków obcych w kontekście akwizycji pierwszego języka. Postscriptum Polonistyczne. 2 (22), ss. 13–24.
• Garton, S. and Kubota, R. 2015. Joint colloquium on plurilingualism and language education: Opportunities and challenges, (AAAL/TESOL). Teach. Language Teaching. 48 (3), pp. 417–421.
• Gębal, P. 2019. Dydaktyka języków obcych: Wprowadzenie. Warszawa: PWN.
• Grosjean, F. 2012. Bilingual life and reality. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
• Haman, E. 2021. Multilingual children: Developmental opportunities and challenges. [Wykład wideo]. Current trends in multilingualism research, Uniwersytet Warszawski. https://www.youtube.com/watch?v=htXehOXUL7U&ab_channel=UWLiveStream.
• Hawkins, E. 1996. Awareness of language: An introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
• Krasowicz-Kupis, G., 2004. Rozwój świadomości językowej dziecka. Teoria i praktyka. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kurcz, I. 2007. Psychologiczne aspekty dwujęzyczności. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Kuszak, K., 2014. Przejawy rozwoju świadomości językowej w okresie dzieciństwa i możliwości jej stymulowania. Cieszyński Almanach Pedagogiczny. T. 3, ss. 111–127.
• Lipińska, E. 2003. Język ojczysty, język obcy, język drugi: wstęp do badań dwujęzyczności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Malone, S. 2019. Including the Excluded: Promoting Multilingual Education. MTB MLE Resource Kit. UNESCO Bangkok: Asia and Pacific Regional Bureau for Education.
• McLaughlin, B. 1984. Second-language acquisition in childhood. Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates.
• Miodunka, W. 2016. Glottodydaktyka polonistyczna: Pochodzenie, stan obecny, perspektywy. Księgarnia Akademicka.
• Muszyńska, B. i Papaja, K. 2019. Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe/Content and language integrated learning (CLIL). Warszawa: PWN.
• Nikitorowicz, J. 2012. Język domu rodzinnego jako rdzenna wartość kreująca tożsamość międzykulturową. Wychowanie w Rodzinie. 5, ss. 67–82.
• Odlin, T. 1989. Language Transfer: Cross-Linguistic Influence in Language Learning. Cambridge: Cambridge University Press.
• Paradowski, M.B. 2017. M/Other tongues in language acquisition, instruction, and use. Warsaw: Institute of Applied Linguistics University of Warsaw.
• Rabiej, A. 2021. Strategie nauczania/uczenia się w klasie wielokulturowej. W: Personalizacja w akademickiej i szkolnej dydaktyce polonistycznej. Kraków: Universitas, ss. 191–211.
• Schwieter, J.W., Festman, J. and Ferreira, A. 2021. Current research in bilingualism and its implications for cognitive translation and interpreting studies. Antverp. Linguistica Antverpiensia. 19, pp. 80–93.
• Wei, L. 2018. Translanguaging as a Practical Theory of Language. Applied Linguistics. 39 (1), pp. 9–30.

Identifiers

DOI

10.15804/em.2022.03.10

Biblioteka Nauki

2118893